‘Yeni nefese’ yer ayırın...

Alaçatı Perispi, sekiz sanatçının eserlerinin yer aldığı ‘Zaman ve Nefes’ sergisine ev sahipliği yapıyor. Serginin mimarı Galeri Paye’nin kurucuları bir araya geldik, hedeflerini konuştuk

'Zaman ve Nefes’ projesini sizlerle sık sık buluşturmayı hedefliyorum çünkü bu uzun soluklu, sanatı kucaklayan, yurtdışını hedefleyen, vizyoner bir proje. Proje sahibi Yeşim Mançe. Son günlerde Alaçatı Perispri’de ‘Zaman ve Nefes’ sergisi sekiz sanatçının eserleriyle Galeri Paye organizasyonuyla 1 Eylül’e kadar sergilenmekte. Yeşim Mançe ve Demir Atilla’nın birlikteliği ile kurulan Galeri Paye’nin oluşumunu, hedeflerini Sevinç Pastanesi Sohbetleri’nde konuştuk.

‘Zaman ve Nefes’ adlı sergi serisini bugünlerde Alaçatı Perispri’de tekrar görüyoruz. Sergi projesi nasıl başladı?

Yeşim Mançe: Projenin oluşumu ve ön hazırlığı yaklaşık 1.5 sene sürdü. ‘Zaman ve Nefes’ projesinin sanatseverlerle ilk buluşması 4-14 Mart ayında oldu. Bu, gelişen vizyonuyla beraber devamı gelecek bir oluşumdur. Alaçatı Perispri’de gerçekleştirilen ikinci sergimizde 3 sanatçımız daha bünyemize kazandırıldı. Üçüncü sergimiz için de yeni sanatçılarla görüşmelerimiz başladı bile. Bütününde bir sergiyi de aşan bir oluşum haline gelecek. Bütün sanatçıların eserleriyle vermek istedikleri mesajları var. Her birinin farklı söyleyecekleri ama ortak manifestoları var. Bunların hepsini bu tema altında topluyoruz.

Sürekli gelişen, büyüyen bir portföyünüz var. Bu sayı 8 sanatçı iken 30’u bulabilir mi?

YM: Bulabilir de, aşabilir de… Bir oluşum olup, sanat festivali şekline de dönüşebilir. Başlangıcımız hep İzmir’de olsun, ikincisi Alaçatı’da olsun istiyorduk. İki projemizi de gerçekleştirdik. Üçüncüsü İstanbul’da, sonra da yurtdışında devam etmek istiyoruz. Kendi içimizde yaptığımız konuşmalarımızda da amacımız yöresel ya da bölgesel olmayan; evrensel mesajları verebilmek yönünde. Hepimizi ilgilendiren özellikle bu pandemi döneminde değerini bir kez daha anladığımız dünyamız ile ilgili hepimizin dikkatini çeken bir oluşum: Zaman ve nefes.

Çok güzel bir isim, belki de insanoğlunun kaçamadığı ve vazgeçemediği iki kavram…

YM: Doğru kullanırsak bizi vezir de edebilecek ama yanlış kullanımda da rezil de edebilecek iki oluşumdan bahsediyoruz. Nefessiz yaşayamayız ve zamanı doğru kullanabilmek bizi daha mutlu edecektir. Tabi çok evrensel bir mesaj da olduğu için yabancı sanatçılarla da çalışıp, hem de yurtdışında da bu sergileri açarak evrenselliği hedefliyoruz.

Taner Öner: Sayı aslında çok sanal bir kavram. Oluşuma nefes verebilecek sanatçılar oldukça, katılacaklar; bu sayı 30’a da çıkabilir, 300’e çıkabilir, 3’e de düşebilir. Burada sayısal çoğunluktan çok oluşuma nefes verebilecek, oluşum içerisinde yürüyebilecek sanatçılar belirleyecek sayıyı. Bu bir yürüyüş… Sanat festivalinden de ziyade bir sanat jungle’ı. ‘Forest’ bizdeki anlamıyla ‘orman’ demektir; bir de ‘jungle’ vardır: Amazonlarda olan, rengarenk ve bir ekosistem içerisinde birbirini bütünleyen bir yapısı vardır. Bu da sanatın ‘jungle’ı... Birbirinden farklı ama hepsi baktığınızda ana resmi tamamlayan öğeler. Birbirinden bambaşka malzemeler, bambaşka disiplinler, bambaşka düşünceye sahip sanatçılar ama hepsi nefes olgusunu, zamanı kullanma olgusunu bütünleyip ana resmi tamamlayan sanatçılar.

Bu zamanla oluşan bir kavram mı oldu?

TÖ: En başından beri Yeşim’in projesiydi.

Demircim, Yeşim’le yollarınız nasıl kesişti?

Demir Atilla: Galeri Paye’yi Yeşim’le beraber kurduk. Yeşim zaten benim çok eski bir dostum. Birlikte Avrupa çapında işler de yaptık. Galeri A’da ki ‘Zaman ve Nefes’ sergisine beni davet ettiğinde çok etkilenmiştim. İzmir için de güzel bir sergi olmuştu. Pandemi sürecinde tüm sergiler doğal olarak durdu. Bu süreçte sohbetlerimiz devam etti ve ‘Neden sanatı online ortama taşımıyoruz?’ dedim. Böylece sanatçılar da her seferinde bir serginin açılmasını beklemeden eserlerini ilgilisine ulaştırabilir diye konuşmaya başladık. Hemen bir ekip oluşturduk. Hatta ileride İngiltere’de örnekleri olan online müzayede salonu şeklinde de bir uygulamaya geçebiliriz. Sanatçıların birebir detaylarıyla belki videolarıyla beraber eserlerini sergileyebilecekleri, aynı zamanda da fiziken görmeye gerek kalmayacak şekilde satışın gerçekleşebileceği, bir platform yaratmayı planlıyoruz. Bu dünyada büyük bir trend.

Galeri Paye ismi çok güzel!

YM: Demir’in isim konusunda dikkate aldığı birkaç husus vardı: Yaptığımız işi doğru anlatmalıydı sonrasında dört harfi geçmesin, bütün dillerde kolaylıkla okunabilsin istedi. Bu oluşumum bir yol ortaklığı, sanatçılar bizim galerimize katılarak ‘paye’ veriyorlar. Ve biz onlara sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Sanal galerilerin sanatçıyı daha çok gözeten bir yanı var öyle değil mi?

DA: Herhangi bir yerde sergi yaptığınızda kokteylinden, personeline, kirasına kadar bir çok masrafı olabiliyor. Bu yüzden dünyada da birçok sektörün online’a dönüyor olması bu yüzden. Sanatçıyı da kollayan bir durum ama Galeri Paye hem online hem de bugüne kadar verdiğimiz seriler gibi offline olmaya devam edecek.

YM: Sergiyi açıyorsun, kokteyl yapılıyor ve serginin bir teşhir süresi oluyor. Ama o arada gelemeyen olabiliyor; gelip görüp, beğenip, aklında kalabiliyor… Bir süre sonra Galeri Paye’de görüp oradan da satın alabiliyor.

Önümüzde ki dönem için projeniz var mı?

YM: Evet İstanbul’da görüşmelerimiz var. Yol da aldık ancak bu pandemiyle ilgili hiç kimse önünü göremiyor.

Sanatçı seçimini hanginiz yapıyor? Fikir ayrılıkları yaşanıyor mu?

YM: Evren.  

TÖ: Çoğu şey o kadar spontan gelişiyor ki Yeşim’in dediği gibi Evren karar veriyor. Üretim süreci, seçim süreci birlikte gelişiyor. Klasik bir sanatçı ve galeri ilişkisinin dışında bir ilişki var. Normalde sanatçı portfolyosu ile gelir. Galeri kitlesine göre “Bu seri olur ya da olmaz” der.

Ama burada tam tersi birçok şey ortak oluyor. Hatta üretimde de Galeri Paye ile ‘Zaman ve Nefes’ projesinin oluşumunda karşılıklı birbiriyle etkileşimi de çok önemli. Klasik bir sanatçı-galeri ikilisinden çok ortak bir manifestoya imza atmış, ortak beklentiler içerisinde olan, ortak efor sarf eden ortak birikime sahip, birlikte taşıyan insanların oluşumu olduğu için ‘bu eser olsun ya da olmasın’ gibi şeyler hiç yaşamadık. Bundan sonrada yaşanacağını hiç sanmıyorum çünkü Galeri Paye bir taraf, sanatçılar ayrı bir taraf değil; iki tarafın oluşturduğu ortak bir ekip var, bu ekip ortak bir hedefe doğru gidiyor.

Zaman ve Nefes ile Galeri Paye çalışma şekli ne şekilde ilerliyor?

DA: ‘Zaman ve Nefes’ Galeri Paye’nin sergilerinden biri ve olmaya da devam edecek. Galeri Paye çatısı altında başka sergiler de olmaya devam edecek.

Sergide eserleri yer alan sanatçılar:
Arzu Tanlası Erkan,
Cahide Erel,
Erdoğan Nur,
Esin Öner, İbrahim Dinçol, Kerem
Öztürk, Murat Patur, Taner Öner.