Bu ay suçlu hangisi olacak?
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) her ay başı, başlıca gıda maddelerinin üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını belirliyor ve yayınlıyor.
Bu yazının altında TZOB belirlemelerine dayalı olarak hazırlanan ve 2013 Mart ayı ile 2014 Mart aylarında gıda maddelerinin market fiyatlarının nasıl değiştiğini gösteren bir tablo var.
Belli ürünler dışında market fiyatlarında pek büyük değişimler olmadığı görülüyor.
Devletin mart ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yarın yayınlanacak.
Şubat ayında yıllık TÜFE artışı yüzde 7.89 iken, gıda ve alkolsüz içki grubundaki yıllık artış yüzde 10.05 idi.
Halkımızı en fazla gıda maddeleri fiyatındaki değişim ilgilendirir. Halkımızın tüketim harcamasında ağırlığı gıda maddeleri harcamaları oluşturur.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) her ay başı, İstanbul İli Ücretliler Geçinme Endeksi’ni yayınlıyor. İTO’nun belirlemelerine göre İstanbul ilinde satılan gıda maddeleri fiyatları 2013 Mart ayından 2014 Mart ayına yüzde 7.18 oranında arttı. Yaş ve kuru meyve sebzelerde ise yıllık artış yüzde 11.46 oldu.
Üretici fiyat artıramıyor
TZOB’nin derlediği üretici fiyatları bilgileri, 2013 yılı Mart ayından 2014 yılı Mart ayına kadarki dönemde üreticinin ürettiği mallarda fiyatları büyük ölçüde artıramadığını gösteriyor.
Üreticinin fiyat artıramaması tüketici için iyidir, üretici ve de üretim için kötüdür. Maliyeti fiyata yansıtamayan üretici ya zarar eder ya da üretimden vazgeçer.
2014 Şubat ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları Endeksi’nde (Tarım-ÜFE) tarım ürünlerinde üretici fiyatlarındaki yıllık ortalama fiyat artışı yüzde 1.79 gibi çok düşük çizgide idi.
Gıda maddelerinde fiyat artışı genelde hal, pazar ve marketlerdeki fiyat değişimlerinden kaynaklanıyor. Üretici fiyatlarında ürünün sera ürünü olması, hava şartları, ürünün olgunlaştığı dönemlerde arz ve talep arasındaki uyumsuzluk fiyat artışına yol açıyor. Bunlar olmaz ise, üretici fiyatları istese de artıramıyor.
Hal, pazar ve market fiyatlarında, pazarlama kanallarının kâr artırıcı çabaları yanında, ürünlerin arz ve talep dengesizliği sonucu bozulma riski fiyatların artmasına yol açıyor.
Bir yılda market fiyatı artışında dikkat çeken ürünler kuru fasulye, pirinç, kuru soğan, patates gibi ürünler.
Dana ve koyun etinde fiyat değişimi makul ölçüde. Tavuk eti ucuzlamış durumda. Süt ve yumurta fiyatlarında artış var.
Her ay enflasyonun baş suçlusu ilan edilen sivri biber ile domatesin fiyatı 2013 Mart ayının çok gerisinde.
