‘Bu satışı yapmalıyız’
İspanya’nın başkentinde 3 gün süren NATO Zirvesi sona ererken, ABD Başkanı Joe Biden, düzenlediği basın toplantısında Türkiye’nin istediği F-16’lar konusuna değindi ve “Bu satışı yapmalıyız” dedi.
NATO üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getiren, Türk ve dünya kamuoyunu yakından ilgilendiren 3 günlük zirve sona erdi. Zirveye pek çok konu damga vururken, ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye’ye satılacak yeni nesil F-16’lar konusundaki açıklamaları da, bu konulardan biri oldu.
Biden, dün düzenlediği basın toplantısında Türkiye’ye satılacak F-16’ların İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya adaylık statüsüyle bağlantılı olmadığını göstermek amacıyla “Bu husus yeni değil. Geçtiğimiz Aralık ayında da Türkiye’ye F-16’ların satılması gerektiğini savundum. Bu, Türkiye için değil, ABD ve NATO için önemli. Biz Türkiye’ye F-16 satışı yapmalıyız. Kongre’den onay almamız gerekiyor ve bence bunu alabilir” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte konu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Biden’la zirvenin ikinci günü yaptığı ikili görüşmede de gündeme gelmişti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de, zirveyi noktalayan basın toplantısında, İttifak’ın stratejik dönüşümünü gerçekleştirecek olan temelin atıldığını açıkladı. Liderlerin kabul ettiği stratejik konsept sayesinde NATO’nun önümüzdeki 10 yıllık yol haritasının çizildiğini hatırlatan Stoltenberg, İttifak’ın yeni tehditlere karşı hazır olacağını ifade etti. Ukrayna’daki tahıl stoklarının tahliyesi işlemlerine de değinen Stoltenberg, Türkiye’nin bu konudaki çabalarını bir kez daha övdü. ABD Başkanı Biden ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Ukrayna’da depolarda bekleyen tahılların ihracatı konusundaki çabalarından sitayişle bahsetti.
Macron’dan ‘Kıbrıs’ girişimi
Zirveye ev sahipliği yapan İspanya’nın Başbakanı Pedro Sanchez, Türkiye’nin icazeti sayesinde, gayriresmi formatta da olsa NATO ile AB ülkelerini akşam yemeğinde bir araya getirdi. Yemeğe sadece NATO üyesi değil, aynı zamanda AB Dönem Başkanı sıfatıyla katılan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis’in elinden tutup, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la buluşturma çabasına girişti.
İngilizce’de “photo opportunity” yani “görüntü verme” diye adlandırılan bir an yaşandı. Anastasiadis ise, ayaküstü sohbetin fotoğrafını sosyal medyada paylaşarak, birkaç dakikalık o anı, Kıbrıs sorununun çözümü konusunda “yapıcı” tutumunu resmiyete kavuşturma çabasına dönüştürmeye çalıştı.
Türkiye’nin yeni komşusu İsveç!
İsveç ile Finlandiya’nın katılımıyla, oturma düzeni ve protokolde yeni bir düzenleme yapılacak. NATO’ya “davet edilmiş ülke” statüsüne kavuşan İsveç, İttifak’a üye olduğu gün, Kuzey Atlantik Konseyi toplantısında Türkiye ile yan yana oturacak. Zira İngilizce alfabetik sıraya göre yapılan oturum düzeninde, Türkiye, halen İngiltere ve İspanya arasında oturuyor. Bununla birlikte Finlandiya’nın üyeliği, Fransa ile Almanya’nın arasını açamayacak! Nitekim Helsinki, Estonya ile Fransa arasında oturacak. İsveç ise solunda Slovenya, sağında da Türkiye’nin bulunduğu bir oturumda düzeninde yer alacak.
Putin: Gerginlik olacaktır
NATO’nun Madrid zirvesinde alınan önemli kararlar ve İsveç ile Finlandiya’nın NATO’ya resmen davet edilmesi, Rusya’da tepkiyle karşılandı. Türkmenistan’da gerçekleşen Hazar Ülkeleri Zirvesine katılan Rusya Devlet Başkanı Putin, NATO’nun attığı bu adımı “Eskiden (bu ülkelerle) her şey iyiydi. Şimdi aramızda kesinlikle gerginlik olacaktır” sözleriyle değerlendirdi. BBC Türkçe’nin aktardığına göre, NATO Zirvesi’nde resmileşen süreç sonrası ilk kez konuşan Putin, “İsveç ve Finlandiya ile Ukrayna ile olan türde sorunlarımız yok. NATO’ya üye olmak istiyorlarsa olsunlar” dedi.
Putin sözlerinin devamında da, “Ancak bu ülkeler anlamalılar ki, daha önce onlardan bize bir tehdit yoktu. Ama şimdi, eğer askeri birlikler ve altyapı buralara konuşlandırılırsa, buna başka tehditlere cevap verdiğimiz gibi vermemiz gerekecek. Yaratılan tehdide karşı benzer tehdidi oluşturmamız gerekecek” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Putin, Moskova’nın stratejik istikrar ve nükleer silahsızlanma için diyaloğa hazır olduğunu söyledi. Putin, St. Petersburg Uluslararası Hukuk Forumu’na gönderdiği video mesajda, “Rusya, stratejik istikrarın sağlanması, kitle imha silahlarının yayılmasını önleme politikasının sürdürülmesi ve silahların kontrolü alanındaki durumun iyileştirilmesi konularında diyaloğa açıktır” dedi.
