Türkiye ve ABD heyetleri arasındaki görüşmeler dün yeniden başladı. Anlaşmazlık konularında ilerleme sağlandığı, yeni açılımlar getirildiği her iki tarafın yetkililerince de ifade edildi.
Öncelikle vurgulanması gereken şu ki, temasların yeniden başlamasıyla birlikte Ankara ve Washington, salı gününe kadar bir uzlaşmaya varılması için siyasi irade ortaya koymuş durumdalar. Bu irade ve kararlılık üzerinde heyetler anlaşmazlık konularını aşmakta daha rahat ve yapıcı bir tutum alabiliyorlar.
Amaç, salı gününden önce "mutabakat muhtırası"nın imza altına alınması ve tezkerelerin Meclis’e sevk edilmesi.
Anlaşmazlık konularındaki yeni açılımlara gelince...
Şöyle özetlenebilir:
Siyasi alan: Türkiye’nin Kuzey Irak’taki gruplar ve Irak’ın siyasi yapılanmasıyla ilgili olarak aradığı güvenceler açısından ABD tarafının Ankara’nın beklentilerine daha yakın durmaya başladığı gelen haberler arasında. Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması, Irak’ın yapılanmasında ve zenginliklerinde tüm Irak halkının söz sahibi olması, Türkmenlerin konumu ve haklarına atıfta bulunarak eşit statüde görülmesi konularında ABD ile yakın görüşlere varıldığı ifade ediliyor. Türkiye’nin bu yaklaşımının kayıt altına alınması talebinin ABD tarafından da kabul edilebilir bulunduğu haberleri geliyor. Ankara böylece, operasyon sonrasında hem siyasi, hem de petrol gibi zenginlikler açısından Türkiye ve Türkmenler aleyhine, Kuzey Irak’taki Kürt gruplar lehine bir gelişmeye karşı tutumunu ABD ile birlikte mutabakat metnine geçirmeyi hedefliyor.
Silahlandırma: Türkiye’nin üzerinde hassasiyetle durduğu Kürt grupların silahlandırılması konusunda da beklentisine yakın ilerleme sağladığı anlaşılıyor. Ankara’nın bu grupların ancak savunma amaçlı silahla donatılabileceği ve operasyon sonrasında silahların toplanması gerektiği görüşü ve bu konuda işbirliği yapılması yaklaşımını ABD tarafına kabul ettirmiş görünüyor. Bu konunun, operasyon sonrasında Irak’ın tek ordusu bulunması gerektiği, toprak ve siyasi birliğin sağlanması ve korunması için bunun zorunlu olduğu yaklaşımı içinde çözüleceği anlaşılıyor.
Mali - ekonomik alan: Bu alanda da ABD’nin getirdiği yeni açılımlar Ankara’yı adım atmaya yöneltecek nitelikte. ABD’nin daha önce önerdiği ekonomik yardım paketinde hibe tutarını artırarak 6 - 8 milyar dolarlık bir bant içinde uzlaşma aradığı gelen haberler arasında. Türkiye’nin ABD’nin yapılacak yardımı IMF denetimine bağlamak ısrarına ise kararlı şekilde karşı çıktığı ancak henüz istediği sonucu alamadığı belirtiliyor. Buna karşılık Türk tarafının vergilendirme konusunda esnek bir yaklaşım gösterdiği anlaşılıyor. ABD askerlerinin ihtiyacı olan akaryakıtın Türk Silahlı Kuvvetleri’ne verilen fiyattan verilmesinin bir çözüm olarak görülebileceği kaydediliyor. Bazı harcama kalemlerinde Bakanlar Kurulu’nun yetkisi dahilinde KDV oranlarıyla oynanarak vergi avantajı sağlanmasının da gündemde olduğu belirtiliyor.
Türkiye ve ABD heyetleri arasında görüşmelerin yeniden başlamasıyla her iki tarafta da olumlu beklentinin arttığı gözleniyor.
Yeni pürüzler ortaya çıkmazsa salı gününden önce mutabakat muhtırasının imzalanması beklentisi yaygın.
