Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Geçtiğimiz haftalarda ABD Senatosu ülkedeki yumuşak para ile sert para trafiğini düzenlemek için yeni bir kanun çıkarınca konu gündemde ilk sıralara sıçradı.Yumuşak para (Soft Money) ABDde kişilerin, kuruluşların siyasi partilere yaptıkları bağışa verilen isim. Sert para (Hard Money) ise politikacıların kişilerden, kuruluşlardan aldıkları bağışın ismi.Yeni mevzuata göre partiler kişilerden, şirketlerden, sendikalardan sınırsız bağış alamayacak. Kişi, şirket veya sendikanın bir partiye bir yıl içinde yapabileceği bağışın sınırı 10 bin dolar. Bu bağışa yumuşak para deniliyor.Politikacılar ise iki yıllık seçim dönemleri için kişilerden, şirketlerden, sendikalardan bir defada 2 bin dolardan fazla bağış kabul edemeyecekler. Bizler kriz nedeniyle paranın sıcağını, soğuğunu belledik de bugüne kadar paranın yumuşağını, sertini hiç duymamıştık. Bağış 95 bin doları geçemez Kişiler, şirketler, sendikalar, kar amacı gütmeyen gruplar, dernekler adaylar için paralı ilan veremeyecek. Bu tür ilan harcamaları adaylara verilen Sert Para kabul edilecek.Ancak bu sınırlamalar önümüzdeki kasım ayında yapılacak seçimlerden sonra uygulanacak.Politikacılara ve partilere yapılacak bağışlarla ilgili yeni düzenlemede büyük ölçüde Enron isimli dev şirketin batışı ile kamuoyuna yansıyan büyük bağışlar etkili oldu.2000 yılı seçim kampanyasında Enronun adaylara 499 bin, partilere 280 bin dolar bağış yaptığı ortaya çıkmıştı. Enronun gerçek rakamlarını kamuoyuna yansıtmadığı için eleştirilen denetim kuruluşu Arthur Andersenin adaylara yaptığı bağış 527 bin dolar, partilere yaptığı bağış ise 640 bin dolardı.Bushun partisi Cumhuriyetçiler ile Clintonın partisi Demokratlar, kanunun yürürlük tarihinden önce partilerine "sınırsız bağış" toplamak için şimdilerde yoğun faaliyet içinde. Bir seçim döneminde bir adaya yapılabilecek toplam bağış 95 bin doları geçemeyecek. Bu tür bağışlar da "Sert Para" olarak adlandırılıyor. En büyük bağış Mc Donaldstan Büyük bağışlar yanında küçük bağışlar da önemli. 2000 yılı seçim kampanyasında küçük bağışlar ile Demokratlar 60 milyon dolar. Cumhuriyetçiler 204 milyon dolar toplamıştı.Bağışı sınırlayan kanunu imzalar imzalamaz Başkan Bush da "Air Force One" isimli başkanlık uçağına atlayıp, kanunun yürürlüğe girmesinden önce partisine bağış toplamak üzere yollara düştü. Hedefi üç eyalette adaylar ve partisi için 4 milyon dolar toplamaktı. İki günde 4.3 milyon dolar bağış topladı. guras@milliyet.com.tr Demokratlar yeni parti binasının inşaat masraflarını karşılamak amacıyla büyük rakamlarda bağış alıyor. Bir haftadan beri 7 milyon dolar, altısı birer milyon dolar olmak üzere çok kişi ve kuruluştan yardım topladılar. Bir milyon dolar bağış çok büyük bir bağış. Bundan 17 yıl önce McDonalds başkanının eşi olan J. B. Krocun Demokrat Partiye yaptığı 1 milyon dolarlık bağış tarihin en büyük bağışı olarak yankı yapmıştı.