Katalonya dersleri

İspanya’nın Katalan yerel yönetimi için pazar günü yapılan oylama önemliydi.

“Yerel parlamento” seçimlerinde durumun “bıçak sırtında olduğunu” yazmıştım.

“İspanya’dan kopmak ya da İspanya’yla devam”referandumuna dönüştüğüne işaret etmiştim.

“Ayrılıkçılar” muhafazakârından sosyalistine kadar bir “ortak platform” oluşturarak seçimlere girdiler.

Ve...

Kamuoyu araştırmalarının da ortaya koyduğu gibi az farkla çoğunluğu sağladılar.

Şimdi...

Önümüzdeki 1 buçuk yıl için yol haritasını açıklamış bulunuyorlar.

1 “Bağımsız Katalonya için yeni bir anayasa...”

Çünkü...

İspanya’da “federal” denebilecek bir idari ve siyasal yapılanma var.

Mevcut Anayasa’ya göre Katalonya bağımsız bir devlet statüsünü alamaz, yeniden bağımsız devlet olarak yapılanamaz.

Aslında...

İspanya birliği kurulup yasal düzenleme yapılırken “Katalonya ve Bask” bölgeleri kendi yerel meclisleri olan“özerk” yönetimler istemişlerdi.

Böyle bir görüntü “bölünmüşlük” algısı yaratabilirdi.

O nedenle Katalonya ve Bask bölgeleriyle birlikte İspanya’nın diğer bölgeleri için de “özerk yönetimler” düzenleyen Anayasa yapıldı.

Şimdi...

Katalonya seçimlerini kazanan ortak platform bu Anayasa’yla düzenlenen statüsünden çıkıp “bağımsız devlet” olmak için, kendi anayasasını yapacağını açıkladı.

.......................

2 “18 ay sonra referandum.”

Seçimi kazanan bağımsızlık platformu “halka söz verdik anayasamızı yaptıktan sonra 18 ay bitiminde referandum yapacağız.

İspanya’yla devam mı tamam mı halkımız karar verecek” diyor.

ANCAK...

Madrid’deki merkezi yönetim bu yol haritasına itiraz etmekte.

“İspanya’nın tümünü kapsayan Anayasa’ya göre Katalonya’da referanduma gidilemeyeceğini, karar yetkisinin Madrid’deki merkezi parlamentoya ait olduğunu”öne sürüyor.

Bu iddianın bir dayandığı da var.

Daha önce Katalonya “bağımsızlık hareketi” bir “kopalım mı, kalalım mı” referandumu yapmıştı.

Halk sandığa attığı oylarla “ayrılmaya HAYIR” demişti.

Hem de hayli fark atarak.

Buna rağmen Madrid’deki merkezi yönetim bu referandumu -sonucun ayrılıkçıların aleyhinde olmasına rağmen- sahiplenmedi.

Bu oylamaya resmi bir statü tanımadı.

Ve...

Bu oylama sadece bir “kamuoyu yoklaması” olarak görüldü.

.........................

Bu kez durum farklı.

-Daha önceki referandum girişimi sırasında, Katalonya yerel parlamentosunda ayrılıkçılar çoğunlukta değildi.

Yeni bir anayasa yapabilmek iddiaları olamazdı.

-Şimdi, ayrılıkçılar çoğunlukta.

-O zamandan bu yana halkta “İspanya’dan ayrılalım” eğiliminin yükselişte olduğu görülmekte.

-Katalonya zengin bölge. Katalonya’dan toplanan vergiler İspanya’nın genel vergi gelirlerinin yüzde 20’si ama bölgeye dönüşü sadece yüzde 10. Bu da tepki yaratıyor.

-“Kopma”halinde, Katalonya’nın AB tarafından üye devlet olarak kabul edileceği düşünülüyor.

Gerçi...

Tek bir üye devletin vetosu bile AB’ye yeni üyeliği engeller ama İspanya’nın bunu yapamayacağı yolunda seçimler boyunca ayrılıkçılar halka kampanya yürüttüler.

..........................

Katalonya’nın simgesi Barcelona futbol takımının İspanya Ligi’nden çıkarılacağı gibi bir tehlike ise halkın en duyarlı olduğu nokta.

Her şeye rağmen referandum yapılabilir mi, bilemiyorum.

Ancak, İskoçya’daki gibi“birlikte devam” iradesi de çıkabilir sandıklardan.

..........................

Bütün bunları anlattıktan sonra bir demokrasi erdemine işaret edeyim.

“Sandıkla halk arasında, dağdan ya da düzden silah tehdidi yok.

Siyasetçilerin üstünde silahlı örgüt kâbusu da yok.

Ve...

Başta Barcelona bütün Katalonya ışıklar içinde... Ekonomisi tıkır tıkır işliyor. Kimsenin burnu bile kanamıyor.”