Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Anadolu’da bayram ziyaretlerinde misafirin eline gülsuyu dökülür. Bu bayram günü sayın okuyucularıma gülsuyu nedir, nasıl yapılır konusunda bilgi vereceğim.
Isparta ve çevresinde bu yıl 6 bin 500 ton civarında gül çiçeği toplandı. Gül çiçeğinin 1 kilogramının geçen yılki fiyatı 2.25 TL idi. Bu yıl 3 TL dolayında.
Isparta ve çevresinde genellikle sulu topraklarda meyve (elma, kiraz, vişne), yükseklerde ve sulanamayan arazilerde gül çiçeği yetiştiriliyor. Çok az da olsa sulanabilir arazilerde de gül çiçeği üretimi yapılıyor. Bir dönüm araziden 650-700 kg. dolayında, ortalama 500 kilogram gül çiçeği toplanabiliyor.
Isparta’ya gül fidanını 1888 yılında Müftüzade Gülcü İsmail Efendi’nin, Bulgaristan’ın Kızanlık yöresinden getirttiği ve ilk fidanları Gülcü Mahallesi’ne diktiği söyleniyor.
Isparta gülünden 1892 yılında ilk defa gül yağı üretimini gerçekleştiren de Müftüzade Gülcü İsmail Efendi olmuş.
Gül çiçekleri yılın 35-50 gününde mayıs-haziran arasında toplanıyor. Ve toplandığı gün işleniyor. Açık anlatımıyla Isparta’da gül ve gül yağı mevsimi yılda en fazla bir buçuk ay sürüyor.
Gül çiçeklerinden (1) sıvı gül yağı
(2) katı gül yağı / konkret üretiliyor. Yan ürün olarak da (3) gül suyu elde ediliyor.

GÜL-YAĞI: En pahalı yağ
Gül çiçeğinin buharlı distilasyon sistemiyle modern fabrikalarda işlenmesi suretiyle elde ediliyor. Gül yağı parfüm ve kozmetik sanayisinin olmazsa olmazı. Koku görevi yanı sıra bu kokunun tende veya herhangi bir cisimde kalmasını sağlıyor.Tutkal gibi, fiksatörlük yapıyor... Onun için parfüm sanayisinin en pahalı uçucu yağı. Ortalama 4 bin kilo gül çiçeğinden 1 kilo gül yağı elde ediliyor.

GÜL-KONKRETİ: Katısı daha ucuz
Gül çiçeğinin işlenmesi suretiyle katı gül yağı elde ediliyor. Katı gül yağı/gül konkreti, gül yağında olduğu gibi parfüm ve kozmetik sanayisinde kullanılıyor. Daha ucuz olduğu için gül konkret talebi her yıl artıyor. Ortalama 400 kilo gül çiçeğinden, 1 kilo gül konkreti / katı gül yağı elde ediliyor.

GÜL-SUYU: Yüzde 100 doğal
Gül yağı üretimi esasında yan ürün olarak elde ediliyor. Gül yağının imbiklerden alınmasından sonra yağ altı denilen yağlı su ikinci kez distile ediliyor. İkinci distilasyondan sonra tekrar yağı alınmış suya gül suyu deniliyor. Gül suyunun içinde gülyağı dışında hiçbir katkı maddesi yok. Yüzde yüz doğal olduğu için cilt temizliğinde ve
tatlılarda kullanılıyor.

Gül yağının kilosu 6.500 euro
Bu yıl Bulgaristan’da sıcakların erken bastırması sonucu gül hasat dönemi 45 gün yerine 20 - 25 güne düşünce daha az gül yağı üretildi.
Isparta’da da gül rekoltesinde aşırı sıcaklar nedeniyle azalma var. Gül yağı fiyatları yükseldi. Geçen yıl kilosu
6.250 - 6.500 euro’dan satılan gül yağının bu yıl bu fiyatın üzerinde bir fiyatla ihraç edilmesi bekleniyor.
Türkiye’de gül yağının yüzde 35-40’lık kısmını Gülbirlik üretiyor. 1954 yılında kurulan Gülbirlik şemsiyesi altında 6 gül üretim kooperatifi, 8 bin kayıtlı ortak üretici var. Gülbirlik 4 gül yağı,
3 gül konkreti tesisine sahip.
Fransızlara ait 2 gül yağı tesisinin toplam gül yağı üretimindeki payı yüzde 25 dolayında. Üretimin kalan kısmı özel sektöre ait irili ufaklı 13 gül yağı tesisinde gerçekleştiriliyor..
Gül çiçeği ve gül yağı üretimi ile Isparta ekonomisine her yıl
25-30 milyon TL para giriyor.