Numaralı yaşam

Yıllar önce merhum Vehbi Koç, bir Avrupa ülkesinde baş dönmesi geçirir.
Havaalanı doktoru onu muayene etmeden önce Koç cüzdanını açar, içinden dörde katlanmış bir kağıt çıkartır, doktora verir.
Kağıtta Türkçe ve İngilizce olarak, kendisi hakkında bütün sağlık bilgileri kısa ve net olarak yer almaktadır.
Yaşı... Kan grubu... Geçirdiği hastalıklar ve ameliyatlar... Sürmekte olan tedavisi... Aldığı ilaçlar... Bazı ilaçlara olası alerjisi... Doktorun ve ihtiyaç anında başvurulacak yakınlarının adları, telefon, faks numaraları ve adresleri.
Havaalanı doktoru, kağıdı inceler.
Vehbi Bey'in yanında ona tercümanlık yapan yol arkadaşına, "Kendisini kutlarım. Bu kadar yıllık doktorum, böyle bir şeyle hiç karşılaşmadım" der.
Sonra...
Vehbi Bey'i muayene bile etmez.
"Geçirdiği baş dönmesinin sebebi kağıttaki nottan anlaşılıyor. Kireçlenme nedeniyle kısa bir süre beyne giden kan azalmış.
Koltukta rahatça oturduğuna göre, artık bu geçici durum geride kalmış.
Müdahaleye gerek yok" diye ilave eder.
Hadiseyi, Vehbi Koç'un o gezisinde yanında bulunan yol arkadaşından dinlemiştim.

Önermişti

Merhum Koç'a sorduğumda şöyle demişti:
"Doğrudur.
Bir trafik kazası geçirsek, baygın gittiğimiz hastanede kan grubumuzu bile öğrenmeleri zaman alır.
O kağıdı da cüzdana bu düşünce ile yazdırıp koymuştum.
Belki akıllarına gelir de bakarlar diye...
Herkesin bunu yapmasını tavsiye ederim."
O zamanlar Merhum Koç'un cüzdanındaki not sistemi, şimdi çok daha geniş kapsamda "akıllı kartlarla ve herkese bir numara verilerek" uygulanmak üzere.
MERNİS (Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi) projesi tamamlanmış bulunuyor.

Batı standardı

Kasım ayından itibaren, - miras konularında geçerli olacağı düşüncesiyle - ölü ve yaşayan 110 milyon isim için 11 haneli kimlik numaraları uygulamaya girecek.
Nüfus cüzdanının yerini artık bu numaraları taşıyan parmak izli "akıllı kartlar" alacak.
Akıllı kartların üzerinde doğum tarihi ile başlayan ve yaşamın bütün alanlarını kapsayan bilgiler yer alacak.
Eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, vergi, adres, tapu vs. gibi bilgiler, aşama aşama işlenecek.
İlk bilgiler, ilçe nüfus müdürlüklerinin çoğunda yüklendi bile.
Şimdi denetim aşaması başladı.
Bu numaralar, kişilerin web adresi gibi düşünülebilir.
Ayrıca...
Her kayıt için "yetki sınırlamaları sistemi" geliştirilmiş.
Önüne gelen, istediği numaraya girerek bilgi yükleyemiyor.
Kimilerine göre...
Bu uygulama vatandaşın fişlenmesidir.
Ama...
21. yüzyılın tanımlandığı kelime "şeffaflık."
Adalette, bankacılıkta, servette, devlet işlemlerinde... Her alanda şeffaflık.
Karanlık noktaları ne kadar azaltırsak, aydınlık bir yaşama o denli katkı sağlanmış olur.

Onlarda

Bu uygulama, ABD'de ve İngiltere'de kişinin sosyal güvenlik numarası ile başlıyor.
Almanya'da ise sağlık sigortası numarasıyla...
Türkiye'nin bu sürece geç girmesi bir bakıma avantajı.
Çünkü...
Yeni teknoloji kullanarak, doğumla birlikte kişisel numaralı yaşam başlatılacak.
Genel uygulamanın, yaşamımızda dosyalar dolusu bürokrasiyi, muhtarlık, savcılık, vergi dairesi ve sağlık belgelerini kaldıracağı kesin.
Bir aşama sonra, belki genel seçimler de bu kart numaralarıyla bilgisayar üzerinden oy kullanılarak yapılacak.
Numaralı yaşam, belki de numaracı yaşamı noktalar.


Yazara E-Posta: gcivaoglu@milliyet.com.tr