Merkez Bankası Başkanı önceki gün Gaziantep’te konuşma yapmaya başladığı saatlerde dolar 2.033 idi. Konuştu. Özetle “Yılsonu için dolar 1.92 TL olacak dediysem, moral vermek için” dedi. Ama yakında döviz girişleri başlayınca göreceksiniz dolar fiyatı tahminlerin de ötesinde ucuzlayacak. Hem de Merkez’in çok güçlü döviz rezervi var” dedi.
Konuşmasından sonra dolar fiyatı ucuzlayacak yerde yükselişe geçti. Ufak ufak tırmanmaya devam ediyor.
Acaba “Piyasa” denilen ve döviz ile faizdeki değişimi “yaşayan” sistemin oyuncuları olan biteni nasıl değerlendiriyor?
Bu gibi önemli gelişmelerde kapısını çaldığım “Piyasa Kurmayı Çarıklı Ali Bey”i aradım. (Daha önce de görüşlerini aktardığım Piyasa Kurmayı Çarıklı Ali Bey’in bankacı, akademisyen, iktisatçı olmadığını, piyasa adamı olduğunu hatırlatmak isterim) Önce “Piyasa Kurmayı Çarıklı Ali Bey”in anlatımını, kelimesini değiştirmeden, aynen aktarmak istiyorum. Çarıklı Ali Bey diyor ki;
Bindir faizi - indir faizi
- 2006 Nisan: Merkez Bankası’na başkan olarak atanır atanmaz, hiç gereği yokken faizleri çeyrek puan indirdi.
- Olan oldu. Piyasa sarsıldı. Haziran ayında bir hafta sonu faizlerde yüklüce bir artış yapıldı.
- 2007 sonunda: Faiz gene indirildi.
- ABD krizi başladı tekrar faiz
artırımı geldi.
- 2010 sonu: Borç alma faizi %1,5’e indirildi. Yılsonuna kadar ciddi bir artış ile enflasyon dizginlenebildi. Faizler %12,5’e kadar çıktı.
- 2013’te ise bahar aylarında yine faiz indirildi, temmuz-ağustos ayında yine arttırıldı. Bu sefer enflasyona ve kura etkisi fazla olmadı. Demek ki yeterli olmadı.
Başkanın dünkü Gaziantep konuşmasından sonra döviz fiyatları artmaya başladı.
Neden peki?
Piyasa, enflasyonun düşeceğine inanmıyor.
- Vatandaş mevduat yapıyor.
% 8,5’den eline net 7,23 geçiyor. Enflasyondan düşük. Parası eriyor.
- Sanayici kur düşecek diye döviz almadı. Döviz düşmeyince kızıl kıyamet koptu ve mecburen ihtiyacı olan alıyor.
Yani aktörlerden hiçbiri memnun değil.
Hünkârım ‘Tedbür nedür?’
Bugün kontrol edilemeyen faiz ve kur, yarın başımıza dert olur, daha sıkıcı bir önlem almak zorunda kalabiliriz.
Yol yakınken enflasyon kontrol altına alınmalı, zaten MB’nin görevi de nedir? Fiyat istikrarı.
Aman dikkat
Çarıklı Piyasa Kurmalı Ali Bey’in anlattıklarını yazıya dökerken,
CNBC-e.com sitesindeki manşet haber dikkatimi çekti. Manşet şöyle: “Merkez‘in Rezervi Rekor Kırdı” TCMB, 6 Aralık’ta 135 milyar dolara ulaşan döviz rezervi ile dünyada en çok döviz rezervine sahip bankalar sıralamasında 20’nci sırada yer almış. Fransa’nın 156, İtalya’nın 155 milyar dolarcık döviz rezervi varmış?
Başkan her konuşmasında rezervin büyüklüğünden söz ediyor? İyi de “İşe yaramayan döviz rezervini ben neyleyim?”
Yılbaşına doğru gerçek ihtiyaç sahipleri erteledikleri döviz alımına başladı. Bugüne kadar döviz ucuzlayacak diyerek döviz almayan vatandaş döviz almaya başladı. Piyasada yılbaşı öncesi normal olmayan talep baskısı var. Merkez Bankası rekor kırdığı rezervi bu dönemde kullanarak, piyasayı sakinleştirmek zorunda.
Artık piyasa Başkan’ın sözüne inanamıyor. Eylem bekliyor.