Olayların içinden Ayşe Hanım Teyzem anlattı: "Bizim mahallede hemen herkesin yastığının altında veya bankada üç beş doları var. Çoğu bunları 1 dolar 1.70 YTL dolayında iken almış. Dolar 1.15 YTL'lere düşünce hepsi karalar bağladı. Onlar dolar fiyatının artmasını bekliyor. Bakkal Kemal ile Taksici Reşit ise dolarla borçlandı. Onlar da dolar fiyatının artmasından korkuyor... Mahalleli ne yapacağını şaşırdı."Ayşe Hanım Teyzem'in komşusunun yaptıklarını öğrenince şaşırdım kaldım. Ayşe Hanım Teyzem "Kriz miriz diyerek lafı uzatmadan, kısaca söyle bakalım... Dolar fiyatı ne olacak? Bizim mahalleli perişan... Onlara yol göster de... Bir işe yaramış ol !" Anlayamadım... Ne oldu da Ayşe Teyzem'im mahallelisi perişan oldu? Ben nasıl yol göstereceğim? Efendim Ayşe Hanım Teyzem'in komşusu Mücella Hanım bir yıl önce evini satmış, dolar almış. O zaman dolar 1.65 YTL imiş. Kısa sürede doların fiyatı 1.15 YTL'lere inince aldığına pişman olmuş. Dolar fiyatı biraz yükselse de satıp kurtulsam diyormuş. Pazartesi yükselmeye başlayınca Mücella Hanım bankasına koşmuş 1.20 YTL'den dolarlarını sattırmış. Eve gelmiş. TV'yı açmış. Dolar 1.22'lerde... Salı sabahı TV'yi açmış... Dolar 1.24 YTL... "Eyvah ucuza sattım" diyerek dövünmeye başlamış... Bakmış ki, dolar fiyatı aldı başını gidiyor." Daha fazla pahalılanmadan tekrar dolar alayım da fırsatı kaçırmayayım" diyerek koşa koşa bankasına gitmiş. 1.24 YTL'den parasını tekrar dolara çevirttirmiş. Eve dönmüş. Gene TV ekranı başına geçmiş. Dolar fiyatını izliyor. Dolar 1.24 YTL'den tekrar 1.22 YTL'ye geriliyor. Hatta 1.20 YTL'nin altına da iniyor. Ne yapacağını şaşırmış. Perişan halde Ayşe Hanım Teyzem'i aramış, "Senin,tanıdıkların var... Sor bakalım, ben ne yapayım?" diyormuş. Acele eden zarar eder Ayşe Hanım Teyzem "Sakın ha kendim için soruyorum sanma... Mahalleliye yardım etmek için öğrenmek istiyorum... Onlara ne söyleyeyim?" diyor. Bildiğim kadarı ile anlatmaya çalıştım. "Ayşe Hanım Teyzeciğim" dedim. "Dolar fiyatı bundan sonra 2 farklı gelişmeye göre değişir. Çok kişide dolar var (1) Bunlardan birincisi, dünya piyasalarındaki değişimdir. Bizim yılda 35 milyar dolar döviz açığımız (cari açığımız) var. Buna karşı yabancı sermaye ve kredi olarak 45 milyar döviz giriyor. Hem açık kapanıyor. Hem de ihtiyaçtan fazla döviz piyasaya girdiği için döviz ucuzluyor.Eğer dünya piyasalarındaki değişim nedeniyle ülkeye döviz girişi şu veya bu şekilde aksar ise döviz bolluğu darlığa dönüşür. Döviz fiyatı yükselir. Şimdilik döviz girişinde tıkanıklık yok. Bu nedenle şimdilik bu tür bir gelişme sonucu döviz fiyatının artması söz konusu değil. Yarın ne olacağı belli değil. Allah Kerim!(2) İkincisi, döviz fiyatı tırmanacak endişesine kapılan içerideki bankaların ve halkın döviz almaya başlaması tehlikesidir. Piyasaların ve halkın psikolojisi bozulursa, hiç yoktan dövize hucum başlar. Ama şimdilik bu tehlike de yok. Yarın ne olacağı belli değil. Allah Kerim ! Talep artarsa fiyat da artar Ancak hangi gelişmeye bağlı olarak artışa geçer ise geçsin, dövizdeki artışı firenleyecek bir döviz stoğuna sahip olduğumuzu unutmayınız. Bankalarda 100 milyar dolar döviz mevduatı var. Yastık altın da ve ceplerde bunun yarısı kadar makit döviz birikimi var. Açık anlatımıyla şu veya bu nedenle kısa sürede bir döviz kıtlığı veya dövize hucum nedeniyle fiyatlar tırmanışa geştiğinde, döviz birikimlerini satmak isteyeceklerin piyasaya sürecekleri döviz ile döviz artışındaki fiyatlar firenlenecektir.Ayşe Hanım Teyzem bunları dinledi dinledi... "Doların fiyatının ne olacağını sordum? Başka şeyler anlattın. Ben mahalleliye ne söyleyeyim?"diyerek beni azarladı. "Ayşe Hanım Teyzeciğim" dedim, "Onu kimse söyleyemez. Hele ben hiç söyleyemem." guras@milliyet.com.tr Döviz stoğu "sigortamız"