Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

2005 yılı bütçesini onlar kurtaracak. Ayşe Hanım Teyzem 500 liraya bir maydanoz aldığında (% 18 x 500) 90 lira KDV ödeyecek. Ali Rıza Bey Amcam 400 liraya bir adet simit aldığında (% 18 x 400) 72 lira KDV ödeyecek. İşçi Memed kardeşim öğle vakti karnını doyurmak için 300 bin liraya bir somun ekmek ile 500 bin liraya zeytin, peynir aldığında (% 1 x 300 + % 8 x 500) 43 lira KDV ödeyecek. Sonra bu paraları Maliye Bakanımız toplayacak. Faiz ödeyecek. Memur maaşı ödeyecek.Devletin 2005 yılında yapacağı harcamaları karşılamak için 118.9 katrilyon lira vergi toplanacak. Bu verginin yüzde 73.6sı, (toplanan her 100 lira verginin yaklaşık 75 lirası) Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gibi "dolaylı vergiler"den gelecek.Vergiler genelde ikiye ayrılır. (1) Doğrudan vergiler, (2) Dolaylı vergiler.Doğrudan vergiler Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi, Banka ve Sigorta Muamele Vergisi gibi vergilerdir. Bu tür vergiler gelir ve servetle orantılı olarak tahakkuk eder ve ödenir. Çok para kazanan, kazancı ölçüsünde vergi öder.Dolaylı vergiler KDV, ÖTV gibi, mal ve hizmetler üzerinden alınan vergilerdir. Maydanozu kim satın alırsa, simidi kim yerse aynı vergiyi öder. Zengin, fakir fark etmez.Çağdaş vergi sisteminin esasını "doğrudan vergiler" teşkil eder. Herkes Gelir Vergisi beyannamesi verecek, Gelir Vergisi ödeyecek ki, herkesin geliri ölçüsünde (adil) vergi alınabilsin. Şirketler beyanname vererek Kurumlar Vergisi ödeyecek ki, sermayenin kazancı vergilenebilsin.2005 yılında devletin "Beyana Dayalı Gelir Vergisi"nden bekleyişi sadece 1.0 katrilyon lira. Açık anlatımıyla, beyanname veren en zengin vatandaşlarımız, ödeye ödeye 118.9 katrilyon lira verginin sadece 1.0 katrilyon lirasını ödeyecek... Türkiyedeki tüm şirketlerimiz, üretim şampiyonlarımız, ihracat şampiyonlarımız, Kurumlar Vergisi beyannamesi veriyor. Kurumlar Vergisi ödüyor. 2005 yılında devletin zengin fakir tüm şirketlerden alabilmeyi umduğu Kurumlar Vergisi 8.8 katrilyon lira...İyi de devletimiz 118.9 katrilyon lira vergiyi kimden toplayacak?.. Gayret Ayşe Hanım Teyzeme, Ali Rıza Bey Amcama ve işçi Memed kardeşime düşüyor...Onlar dolmuşa bindikçe, tüpgaz yaktıkça "petrol üzerinden alınan ÖTV" ödeyecekler. Yılda bunun toplamı 20.7 katrilyon lira tutacak... Onlar gazoz içtikçe, sigara yaktıkça "kolalı içkiler ve tütün üzerinden ÖTV" ödeyecekler. Yılda bunun toplamı 10.5 katrilyon lira tutacak. Onlar maydanoz, simit, peynir - ekmek, soğan - domates, buzdolabı, çamaşır makinesi satın aldıkça "dahilde ve ithalde alınan KDV" ödeyecekler. Yılda bunun toplamı 40.8 katrilyon lira tutacak... Telefonla konuşunca "İletişim Vergisi" ödeyecekler... Böylece, Devlet Babaya gereken yardımı yapacaklar...Ayşe Hanım Teyzem, Ali Rıza Bey Amcam, işçi Memed kardeşim bu duruma alıştı. Seslerini çıkaramıyorlar ama... Bir şeyi içlerine sindiremiyorlar. "Neden vergiyi onlar ödüyor da, Maliye Bakanı madalyayı başkalarına takıyor?" Maliye Bakanımız, 2005 yılı bütçesinin vergi geliri hedeflerini açıklamak için yaptığı konuşmada, "- Ben onu tuttururum arkadaş. Öyle de tuttururum, böyle de tuttururum" derken acaba kime veya kimlere güveniyordu? Tabii ki, "Ayşe Hanım Teyzeme, Ali Rıza Bey Amcama ve de işçi Memed kardeşime güveniyordu. 2005 hedefi 2004 hedefi Değ. (%)Genel bütçe gelirleri 136.845 113.739 20.3Vergi gelirleri 118.950 99.173 19.9(I) Gelir, Kar ve Sermaye Kaz. Üz. Al. Ver. 30.060 27.990 7.4(1) Gelir Vergisi 21.170 18.655 13.5(a) Beyana Dayanan Gelir Vergisi 1.070 1.096 -2.4(b) Basit Usul Gelir Vergisi 90 54 66.7(c) Gelir Vergisi Tevkifatı 19.175 16.965 13.0(d) Gelir Geçici Vergisi 835 540 54.6(2) Kurumlar Vergisi 8.890 9.335 -4.8(3) Mülkiyet üzerinden alınan vergiler 1.270 1.500 -15.3(a) Veraset ve İntikal Vergisi 80 100 -20.0(b) Mali, sermaye muam. üze. alınan ver. 1.400(c) Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi 1.190 1.400 -1.50(II) Dahilde alınan mal ve hizmet vergileri 62.155 50.643 22.7(2) Dahilde alınan Katma Değer Vergisi 22.130 19.800 11.8(b) Özel Tüketim Vergisi 34.730 26.898 29.1(j) Petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV 20.750 17.822 16.4(jj) Motorlu taşıt araçlarına ilişkin ÖTV 2.548 1.728 47.5(jjj) Ko. ga. alk. iç. ve tüt. mam. ilişkin 10.547 7.043 49.8(IV) Dayanıklı tüketim ve diğer mal. ilişkin 885 305 190.2(c) Motorlu Taşıt Vergisi 2.170 1.635 32.7(d) Özel İletişim Vergisi 2.875 1.250 130.0(e) Özel İşlem Vergisi 1.060(f) Şans Oyunları Vergisi (5035 S.K.) 250(III) Uluslararası ticaret ve muam. al. vergiler 20.320 15.388 32.1(a) Gümrük vergileri 1.535 983 56.2(b) İthalde alınan Katma Değer Vergisi 18.700 14.347 30.3(c) Uluslararası tic. ve muam. al. diğ. ve. 85 58 46.6(IV) Diğer vergiler 2.400 1.702 41.0 guras@milliyet.com.tr Vergi gelirleri (Trilyon TL veya milyon YTL)