Bazıları için otomobil, bazıları için mercimek fiyatı önemlidir
İnsanlar gelir düzeylerine göre farklı mal ve hizmetlerin fiyatıyla ilgilenir. Orta ve alt gelir grubundaki halkımız için önemli olan un, ekmek, fasulye, nohut, bulgur, pirinç, yağ fiyatlarıdır.
Gaz fiyatıdır.
Gaz yanacak, tencere kaynayacak ki, yaşam devam edebilsin.
Nüfusun büyük bölümü kırsal alanda yaşarken, insanlarımızın çoğu kendi tarlasının, kendi hayvanının ürününü tüketirken, çarşı pazarda sebze ve bakliyat fiyatlarının artmasından az sayıdaki şehirliler yakınırdı. Günümüzde kırsal alandan şehre göç nedeniyle nüfusun çoğu bakkala, manava ve kasaba bağımlı hale geldi. Kırsal alandakiler bile tüketimde eskiye göre daha fazla ölçüde bakkala, kasaba ve manava bağlı durumda.
Eski yıllarda yaz gelirken orta ve alt gelir grubundakiler sevinirdi. Yaz bereket ve ucuzluk demekti. Özellikle sebze ve meyve fiyatları ucuzlardı.
Bugünlerde ise halkımız şaşkın... Yaza giriyoruz ama sebze ve meyve fiyatları ucuzlamıyor. Artıyor. Daha da önemlisi orta ve alt gelir grubundaki halkın büyük ölçüde tükettiği ürünlerin fiyatındaki artışın keseleri yakar boyuta ulaşmasıdır...
Tencere pahalı kaynıyor
Devletin (Türkiye İstatistik Kurumu’nun) açıkladığı Tüketici Fiyatı Endeksi’ne göre son bir yılda tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 10’un altında. Ama geliniz görünüz ki, halkımızın büyük ölçüde tükettiği mallarda fiyat artışları yüzde 100’lere ulaşmış durumda.
Mercimek fiyatları bir yılda (toptan) yüzde 100-133 oranında arttı. Kuru fasulye fiyatlarındaki artış yüzde 62-70 oranında.
Pirinç fiyatları, pirincin cinsine göre yüzde 50-100 oranında artmış durumda. Bulgur fiyatı ucuz pirince yaklaştı. Bulgurun kilosu 1.50 YKr oldu.
Makarna fiyatının ucuzluğu karşısında alt gelir grubunun temel gıda maddesi makarna olmuştu. Makarna fiyatları da yüzde 100 arttı.
Pahalıya alıyoruz
En önemli artış sıvı yağda. Ayçiçeği yağındaki artış yüzde 133’ü buldu. Margarin yağında artış yüzde 83 oranında.
Alt ve orta gelir grubunun geliri bu maddelerdeki fiyat artışı ölçüsünde olmadığı için, insanlar mecburiyetten tüketimlerini kısıyor. Fiyatı artan tüketim maddelerinin satışı geriliyor.
Şimdi gelelim temel gıda maddelerinin fiyatındaki bu artışın nedenine... Talep artığı için, piyasada para bol olduğu için fiyatlar artmadı. Maliyet artışı ve de üretim yetersizliği nedeniyle fiyatlar artıyor.
Eskiden kendi ihtiyacımız olan mercimeği, fasulyeyi, nohudu, buğdayı, pirinci kendimiz üretirdik. Üretimimiz tüketimimizi karşılardı. Şimdilerde üretimimiz düştü. Temel gıda maddelerinde dışa bağımlı hale geldik. Tarımsal üretimdeki gerilemenin faturasını ödüyoruz. Hem de çok pahalı bir fatura ödüyoruz.
