Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ama halkımız ve ekonomi bu açığın kötülüğünden (şimdilik) etkilenmiyor...Çünkü inanılmaz bir şekilde, oluk oluk ülkeye döviz girişi var. 2004 yılında ülkeye 19.9 milyar dolar döviz girmişti. 2005 yılında 46 milyar dolar döviz girdi. Giren dövizin 22.8 milyar doları ile döviz açığını kapattık. Kalan 23.2 milyar doları Merkez Bankası ne yapacağını bilemedi, döviz rezervine ekledi...Döviz açığımızın ana kaynağı dış ticaret açığı. İthalat patladı. Çok ithalat yapıyoruz. Yurtdışından getirilen mallara çok döviz gidiyor. İhracat arttığı halde aldığımıza ödediğimiz para ile sattığımızdan gelen para arasında 32.7 milyar dolar fark var. Bu fark 2004'te 23.8 milyar dolardı. 2005'te yüzde 37 oranında büyüdü. 2004 yılında 15.6 milyar dolar olan döviz açığı 2005 yılında yüzde 46 artarak 22.8 milyar dolara ulaştı. Bu ekonomi için çok kötü bir gösterge... Turizm ve diğer hizmet gelirleri dış ticaret açığının olumsuz etkisini azaltsa da "cari açık" denilen döviz açığımız büyüyor. Burada bir noktaya açıklık getirmekte yarar var. Ülke döviz açığı verdiği için bu açığı kapatmak için döviz arayışına çıkmaz. Tersine döviz bollaşınca ülke cömertçe dövizi harcar. Açık da büyür. Bizi de kötü yola sevk eden işte bu. İnanılmaz bir durum var. Başka ülkelerdeki insanlar yemiyor, içmiyor. Döviz biriktiriyor. Türkler harcasın diyerek bize yolluyor. Biz de kazanmadığımız dövizleri afiyetle yiyoruz. Kötüye sevk ediyor Geçen yıl ülkeye giren dövizin sadece 1.7 milyar dolarının kaynağı belirsiz. 2004 yılında kaynağı belirsiz döviz miktarı 2.2 milyar dolardı. Diğer dövizlerin nerden geldiğini biliyoruz. 2005 yılında yabancı sermaye yatırımı olarak 9.6 milyar dolar girdi. Yabancılar borsadan hisse senedi, Hazine'den bono almak için 14.6 milyar dolar yolladı. Özel sektör kuruluşları ve bankalarımız dışarıdan 21.2 milyar dolar kredi buldu, getirdi. Burada basit anlatım içinde çıkan dövizlerin rakamını toplu olarak veriyorum. Net olarak 1.7 milyar dolar çıkış var. Her ne ise... İnşallah böyle gider... Başkaları yemez içmez, bize döviz gönderir... Biz de onları yeriz. El parası ile geçinip gideriz. Gelen dövizin faizini, sonra da borç taksitini, gene onlardan borçlanarak öderiz!... Yine gönderirlerse... 2004 2005DÖVİZ AÇIĞI NASIL OLUŞTU? -15.604 -22.852Dış Ticaret Açığı -23.878 -32.756Diğer İşlemler Gelir/Gider Farkı 8.274 9.904DÖVİZİ NERDEN BULDUK? 19.946 46.052Yabancı Sermaye Yatırımı 2.847 9.650Yabancıların Portföy Yatırımı 9.411 14.670Kredi 14.623 21.267Kaynağı Belirsiz Döviz 2.267 1.983Diğer İşlemler Gelir/Gider Farkı -11.469 -1.711DÖVİZİ NE YAPTIK? 19.946 46.052Açığı Kapattık 15.604 22.852Rezerve Ekledik 4.342 23.200 Döviz açığı nasıl oluştu? Dövizi nerden bulduk, ne yaptık? (milyon dolar) Kaynak: Merkez Bankası'nın yayınladığı ödemeler dengesi tablosundan özetlenerek düzenlendi. guras@milliyet.com.tr