Noktalar

Deprem bağlamında birkaç düşünce ve gözlem serpintisi...
Önce deprem yöresi için güzel bir haber.
Depremde evleri, iş yerleri yıkılanlar enkaz tespiti için başvurduklarında, 3 milyon 600 bin lira ödemek zorundaydılar.
Onlardan "bir mühendis bulup tespit yaptırmaları" isteniyordu.
Tespit raporundan sonra da 10 milyon lira ödüyorlardı.
Böyle uygulamalar, televizyonlarda depremzedelerin ifadeleriyle yayınlandı.
Ancak belirtmek isterim ki, hasar tespiti yapmak durumunda olan yöresel yargı mercileri de çaresizdiler.
Deprem gecesi yataktan don, gömlek fırlayanların ve canlarını zor kurtaranların bu ödemeyi yapamayacaklarını biliyorlardı.
Ama Usul Muhakemeleri Yasası'nın gereği buydu.
Dün sabahtan itibaren, böyle zor durumlar için kabul edilmiş bulunan "Adli Muavenet Yasası" yani "Adli Yardım Yasası" hükümleri uygulanmakta.
Artık depremzede yurttaşlarımız, hasar tespiti için para vermek zorunda kalmayacaklar.
Dünkü yazımda "Bir avuç insanlık lütfen" dileğinde bulunmuştum.
O dilek, kendi evleri de yıkılmış, kendileri de depremzede olan yöredeki hakimlere, savcılara, adalet memurlarına ve diğer devlet görevlilerine değildi.
Adres Ankara'ydı.
Görüyorum ki mesaj adresine ulaşmış.

Ek vergi

Öngörülmekte olan ek verginin de iyi düşünülmesi gerekir.
Yöreye yardım yapma dileğinde olanların bir kısmı frene bastı.
Çünkü...
"Maaşlardan kesilecekse, o zaman zaten katkıda bulunmuş olacağım" diye düşünenler var.
Hükümet, ek vergi için kararsız ve tereddütlü tutumunu değiştirmeli ve yardım psikolojisi için gerekli net ortamı sağlamalıdır.
Öte yandan...
Düşük gelir grubundan bir ücretli, bütün gücüyle ve olanaklarıyla depremzedelere yardım için hazır.
Ama...
Halk arasında şöyle sorular olduğuna da işaret edeyim:
"Benim tapulu kulübem bile yokken, acaba ödeyeceğim ek vergi, arsa karşılığı 10 daire almış kişinin, bu 10 dairesinin de tazminine kullanılacak mı?
Zaten evi, barkı olanların birkaç yazlığı varsa, benden alınacak ek vergi bu lüksü mü finanse edecek?"
Vergiler genel bütçeye girdi mi, nereye harcanacağı belli olmaz ve izlenemez.
Yurttaşın ek vergi konusunda psikolojik tatmini için bu vergiler bütçe dışı özel bir fonda toplanmalıdır.
Kullanımı ve denetimi, Türkiye'de dürüst ve saygın isimlerden oluşan bir kayyum heyetine verilmelidir.
Aksi halde, bu paraların kodaman yakınlarına kredi ve teşvik olarak akıtılacağı yolunda vahim söylentiler var.
Hükümet, ek vergi yasasını aceleye getirmemeli.
Bu ve benzeri ayrıntılı soruların cevaplarını kamuoyuna açıklamalıdır.

Ceza bilinci

Af Yasası ile beraber toplumda katil müteahhitlerin de kurtuldukları yolunda bir kaygı belirdi.
Elbette inşaatı her çöken müteahhit, hırsız ya da katil değil.
Bu binalardan bir kısmı 35 - 40 yıllık.
Deprem yönetmeliğinden çok önce yapılmış.
Dürüst iş yapanlara ait.
Ama yıkılanların çoğunluğu, bilgisizlikten, malzeme çalmaktan, kar hırsından...
Savcılar bu konuda son derece kararlılar.
Dün konuştuğum Mehmet Arslan, Bakırköy ve yöresindeki çöken inşaatların soruşturmasıyla görevli.
Aldığım izlenime göre, o yörede ve deprem bölgesinde hukuk ve adalet sarsıntısı da 7,4 şiddetinde olacak.

Turizm

Deprem hepimiz için büyük acı.
Yaslıyız.
Ama...
Türkiye'de 3 milyon kişi turizm sektöründen geçiniyor.
Önce bölücü örgütün başı Abdullah Öcalan'ın yakalanması ve ardından deprem... Ve depremi izleyen resmi kurumların katı tavırları... Turizmde de bir fay kırılması yaşanıyor.
Sadece şu içinde bulunduğumuz dönem değil, gelecek yıl da sürebilecek sarsıntılar...
Türkiye turizmini pazarlayanlar, restoranları, motor gezilerini, barları bir paket program olarak satıyorlar.
Şimdi paketin içi neredeyse boşaldı.
Hiç değilse gelecek yıl için güvence vermeliyiz.
Ve son not...
Halk samimi ama Atina yönetiminin son tavırları, dileyelim ki Apo ayıbını örtmek için makyaj olmasın.
Eğer samimiyseler, işte TÜTAV'ın çağrısı; Atatürk - Venizelos Dostluk Vakfı...



Yazara E-Posta: gcivaoglu@milliyet.com.tr