Geçen haftanın ilginç haberlerinden biri Türk Demir Döküm Fabrikaları’nın iç pazardaki durgunluk nedeniyle üretimini tatil eden İnegöl’deki "Döküm Fabrikası"nın, dış pazardaki canlanma nedeniyle tekrar açılması ve de işçi almaya başlayarak, üretime geçmesi idi.
İnegöl’deki "Döküm Farikası" Avrupa’nın sayılı döküm tesislerinden biri, Türkiye’de benzeri yok. Radyatör ve kalorifer kazanı dilimi döker. Bu ürünler dökümde çok "hassasiyet / kalite" isteyen ürünlerdir.
İç pazardaki talebin daralması ile Döküm Fabrikası’nın kapatılmasına karar verilmiş ve 4 Şubat 2002’de fırınları söndürülmüş, işçileri çıkarılmış, kapısına kilit vurulmuştu.
Ama bu arada dış pazarda beklenmedik bir gelişme oldu. Avrupa pazarı için üretim yapan, kazan dilimi döken, Almanya’daki büyük bir döküm fabrikası kapandı. Avrupa’daki pazar boşluğunu başkalarına kaptırmamak için de İnegöl’deki fabrikanın açılarak hemen üretime geçmesi kararlaştırıldı.
Türk Demir Döküm Fabrikaları’nın ilginç bir büyüme hikayesi vardır. 1955 yılında İstanbul’da Haliç’te Silahtarağa’da faaliyete geçen fabrikanın iş hacmi artınca 1976 yılında Bozüyük’e taşındı. Bozüyük fabrikasında ürün çeşitliliğine gidildi. Arçelik için üretim başladı. 1985 yılında Bolu’da termosifon fabrikası, 1988 yılında İnegöl’de "Döküm Fabrikası" kuruldu. Zamanla Silahtarağa’daki döküm tesisi ve Bolu’daki termosifon fabrikası kapatıldı. Şimdi ısıtma sektörünün lideri konumuna gelen firma, döküm, panel, çelik radyatör, merkezi sistem döküm kazanlar, kat kaloriferi, kombi cihazları, brülör pompaları, hidrofor, tesisat malzemeleri, şofben, termosifon, doğalgaz ve LPG sobaları, elektrikli ve yağlı radyatör, klima, hazır mutfak, fırın armatürleri üretiyor ve pazarlıyor.
Türk Demir Döküm’ün ödenmiş sermayesi 10 trilyon lira. Yakında 20 trilyon liraya yükseltilecek. Toplam sermayenin yüzde 72’si Koç Topluluğu’na, yüzde 5.6’sı Taylan Holding’e ait. Halka açık bölümü borsada işlem görüyor. Bir hisse senedi 5 bin lira ile 5 bin 500 lira dolayında alınıp satılıyor.
Demir Döküm’ün, radyatörde yüzde 46, kazanda yüzde 70, merkezi ısıtmada yüzde 34 pazar payına sahip olduğu tahmin ediliyor. 2000 yılı İSO’nun en büyük sanayi kuruluşları listesinde 90’ıncı sırada idi. 2001 yılı sonuçları henüz açıklanmadı. 2000 yılında toplam satışları 160 milyon dolardı. 33 milyon dolar ihracat gerçekleştirmişti.
2001 yılında kriz nedeniyle iş hacminde önemli gerileme oldu. Krizden en fazla toplam iş hacminin beşte birini gerçekleştiren İnegöl’deki Döküm Fabrikası etkilendi. İnegöl’deki fabrikada 350 işçi çalışıyordu.
Açıklamalara göre, İnegöl’deki fabrika geçen hafta yeni alınan işçilerle iki vardiya olarak üretime geçiyor. Gerçekleştirilecek üretimin yüzde 70’inin ihraç edilmesi bekleniyor. Türk Demir Döküm’ün İnegöl Döküm Fabrikası’nın hikayesi, Koç Grubu gibi güçlü bir grubun şemsiyesi altındaki, çok geniş bir ürün yelpazesine sahip, elli yıllık birikimi olan köklü bir sanayi kuruluşunun bile yaşanan krizden nasıl etkilendiğini sergilemesi bakımından ilginç bir hikayedir.
