Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Sünnilerin seçimlere katılması, Türkiye ve ABD'nin de isteğiydi. Bu katılımla hem meşruiyet tartışmalarının sona ermesi hem de Şii + Kürt ağırlığının dengelenmesi hedefleniyordu. Tabii, Sünnilerin seçime katılmasının direniş kaynaklarını da azaltacağı hesabı yapılıyordu. Irak seçimlerinin sonuçları açıklandı. Hâlâ kesinleşmeyen sandalyeler var. 15 Aralık seçimlerinin bir öncekine göre en önemli farkı "Sünni Araplar"ın seçime katılmaları oldu. Sünnilerin katılımı, sonuçları da değişirdi. Gerek Şiilerin gerek Kürtlerin milletvekili sayısı azaldı. Sünnilerin ağırlığı Irak Meclisi'ne yansıdı. Kesinleşmiş sandalye dağılımı Irak'ta yeni hükümetin "milli koalisyon" biçiminde oluşturulması beklentisini ve bu yöndeki gayretleri artırdı. Yeni mecliste Şiilerin 128, Kürtlerin, 53, Sünni İslamcıların 44, Sünni Baasçıların 11, Laik ittifakın (Allavi) 25 ve Irak Türkmen Cephesi'nin 1 milletvekili olacak. Kesinleşmeyen sandalyelerin bu tabloyu fazla değiştirmeyeceği tahmin ediliyor.Bu tabloda yeni faktör olan Sünnilerin toplam 55 sandalyesi önemli bir ağırlık oluşturuyor.Bağdat'taki çabalar bütün partilerin katılımıyla bir milli koalisyon kurulmasına yönelik. Sünnilerin de hükümete girmesiyle Şii + Sünni + Kürt koalisyonun kurulması hedefleniyor. Laik ittifakın lideri Allavi'ye de koalisyon yolu açık. Ancak Allavi'nin 25 milletvekiliyle muhalefette kalmayı yeğleyebileceği de belirtiliyor. Milli koalisyon Dikkat çeken bir durum Sünnilerin ikiye bölünmüş olması. Sünni İslamcıların 44 milletvekili var. Liderleri Tarık El Haşimi. Bu grup, sistem içinde yer almayı, reel koşullara göre politika yapmayı düşünüyor. Haşimi, hükümet pazarlıklarını Sünniler adına yürütecek. Hedefleri cumhurbaşkanlığı veya başkanlığı almak. Başbakanlığın en büyük grup olan Şiilere bırakılması daha yüksek bir olasılık. Bu durumda Sünniler cumhurbaşkanlığını almak için çaba gösterecekler.Sünni Baasçılar ise, yönetime soğuk. Direnişçilere yakın olan Sünni Baasçıları yönetim dışında tutmaları, diğer grupların da ortak eğilimi. Bu grup da 11 milletvekiliyle muhalefette kalabilir. Sünniler bölündü Irak'ın yeni cumhurbaşkanının kim olacağı da merak konusu. KYB lideri Talabani'nin, adaylığını koymaması olasılığı konuşuluyor. Irak'ta direnişin sürmesi, Saddam davası, Saddam'ın idam cezası alması olasılığı gibi ağır sorunlar nedeniyle Talabani'nin aday olmayabileceği üzerinde duruluyor. Böyle bir halde Kürtlerin başbakanlığı almak isteyecekleri, cumhurbaşkanlığını Şiilere bırakabilecekleri yorumu yapılıyor. Eğer cumhurbaşkanlığı Şiilere bırakılırsa en güçlü aday olarak bugün Talabani'nin yardımcısı olan Şii Adil Abdülmehdi görülüyor. Şiiler ise cumhurbaşkanlığından çok başbakanlık üzerinde duruyorlar. Şiiler icra gücünün kendilerinde olması gerektiğini düşünüyorlar. Talabani-Abdülmehdi Türkmenlerin durumuna gelince. Irak Türkmen Cephesi (ITC) bir milletvekili çıkardı. ITC Başkanı Saadettin Ergeç, cephe listesinden seçildi. Geçen seçimde ise 3 milletvekili cephe listesinden seçilmişti. Ancak, İslami Cephe listesinden seçilen 2 Türkmen milletvekilinin de meclis açılınca ITC'ye geçmesi ve cephenin milletvekili sayısının yine 3'e çıkması bekleniyor.Irak Meclisi'nde toplam Türkmen milletvekili sayısının ise 6 olması bekleniyor. Söz konusu 3 milletvekilinden başka, Şii İttifakı'ndan 2 , Kürt listesinden de 1 Türkmen milletvekili meclise girecek. Ancak bu 3 milletvekili seçildikleri partilerde kalacak, ITC'ye geçmeyecekler.Bu tablo içinde hükümette Türkmenlere bir bakanlık verilmesi, iyi bir olasılıkla bir de başbakan yardımcılığı ayrılması bekleniyor. Türkmenler Yeni yönetimde, ITC'nın dışarıda bırakılması, bunun yerine ITC dışındaki Türkmenlere görev verilmesi daha yüksek bir olasılık olarak görülüyor. Kerkük Vakfı'ndan Prof. Dr. Mahir Nakip'e göre, ITC'den yönetimde kimseye görev verilmemesi eğilimi güçlü. Bu nedenle diğer listelerden seçilen Türkmenlere görev verilebilir. 2003'ten bu yana görev verilen Türkmenlerin tamamının ITC dışından olduğuna dikkat çeken Nakip, bunun Türkiye ve ITC'ye mesaj niteliği taşıdığını düşünüyor. ITC'nin adının değiştirilmesini ve Irak'taki Türkmenlerin Bulgaristan Türkleri gibi, Ankara'nın gölgesinden uzak, bağımsız bir örgütlenmeye yönelmelerini öneriyor. fbila@milliyet.com.tr ITC dışarıda