Devlet'in birbirini dengeleyen 3 eşit güçten oluştuğunu öğrenirler. 1- Yasama: Toplumun özgür oylarıyla seçilmişlerin meclisleridir. Temsilde adalet ve siyasette istikrar ekseninde düzenlenmiş seçimlere dayalı olmalıdırlar. Yasaları yaparlar, oylarlar.2- Yürütme: Yasama Meclisi'nin güvenoyuyla göreve getirilen ve aynı yolla görevden alınan Başbakan ve Bakanlar Kurulu'dur. Cumhurbaşkanı da yürütmenin üst katmanıdır. Tarafsız ve sorumsuz olması -kısmen- yürütme içinde olmak statüsünü değiştirmez.3- Yargı: Tüm savcı ve hâkimlerle, onların tayin-terfi-atama-emeklilik işlemlerini yürüten Yüksek Hâkimler ve Savcılar Kurulu, tüm mahkemeler, yüksek yargı organları ve Anayasa Mahkemesi bu kapsamdadır...........................Cumhurbaşkanları da, yarı başkanlık sistemine yaklaşan önemli yetkilerle donatılmıştır.Bu 3 erkin aralarındaki kuvvet dengesi üzerinde ağırlığı vardır. Örneğin...Yasama Meclisi'nin kabul ettiği yasaları, tamamen ya da kısmen veto etmek, Anayasa Mahkemesi'ne göndererek iptal davası açmak ve referandum gibi yasama erkinin olası yanlışlarını kırabilecek ciddi yetkilere sahiptir.Veya... Tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip partilerin iktidar gücünde -taşma- durumunu saptarsa, kararnameleri imzalamamak, sistemi denetleyebilecek özerk kurumlara tayinler yapmak da Cumhurbaşkanı'nın bazen yükselen iktidar tsunamisi önünde yükseltebileceği duvarlardır............................Bunlar daha 18-19 yaşındaki hukuk fakülteleri 1. sınıf öğrencilerinin bile sahip oldukları temel bilgilerdir.Ülkeyi yönetmek iddiasında ve statüsünde olanların bu en temel ve en yalın hukuk gerçeğinden habersizliği her dönemde kaderimiz mi?"Millet bizi seçti, çoğunluk bizim, o halde istediğimizi yapmak, milletin bize verdiği yetkidir" söylemi, yukarıda sıraladığım "kuvvetler ayrılığı" ilkesinden habersizliğin siyaset aynalarına yansımış cehalet görüntüleridir.Hitler de, seçimler kazanarak, güvenoyları alarak iktidar olmuştur.Sonra da... Demokrasinin temelini oluşturan kuvvetler ayrılığı kutsal ilkesinin, yürütmeyi dengeleyen diğer erklerini ve de özerk kurumlarını gene "milletin bize verdiği yetki" söylemiyle yok etmiştir.Ulusunun ve insanlığın dramını böyle bir yol haritasında yürüyerek yazmıştır...........................Bir söylemi yarısıyla okursanız başka, diğer yarısıyla birlikte okursanız başka anlam çıkar.Açayım:"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" söylemi, tek başına, milletin seçtiklerinin her şeyi yapabilecek sınırsız güce sahip oldukları gibi yorumlanabilir.Oysa... O söylemin bir de devamı vardır:"Egemenlik millet adına yetkili kurumlar tarafından kullanılır..."Anlam değişti mi?O kurumlardan en önemlisi ve kesinlikle iktidar çoğunluğunun etki alanı dışında kalması gereken "yargı erkidir."Hatta modern hukukun öngördüğü "özerk kurumlardır."Sözgelişi... Merkez Bankası............................"Canım ben Meclis'im, çoğunluk bende. Yasa çıkarırım, önümdeki bu engelleri kaldırırım. Sözüm ona denge ağırlıklarını da kuşa çeviririm" sakat zihniyettir.Yapamazsınız... Anayasa engeldir. Karşınıza Anayasa Mahkemesi çıkar.Yapamazsınız... Karşınıza Anayasa'nın değiştirilmesi mümkün olamayan maddeleri çıkar.Yapamazsınız... Karşınızda yargı erkini, özerk kurumları, kanaat önderlerini, üniversiteleri, medyayı bulursunuz.Yapamazsınız... Karşınızda AB'yi ve tüm çağdaş ulusları ve kurumları bulursunuz.Yapamazsınız... Karşınızda Türkiye insanının büyük çoğunluğunu bulursunuz...........................Yapamazsınız... Ayağınıza dolaşır........................................................................................Not: Dünkü yazımda yer alan İngilizce "İstanbul Kent Rehberi"nin yapımı, son seçimlerden önceki yönetim döneminde gerçekleşmiştir.Belediye Başkanı Sayın Kadir Topbaş telefonla aradı ve bu açıklamayı yaptı.Ben de zaten bunu biliyordum. Broşürü yapanları suçlamıştım. Gerçeğin bir kez daha altını çiziyorum. g.civaoglu@milliyet.com.tr Anayasa, hukuk fakültelerinin 1. sınıf dersidir. Öğrenciler orada Montesquieu'nün"kuvvetler ayrılığı" ilkesi ile tanışırlar.
Özay Şendir
“Erdoğan, Osmanlıyı diriltmek istiyor…”
11 Mayıs 2025
Abbas Güçlü
Şaşırtan Çin
11 Mayıs 2025
Zeynep Aktaş
Yatırımda yeni şifre: Hızlı nakit
11 Mayıs 2025
Ali Eyüboğlu
Nükhet Duru: Fırınlanmadan, pişmeden kalıcı olunmaz
11 Mayıs 2025
Güldener Sonumut
Vadeli lider vs. Vadesiz lider: Habemus Papam...
11 Mayıs 2025