Kıbrıs sorunu bir yana Shop and Miles kredi kartlarıyla ya da mor vada'larla Airbus uçakları alsak, toplayacağımız puanlar, AB'nin görüşme tarihi vermesine yeter mi?
Bu bilmeceyi açayım...
2004 sonunda, AB tam üyeliği için Türkiye'ye görüşme tarihinin verilip verilmeyeceği noktasında anahtar isim, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac...
Fransa Cumhurbaşkanı Chirac'ın bu özel konum nedenini ve AB üyelerinin Türkiye için gruplaşmalarını, daha sonraki satırlara bırakarak, Airbus bilmecesine damardan girelim.
Chirac Türkiye'ye bozuk.
1- Fransa'da Ermeni Kıyım Yasa tasarısı bağlamında, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit - Chirac tan bir nezaket izahı bile istemeden - "Fransız askeri helikopterlerinin Milli Savunma Bakanlığı ihalesi dışına çıkarıldığını" açıklamıştı.
Diplomasi kulislerinde "Chirac, Türkiye'ye küstü" yorumları yapılmıştı.
2- 2002 yılında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "AB tarih vermezse NAFTA'ya üye oluruz" demişti.
Chirac'ın tepkisi "tehditle AB üyelik kapısı açılmaz" olmuştu.
3- Fransa'da Laiklik Yasası'na dayanarak "abartılı dini simgeleri, örneğin, başörtüsünü / türbanı, Musevi yıldızını ve takkesini, Hıristiyan haçını okullarda yasaklayan" yasanın arkasında Chirac var.
Dışişleri Bakanı Gül'ün "AB İlerleme Raporu'nda, neden başörtü konusunda eleştiriler bulunmadığını anlayamıyorum" mesajı, bir soru işareti oluşturmuştu.
Başbakan Erdoğan'ın da, dini simgeleri yasaklayan yasa ve onun Almanya'daki uzantıları olarak görülebilecek girişimler için, medyaya yansıyan "AB ile aramızda türban sorunu var" söylemi, soru işareti üzerinden koyu kalemle geçmiş oldu. Rahatsızlık yarattı.
Chirac'la Türkiye yönetiminde bulunanların zihniyeti karşı karşıya geliyormuş gibi bir izlenim oluştu.
Fransa, kendi içinde bile fırtınalar kopartan dinsel simgeler ve bu arada türban yasağının, ileride AB üyesi olabilecek Türkiye üzerinden önüne gelmesi olasılığına duyarlı.
Fransa Başkanı Chirac ile soğuyan ilişkilerin ılımlı hale getirilmesi için bütün kanallar kullanılıyor.
Paris Büyükelçisi deneyimli diplomat Özülker elbette bir şans.
Onun yanı sıra Lozan Üniversitesi'nden iyi bir frankofon ve etkin müzakereci olan Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Mehmet Dülger de devrede.
Avrupa Savunma Konseptinden tutunuz, THY'nin uçak ihalesinde Fransız ortak yapımı Airbus'ların tercih edilme şansına kadar joker kartlar masada oynanmakta.
Chirac'la Türkiye arasında helikopter ihalesi nedeniyle havada buzlanma, Airbus flörtüyle gene havada çözülecek mi?
Kıbrıs aşılsa da, aşılmasa da "yıl sonunda Türkiye'ye tarih verilmesi" için Avrupa muhafazakar partileri ikiye bölünmüş durumda.
1- Portekiz, İspanya, İtalya ile İngiltere, Türkiye'ye tarih verilmesinden yana. Yunanistan da onların yanında görünüyor.
2- Almanya Hıristiyan Demokratları buna karşı. Türkiye'ye "üyeymiş gibi bir özel statü" formülünde ısrarlılar.
Fransız muhafazakarlarının bir kısmı Alman muhafazakarları yanında yer almakta... Büyük kısmı ise son kararı Başkan Chirac verir " demekteler.
Buna karşılık Avrupa sosyal demokrat partileri hemen hemen tümüyle Türkiye'ye tarih verilmesinden yanalar. Onlara Yeşiller'i, liberalleri de ekleyiniz... Sonuç şöyle:
"Türkiye'ye tarih verilmesi için iki lokomotif ülke Almanya ve Fransa'nın birlikte olumlu tavır koymaları" gerek. Bunun için de zaten tarih verilmesinden yana olan Almanya'daki sosyal demokrat iktidarın sürmesi, Fransa'da ise Chirac'la buzların erimesi iki önemli koşul...
