Genel olarak kamuoyundaki inanış dövizden Türk lirasına hızlı bir geçiş olduğu şeklinde.Resmi rakamlara göre, 2004 yılı sonunda ekonomideki dolarizasyon (yabancı parayla yapılan işlerin parasal oranı) yüzde 41.0 iken, şimdilerde yüzde 33.4'e gerilemiş durumda.Yayımlanan rakamlara göre, yurtiçi toplam tasarruflarda yabancı paraya bağlı tasarrufların payı sadece yüzde 25.5 oranında.Döviz mevduatı henüz tamamen çözülmedi. Yılbaşında 56.9 milyar dolar idi. Şimdilerde 54.9 milyar dolar dolayında. Ama mevduat artışı Türk lirası mevduatlarda görüldüğünden, toplam mevduatta döviz mevduatının payı yüzde 42.4'ten yüzde 35.3'e geriledi. Apartmanımızın otomatik kapı mekanizması bozuldu. Servise telefon ettim. "Malzeme ücretini sonra belirleriz ama, servis ücreti 75 euro" dediler. Bir arkadaşım otomobilini bakım için servis istasyonuna götürmüş. "Bakım işçiliği ücretini euro olarak istemişler. Faturayı euro olarak vermişler." Anladık, parça yurtdışından geliyor. İşçilik ücreti neden euro? İşçiye ücretini euro ile mi ödüyoruz? Bunlar "stok durumu". "Akım" da ise, ilginç bir hareket var. Yabancılar yurda döviz getirerek Türk lirasına çeviriyor, TL ile yatırım yapıyor. Bono alıyor, hisse senedi alıyor. Gayrimenkul alıyor.Buna karşılık Türkler yurtdışından dövizle borçlanıyor. Sonra o dövizi Türk lirasına çevirerek kullanıyor ama, bilançolarında döviz borcu büyüyor.2005 yılının ilk 10 ayında bankalarımız, şirketlerimiz ve Hazinemiz dışarıdan 28.3 milyar dolar kredi kullanmış. Bu kredinin (inanılması güç) 14.5 milyar dolarını özel şirketlerimiz bulmuş. Bankalarımız 6.8 milyar dolar, Hazine 7.0 milyar dolar borçlanmış.Merkez Bankası 6667 şirketin, 2004 yılı sonundaki bilançolarını yayımladı. Şirketlerin toplam kredilerinin yüzde 73'ü döviz kredisi.Bankalarımızın bilançolarındaki döviz borçları toplamı 26.9 milyar doları bulmuş. Buna 54.9 milyar dolar döviz mevduatını ekleyiniz. 81.8 milyar dolarlık bir döviz yükümlülüğü ortaya çıkıyor. Buna karşılık bankalarımızın 100 milyar dolar dolayında döviz alacaklarından söz ediliyor. Döviz stoku çözülmedi Merkez Bankamızın döviz rezervi 50 milyar dolara yaklaştı. Yetmez, 75 milyar dolar olsun deniliyor. Merkez Bankamız 2002 yılından bu yana toplam 37.5 milyar dolar döviz satın aldı. Sadece 2005 yılında satın aldığı döviz 21.4 milyar dolar.Demek ki dolarizasyondan kurtulduk diyoruz ama, henüz kurtulamamış durumdayız. Kurtulacağımız da yok.Çünkü döviz getirerek Türk lirasına çeviren ve de içeride dövizini bozduran, Türk lirası yatırım yapan kazanıyor. Çünkü yurtdışında (ve de Türkiye'de) dövizin faizi ve getirisi düşük. Türk lirasının reel faizi yüksek. Buna rağmen Türkiye'de bazı tasarruf sahipleri Türk lirasına hâlâ güvenemediğinden (zararı göze alarak), dövizde kalıyor. Döviz stokunu Türk lirasına çeviremiyor. guras@milliyet.com.tr YTL yatırım kazandırıyor