Memurun coğrafyası

2001 yılı memur maaşları zammı için saptanan yüzde 10 oranı bağlamındaki düşünceleri, aşağı satırlara bırakıyoruz.
Önce, devletin harcama artış oranları için saadet zinciri gibi ekrandan ekrana gönderilen elektronik posta mesajlarındaki bir tabloyu yansıtalım:
"Yurtdışı görev ve yolluklarda artış oranı... yüzde 81.
Taşıma giderleri... yüzde 144.
Bina onarım harcamaları... yüzde 114.
Akaryakıt... yüzde 116.
Elektrik, su, havagazı giderleri... yüzde 200.
Tören giderleri... yüzde 100.
Demirbaş alımları giderleri... yüzde 144"
Yani...
Çok kabarık bir devlet masrafları tablosu.
Devletin hizmetinde 231 bin taşıt bulunuyor.
Bu sayı Almanya'da 15 bin... Japonya'da 10 bin... İngiltere'de 12 bin...

Rakamlara devam...

Kamunun elinde 19 özel uçak var.
Bu sayı Kanada'da 17... Almanya'da 14... Norveç'te 3... Yunanistan'da 1...
Devlet dairelerinde çoğu uluslararası görüşmeye açık 162 bin telefon var.
Bunlar için ayda yaklaşık 5 trilyon TL konuşma bedeli ödeniyor.
Türkiye'de 294 gümrük kapısı var.
Bu sayı, Türkiye ile aynı büyüklükteki Fransa'da 53...
1999 yılında yurtdışı harcırahlara ayrılan para 100 milyon doları geçiyor.

Gerçek mi?

Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, bazı aşırı harcamalar olabileceğini söyledi..
Ama...
Petrol fiyatlarının da iki misli arttığına işaret etti.
Doğru...
Ya tören harcamalarının yüzde 100 artmasına ne demeli?
Tören de petrol fiyatlarına endeksli değil ki...
Maliye Bakanlığı'na geldiğinden bu yana tasarruf önlemlerine etkin yöntemler uygulayarak devletin kör kurşununa bile sahip çıkma çabasında olanSümer Oral'a göre, bu rakamlar yıllık değil.
Bazı alanlarda fazla harcama olan aylara ait...
Ayrıca...
Bu yılın ilk 9 ayı devlet harcamaları, geçen yılın ilk 9 ayı devlet harcamalarından sadece yüzde 50 fazla.
İyi de...
Devlet çok büyük.
Masrafı ne kadar kıssanız, bütçenin kaldırması gene de güç.
O nedenle...
Kemerleri sıkması istenen memur, devlet harcamalarını, mercedesleri sorguluyor.
Ekonominin onarımı ve güçlü bir Türkiye için sıkıntılara katlanmak elbette görevimizdir.
Ama...
O sıkıntıya çağrı yapan devlet de örnek davranışlar ortaya koymalılar.
Savurganlık önlenmeli.
Söz gelişi...
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in yeni yıl için maaşına zam ve köşk bütçesinde artış istememesi...
Başbakan Ecevit'in, makam otosu olarak yerli malı Renault kullanması...
Kendi yaşamı da sade olan Sümer Oral'ın tasarruf önlemlerine, diğer bakanlıkların direnmemesi...

Maaşın dili

2001 yılının ilk yarısı için yüzde 10 zam, aslında bu yıl sonuna kadar öngörülen enflasyon farkı ve refah payı eklenmesiyle yüzde 15'i bulacaktır.
Bu oran, enflasyon beklentileriyle az farklarla örtüşse bile, başka tutarlıklara ihtiyaç var.
Örneğin...
İşçi ücretleriyle karşılaştırıldığında, memurlar, gelir düzeyi olarak - ne yazık ki - çok daha aşağı durumdalar.
Öte yandan...
Memur maaşlarının hala siyasi iktidar tarafından adeta dikte edilmesi, demokrasinin topallamasıdır.
Bizim Anayasamızdaki son değişiklikle memurlara tanınan - grevsiz de olsa - toplu sözleşme hakkı hayata geçirilemiyor.
Çünkü bu konudaki yasalar, 5 yıldır çıkarılmamakta.
Demokrasi ve diyalog, çok yönlü olmalı.



Yazara E-Posta: gcivaoglu@milliyet.com.tr