Devlet orkestraları dışında 5 büyük orkestra var. (Bilkent Senfoni, 9 Eylül Üniversitesi Senfoni, Cemal Reşit Rey Senfoni Kadıköy Belediyesi İstanbul Flarmoni ve Borusan Flarmoni orkestraları). Üniversitelerin ve özel kuruluşların 7 oda orkestrası var. (Akbank, İstanbul, 9 Eylül Üniversitesi, Başkent Üniversitesi Oda Orkestrası, Mersin Oda Orkestrası, Tekfen Karadeniz Solistleri Orkestrası ve Orkestra Modern).Senfoni orkestraları 50 - 80 müzisyenle müzik yapıyor. Wagner, Mahler gibi bestecilerin eserleri icra edilirken müzisyen sayısı 100ü aşıyor.Oda orkestralarında 15 - 25 müzisyen yer alıyor.Devlete ait orkestralarda müzik yapan sanatçılar devlet memuru. Maaş ve ikramiye ellerine 2 milyon, 2.5 milyar lira para geçiyor. Bir de sayıları on dolayında "Devlet Sanatçıları" var. Bunlar ayrıcalıklı müzisyen. Devlet memuru ama, sorumluluğu yılda en az bir defa konserde müzik yapmak.Türkiyede 14 konservatuvarımız ve çok sayıda üniversitemizde müzik ve sahne sanatları fakülteleri var. Bunların her birinden her yıl en az 10 - 20 genç müzisyen mezun oluyor. Demek ki her yıl piyasaya 150 - 300 genç müzisyen çıkıyor. Özel orkestra sayısı artmadan bunların mesleklerini icra edebilmeleri imkansız.Bir ciddi orkestra konseri üçer saatten 4 - 5 provayla hazırlanabiliyor. Özel orkestralarda müzisyenlere konser başına yaklaşık 300 - 450 milyon lira ödeme yapılıyor. Özel senfoni orkestralarının ikisi mevsiminde her ay, diğerleri daha az konser veriyor. Bunların yıl boyu, ay boyu düzenli konser vermeleri mümkün değil.Bazı devlet müzisyenleriyle özel müzisyenler birkaç farklı orkestrada müzik yapabiliyor.Bu bilgileri klasik müzik dergisi "Andante"nin yazarı Kemal Küçükten aldım. İki yıldır, iki ayda bir düzenli olarak yayımlanıyor. Serhan Balinin yayımladığı bu dergi içeriğiyle, baskısıyla çok güzel bir dergi. Son sayısında Kemal Küçükün "Orkestralarımız nereye?" başlığını taşıyan yazısından etkilendim.Kemal Küçük, devlet orkestralarının durumunu anlatıyor. "Bizim devlet senfoni orkestralarımız yılda ortalama 30 konser veriyor. Bazı orkestralar aynı konseri ertesi gün tekrarladıklarında 60 konser vermiş oluyor. Orkestralar yılda yaklaşık 4 ay tatil yapıyor. Sürekli şefler yılda en çok 10 konser yönetiyor. Orkestralarımız ve devlet sanatçılarımız Türk bestecilerin eserlerini seslendirmiyor. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası geçen mevsim 35 yabancıya karşılık 5 Türk bestesini programa almış."Başarılı ve ünlü devlet sanatçımız İdil Biret bugüne kadar 160 dolayında CD ve plak yapmış. Bunlardan sadece birinde Türk bestecilerini seslendirmiş.Çok önemli bir başka sorun da orkestralarımızın seyahatten hoşlanmaması. Bölge orkestraları bile bulundukları şehir dışına çıkmaya nazlanıyor. Bu yıl Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğüne orkestralardan sorumlu bir genel müdür yardımcısı atandı. Yeni atanan genel müdür yardımcısı orkestraların önümüzdeki yıllarda çevre illerde konser vereceklerini söylüyor.Şimdilerde başka ülkelerin orkestraları, gençleri müziğe alıştırmak için, provalarını okul öğrencilerine açıyor, okul öğrencilerine konserler veriyor. İzmir Devlet Senfoni Orkestrası dışındaki orkestralarımız henüz gençlere ilgi göstermiyor.Bu yazıyı, özel orkestra kuran ve bunları yaşatan Akbank, Borusan, Tekfen gibi firmaları kutlayarak ve başkalarının da onları örnek alıp özel orkestralar kurmasını dileyerek bitireyim. Ben konunun ekonomik ve sayısal yanını yazıya döktüm. Müziğe ilgi duyuyorsanız iki ayda bir yayımlanan "Andante"yi okuyunuz. guras@milliyet.com.tr Devletin 6 senfoni orkestrası var. (Cumhurbaşkanlığı, İstanbul, İzmir, Antalya, Adana ve Bursa senfoni orkestraları). 6 opera orkestrası var. (Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Mersin opera orkestraları). Antalya ve Adana senfoni orkestraları bale ve opera için de müzik yapıyor.