Ben de açtım Ankanın Ekonomi Bültenini... Fiyat artışları belli olduktan sonra Anka Ekonomi Bülteninde her ay parasını nereye yatıranın ne kadar getirisi olduğunun ne kadar kaybettiğinin hesabı yayımlanır.Bu yazı altında verdiğim tabloya dayalı olarak Ayşe Hanım Teyzemi cevaplamaya çalıştım."Ayşe Hanım Teyzeciğim", dedim, "Siz bana sormuştunuz. Ben de yumurtalarınızı aynı sepete koymamanızı önermiştim. Paniğe kapılarak bankadaki dövizleri hemen bozdurmamanızı söylemiştim. Paranızı üçe ayıralım. Bir bölümü Türk lirası mevduat hesabında, bir bölümü döviz mevduat hesabında dursun, bir bölümü ile de bankadan fon katılım belgesi satın alalım demiştim... Şimdi bakalım bir yılda, son üç ayda ve de son bir ayda ne getirimiz olmuş, ne kaybımız olmuş?"- Bankadaki Türk lirası mevduat hesaplarının faizi iyice düştü. Üç ay vadeli hesapta 100 liranın bir aylık net getirisi 1 lira bile değil, 0.8 lira. Üç aylık getirisi 3.5 lira. Son bir yıldaki getirisi 19.4 lira... Bu rakamları küçümsemeyiniz. Türk lirası mevduat, "getirisi en yüksek tasarruf aracı" haline geldi.- Bankadaki 1 yıl vadeli döviz hesabındaki dövizin Türk lirası karşılığı olan 100 lira bir ayda 1.4 lira, üç ayda 7.2 lira, son bir yılda 28.1 lira değer kaybetti.Açık anlatımıyla geçen yıl 100 liralık dövizimiz vardı. Şimdi o 100 liralık dövizin değeri 71.9 liraya düştü. Dolarda bayağı değer kaybına uğradık.- Ama dua ediniz ki, dolarları yastık altında tutmuyor, bankada mevduat hesabında saklıyorsunuz. Yastık altında duran doların Türk lirası karşılığı son 3 ayda 8.0 lira, son bir yılda 31.1 lira azaldı.Dolarını yastık altında saklayanın geçen yıl 100 lira olan Türk lirası karşılığı bu yıl 68.9 liraya düştü.- İyi ki altına para bağlamıyorsunuz. Son aylarda altın fiyatları yükseliyor gibi ama, altına bağlanan 100 lira bir yılda 13.9 lira kaybetti.- Bankadaki Türk lirası mevduattan yanında en iyi getirisi olan bankaların sattığı fon katılım belgeleri 100 liralık fon katılma belgesi son üç ayda 2.8 lira dolayında reel getiri sağladı. Bir yıl içinde (borsadaki tırmanış nedeniyle hisse senedi ağırlıklı) A tipi katılma belgeleri yüzde 50, (menkul kıymet ağırlıklı) B tipi katılma belgeleri yüzde 16 dolayında net getiri sağladı.- Eğer bir banka aracılığı ile 6 ay vadeli 100 liralık Hazine bonosu alabilse idik, üç aylık net getirimiz 2.2 lira, yıllık net getirimiz 16.1 lira olurdu.Ayşe Hanım Teyzem bu uzun anlatımı dinledi dinledi... Sonra "Desene evladım faiz gelirinden vazgeçtik benim paracıklarımın anası da erime tehlikesi ile karşı karşıya... Ben ne yapayım? Akıl ver" diyerek telaşa kapıldı. Ben teselli ettim. "Telaşa lüzum yok. Bilenlere danışırım, ne yapacağımızı konuşuruz" dedim. Ayşe Hanım Teyzeme verdiği sözü tutmam lazım... Ayşe Hanım Teyzem uzun zamandır ortalıkta görünmüyordu. Dün "çat kapı" geldi. "Eskiden faiz geliri diye bir gelirim vardı. Emekli maaşıma faiz gelirini ekleyerek, biraz nefes alıyordum. Faiz geliri yok oldu gitti... Faizden vazgeçtim. Korkuyorum ki tasarruflarım da eriyor... Bir hesapla bakalım benim paralar ne durumda?" diyerek sorgu - sual eyledi. Ayşe Hanım Teyzemin 100 lirası ne getiriyor? CARİ GETİRİ REEL GETİRİ Mart Ocak-Mart Son bir yıl Mart Ocak-Mart Son bir yıl (I) TL MEVDUAT (1) Bir ay vade 1.7 5.6 32.0 0.8 3.3 18.1(2) Üç ay vade 1.7 5.8 33.5 0.8 3.5 19.4(3) Altı ay vade 1.7 5.9 37.0 0.8 3.7 22.5(4) Bir yıl vade 1.9 6.7 45.7 1.0 4.4 30.3 (II) DOLAR MEVDUATI (1) Bir ay vade -0.6 -5.4 -20.5 -1.5 -7.4 -28.9(2) Bir yıl vade -0.6 -5.1 -19.6 -1.4 -7.2 -28.1 (III) DÖVİZ (1) Euro -2.3 -8.8 -13.4 -3.1 -10.8 -22.6(2) Dolar -0.8 -6.0 -22.9 -1.7 -8.0 -31.1(3) Döviz sepeti -1.5 -7.4 -18.6 -2.4 -9.4 -27.2(4) Sterlin -1.9 -3.4 -10.4 -2.7 -5.4 -19.9 (IV) ALTIN 5.0 -5.4 -3.7 4.1 -7.4 -13.9(V) İMKB 6.9 8.4 113.1 5.9 6.1 90.6(VI) HAZİNE BONOSU (1) Bir ay vade 1.1 3.0 16.3 0.2 0.8 4.0(2) Üç ay vade 1.1 3.3 22.5 0.2 1.1 9.6(3) Altı ay vade 1.5 4.5 29.9 0.6 2.2 16.1 Kaynak: AnkaCari getiri, "reel" (enflasyondan arındırılmış) getiriye dönüştürülürken, TÜFE (Tüketici Fiyatları Artışı) esas alındı. Aylık yüzde 0.89, üç aylık yüzde 2.19, yıllık yüzde 11.83 oranında fiyat artışına göre hesap yapıldı. guras@milliyet.com.tr Başlıca tasarruf araçlarının getirisi (%)
