Ayşe Hanım’ın enflasyonu ile TÜİK’inki farklı
TÜİK dün tüketici (TÜFE) ve üretici (ÜFE) fiyatlarındaki değişimi gösteren endeksleri açıkladı. 2013 Şubat ayında tüketici fiyatları 2012 Şubat ayı fiyatlarına göre yüzde 7.03 oranında, üretici fiyatları yüzde 1.84 oranında artmış.
TÜFE endeksindeki yıllık artışa bakılarak “yıllık enflasyonun gerilemeye başladığı“ konuşulurken, Ayşe Hanım Teyzem her zamanki gibi eleştiriye başladı. “Bu rakamlar gerçeği yansıtmıyor. Ben cebimden çıkan paraya bakarım. Fiyatlar daha fazla arttı” dedi.
Benim durumum kritik. “İki cami arasında kalmış beynamaza döndüm” derler ya... İşte o biçim. Çünkü TÜİK’e inanmaya mecburum. Ama Ayşe Hanım Teyzem de haklı.
TÜİK’e inanmaya mecburum, mecburuz. Başka ülkeler enflasyonu nasıl izliyor ise TÜİK de öyle izliyor. Her ay 27 bin işyerinden 437 mal ve hizmetin fiyatını belirliyor. Bunları belli ağırlığa göre istifleyerek ülke genelinde, her gelir grubunun ortalama tüketim harcamasına göre bir fiyat artış oranı belirliyor.
Ama Ayşe Hanım Teyzem’e de inanmaya mecburum, mecburuz. Çünkü bir tüketici olarak hangi mal ve hizmetin fiyatının ne kadar arttığını en iyi o biliyor.
Fiyat artışı, enflasyon, pahalılık
Ayşe Hanım Teyzem, enflasyondan çok fiyat artışına ve pahalılığa bakıyor:
* Fiyat artışı belli bir mal veya hizmetin belli bir dönemde değişik nedenlerle üretici veya tüketici fiyatının artmasıdır.
* Pahalılık, belli mal ve hizmetler için bir kişinin yaptığı toplam harcamaların, o kişinin net gelirinden daha fazla oranda artmasıdır.
* Enflasyon, ülke genelinde, tüm tüketicilerin değişik ölçülerde tükettiği tüm mal ve hizmetlerin fiyatındaki değişimdir.
TÜİK fiyatı ortalama fiyat
Bu genel açıklamalar Ayşe Hanım Teyzem’i tatmin etmez. O sözü döndürür dolaştırır bir noktaya getirir? “Geçen yıl onun satın aldığı gıda maddelerinin fiyatı ne idi? Bu yıl ne oldu?
İşte burada da Ayşe Hanım Teyzem’i tereddüde düşüren, onun bakkal, market alışverişinde belli mallara ödediği para ile TÜİK’in enflasyon hesabına esas olan fiyatlar arasındaki farktır.
Bu yazıyı okuyacak olan Ayşe Hanım Teyzemgiller ile Ali Rıza Bey Amcamgiller için TÜİK’in enflasyon hesabında yer alan başlıca maddelerdeki bir yıllık fiyat artış oranlarını hesapladım. Bunları yazının içindeki ufak tabloda veriyorum. Tabloya bakarak, TÜİK enflasyon hesabı ile, kendilerine göre hesapladıkları fiyat artış oranları arasında fark olup olmadığını kendi kendilerine değerlendirebilirler. Fark var ise farkın boyutunu ölçebilirler.