Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Türkiye'nin bu kadar yüksek ve giderek de yükselen cari açığı (döviz açığını) taşıyabilmesi imkânsızdır. "Bugün taşıyor ya..." diyerek sorunu görmezden gelmek yanlıştır. Bugün taşınır görünen açık, yarın ekonomiyi çökertir.Ekonomide dengeyi sağlayan, ekonomide büyümenin yolunu açan temel göstergeler vardır. Bunların en önemlileri, döviz fiyatı, faiz fiyatı, enflasyon, ithalat-ihracat arasındaki açık, dış ticaret açığı, döviz açığı, bütçe açığı gibi göstergelerdir.Bizim göstergelerimizin en önemlileri bozuk. Bu bozuk göstergeler ya kendi kendine, usulünce, hazmedilebilir boyutta düzelecek ya da bir yerde ekonomi tıkanacak ve de bu tıkanıklığı açmak için büyük faturaların ödenmesi gerekecek.Eğer, "Efendim bizim tüm göstergelerimiz doğrudur. Döviz fiyatı doğrudur. Faiz fiyatı doğrudur. Döviz açığı diye bir sorun yoktur. İthalat artsın. İhracat düşsün. Ekonominin yapısı bozulsun. Yatırım üretim yapılmasın. İşsiz sayısı azalmasın... Bunlar sorun değil" deniliyorsa, "Oğlum Ahmet, yoluna devam et!.." Başımızın dik olmasını istiyorsak, biz kendi başımızın çaresine kendimiz bakacaksak, döviz fiyatında geçen hafta sonu başlayan düzeltmenin devam etmesi lazımdır. Yok... "Sorunun farkındaysanız, ekonominin yanlış yolda gittiğini görüyorsanız", bu bir fırsattır. Şanstır. Dengeler kendi kendine, yavaş yavaş, hazmedilebilir boyutta düzelsin. Telaşa, paniğe gerek yok... Bırakınız düzeltme sonuna kadar gitsin.Sakın ha, Türkiye'nin döviz açığını Avrupa Birliği şemsiyesi altındaki bazı ülkelerinkiyle mukayese etmeye kalkmayınız. Bizde Avrupa Birliği'ne tam üye olsa idik, bizim de para birimimiz euro olsa idi, döviz açığı diye bir sorunumuz olmazdı.Biz döviz açığımızı ancak kendimiz kapatabiliriz. Bunun için de dalgalı kur sisteminin çalışması gerekir. Dalgalı kur sistemi çalışınca da sistemin döviz fiyatındaki yanlışı düzeltmesi normaldir.Sakın ha, "Allah kerim... Döviz açığı taşınamaz boyuta ulaşsa da bir şey olmaz. ABD, IMF ve AB destek verir. Döviz açığını kapatırlar. Olur biter" diyerek rehavete kapılmayınız.Kimse kimseye bedava mama vermez. Siz razı mısınız, ABD'nin, Türkiye'nin İran'a asker göndermesi veya Doğu Anadolu'da bazı topraklarda azınlık devletleri kurulması karşılığı döviz açığının bir bölümünü kapatmasına? Siz razı mısınız, AB'nin Kıbrıs'ın Rumlara verilmesi karşılığı döviz açığının öbür bölümünü kapatmasına? Eğer razı değilseniz bu açığı biz kapatacağız. Ne kadar önce açığı küçültebilirsek o kadar rahat edeceğiz. Dengeler bozuk Şimdi gelelim düzeltme başlar başlamaz "Eyvah battık, batıyoruz... Yöneticimiz uyuyor mu? Merkez Bankası rezervleri kullansın. Döviz satsın... Döviz fiyatı oynamasın. Hazine yüksek faizle bono çıkarsın" feryatlarına.Efendim, Türkiye'de mevcut sürdürülebilir dengeler, mevcut ucuz döviz, mevcut yüksek faiz bazı yabancı ve yerli oyunculara yüksek getiri imkânı yaratıyor. Bu şartlarda pozisyon almayı becerenler iyi kazançlar elde ediyor. Su akarken testiler dolduruluyor. İşte bu kesim "düzeltme"den hiç mi hiç hoşlanmıyor. Bozuk düzenin sürebildiği kadar sürmesini istiyor.Şunu kabul edelim ki, düzeltme hareketi ne kadar yumuşak olursa olsun ne kadar hazmedilebilir ölçüde olursa olsun, belli kesimleri, belli bankaları, belli şirketleri, belli kişileri üzecek...Ama önemli olan ekonominin sağlığa kavuşmasıdır. Sürdürülebilir büyümenin önünün açılmasıdır. İşte bunun için bırakınız düzeltme devam etsin. guras@milliyet.com.tr Açık küçülmeli