Rum kesiminde, iktidardaki AKEL'in ikinci ismi Katsurides, "Kurulacak Kıbrıs Birleşik Devletleri Başkanı olarak sağcı bir Ruma, sol kanattan bir Türk'ü her zaman tercih ederim... Örneğin bir Mehmet Ali Talat'ı" dedi.
Neden?
Sorunun cevabı şöyle oldu:
"Grivas'ın devamı sayılabilecek kafada olan bir Rum'un başkanlığında Birleşik Kıbrıs Devleti yürümez. Ama önümüzdeki pazar seçim kazanır da görüşmeci olursa, CTP Başkanı Talat'la ya da onun gibi çözüm isteyenlerle görüşülür. Annan Planı üzerinde iki tarafın da istedikleri değişiklikler tartışılır. Ortak formüller oluşur. Birleşik Devlet kurulur. Böyle bir süreçte başkanın Türk olmasını, buna inanmayan sağcı Rum'a tercih ederim elbette."
Bayrakta, parada, levhalarda Türkçe
Pazar günü, KKTC'den otomobille Güney'deki Rum kesimine geçtim.
Katsurides ile söyleşimize sonraki satırlarda devam etmek üzere araya "gördüklerim ve dinlediklerim" parantezini açayım.
Güney Kıbrıs'ta geçerli olan Kıbrıs Lirası'nda hâlâ ikinci dil Türkçe baskılar sürüyor.
Örneğin...
Paranın bir yüzünde hem Yunan harfleriyle hem Türk harfleriyle ve Türkçe "KIBRIS MERKEZ BANKASI" yazılı.
Paranın rakamla değerinin yanı sıra, Rumcası ve Türkçesi de basılmış.
Örneğin... 20 Kıbrıs Lirası hem Türkçe, hem Grekçe yazılı.
Baskı tarihi de 1.10.2001 ... Yani yeni.
Pullarda da gene Türkçe ifadeler sürüyor.
Böylece, Rumlar, 1960'ta Rum ve Türk kesimlerinin ortak yönetimiyle kurulmuş bulunan Kıbrıs Cumhuriyet devletinin sürdüğü ve Kıbrıs'ın meşru temsilcisi olduğu mesajını - böyle simgelerle - veriyor.
Bir amacı da KKTC'ye kapıların kapanmadığı yolunda "ılımlı" izlenimler vermek olabilir.
Ama...
Başka ilginç görüntüleri de dikkate almamak olmaz.
Söz gelişi Larnaka'da Turgut Reis, Lala Mustafa Paşa ve şehitlerimizin adları yazılı Türkçe sokak tabelalarının bunca gerilim yıllarına rağmen aynen korunması...
Katsurides'le geçen pazar, Lefkoşa Hilton Oteli lobisinde konuştuk.
Pazar günü KKTC'de yapılacak seçimler ve ilerisi için anlamı Katsurides'e göre şöyle:
"Bugünkü iktidar partileri de seçimleri kazansa, ciddi oy kaybetmiş olacaklar. Üzerlerinde oluşacak - çözüm - baskıları nedeniyle ocak ayında, iki kesim arasında görüşmelerin başlayabileceği yolunda işaretler almaktayız.
Ancak Denktaş, hiçbir şekilde çözüm istemez. İmza atmaz inancındayım.
Seçimi çözüm isteyen muhalefetin kazanması daha iyi olur."
Annan Planı üzerinden mi görüşme?
Katsurides açıklıyor:
"Evet ama aynen değil. Annan Planı'nın felsefesi korunarak, değişiklik istekleri karşılıklı masaya konur. Uzlaşmalar olur. Sonra da bu üzerinde uzlaştığımız metni, BM'ye, Türkiye'ye, Yunanistan'a, İngiltere'ye götürür, 'uzlaştık. İşte anlaşma. Referanduma koyalım' deriz."
İki ayrı kurucu devleti felsefe olarak kabul ediyor, ama daha güçlü bir merkezi devleti öngörüyor.
Katsurides'in kurduğu şu paralel buradaki ölçüt hakkında fikir verebilir:
"ABD federal yapısını da 51 kurucu devlet oluşturdu. Ama asıl güç federal merkezi devletindir."
.....
Seçim havası sadece KKTC'de değil, Rum kesiminde de yaşanıyor.
