Dış borç topu topu 39 milyar dolar

BİZ kendimizi kötü göstermekte çok becerikliyiz. Kamunun dış borcu topu topu 39 milyar dolardır. Biz özel sektör borcunu, yurt dışındakilerin mevduatındaki parayı buna ekleyerek şişiriyoruz. Dış borcumuzu 100 milyar dolar olarak ilan ediyoruz. Sayın okuyucularıma açıklayayım:
(1) Özel sektörün, özel ticari bankaların, özel sanayi kuruluşlarının borçları başka ülkelerin dış borç hesabına girmez. Dünya üzerinde sınırlar kalktı. Her banka, başka ülkelerdeki bankalardan kısa ve uzun vadeli fon alıyor veya başkalarına fon satıyor. Bizde bir ticaret bankasının yurtdışından aldığı borç "Devlet Borç Kütüğü"ne kaydediliyor. Devlet borcunu şişiriyor.
İngiltere'de, Fransa'da hükümet hangi bankanın ne zaman ne kadar borçlandığını bilmez ki...
Bitmedi... Bizde Koç, Sabancı dış borç kullandığında, Tofaş, Toyotasa dış kredi aldığında bu "Devlet Borç Kütüğü"ne kaydediliyor. Başka ülkelerde yok böyle bir şey... Böyle olsa, Fiat'ın borcu İtalyan devlet borcu olur. Toyota'nın borcu Japon devlet borcu olur.
(2) Almanya'daki işçilerimizin paralarını Türkiye'ye çekmek için uzun süredir uygulanan bir sistem var. Buna "Dresdner Bankası Hesabı" da deniliyor. Bu hesap "yüksek faiz ödemek" için geliştirilmiş özel bir sisteme dayalı. Bu paralar daha sonra "döviz mevduatı" olarak Merkez Bankası'na geliyor.
Dünyanın hiçbir ülkesinde, başka ülkeden bankalarda açılan döviz mevduat hesapları, ülkenin devlet borcu sayılmaz. Bizde de ticaret bankalarında açtırılan döviz mevduat hesapları devlet borç kütüğüne kaydedilmediğinden devlet borcu sayılmıyor. Ama, Almanya'daki Dresdner Bankası aracılığıyla Merkez Bankası'na gelen mevduatı biz devlet borcuna katıyoruz. Böylece borç rakamını şişiriyoruz.
Bu yazının altında Sayın okuyucularıma kendi düzenlediğim borç tablosunu veriyorum. Bu tabloda dış borçları grupladım.
(1) 1998 Eylül ayı sonu itibariyle ticaret bankaları ile özel sektör kuruluşlarının dışarıdan buldukları kredilerden 48.8 milyar doların Dış Borç Kütüğü'ne kaydedildiği anlaşılıyor. Bu tür dış borçlar 9 ayda 8.5 milyar dolar artmış.
(2) Merkez Bankası'nda toplanan döviz mevduatı eylül ayı sonunda 12.4 milyar doları bulmuş. Dokuz ayda bu hesaplardaki artış 1.3 milyar dolar.
Bu iki hesapta görülen paralar devletin borcu değildir. Özel sektör bankalarının, şirketlerinin borcudur. Döviz mevduatıdır. Bu iki hesapta görülen paralar eylül ayı itibariyle 61.2 milyar dolardır.
Bunları devlet ödemeyecek. Bunlar devletin yükümlülüğü değil.
Devletin eylül ayı sonunda toplam borcu 39.6 milyar dolardır. Bu borç miktarı da 9 ay önceki rakamın aynıdır.
Türkiye'nin Milli Gelir'i 200 milyar dolar dolayındadır. 39 milyar dolarlık dış borç, Milli Gelir'in yüzde 20'si bir borçtur. Dünya ölçüsünde çok düşük bir borçtur.
Keşke devlet ciddi altyapı ve kalkınma projelerine sahip olsa, "döviz doğuracak yatırımlar" yapmaya niyetlense de daha çok borç alabilsek.
Kamu borcumuz büyük değildir. Borcumuz büyük diye dövünmeyelim, tersine "dünyadaki bu para bolluğundan yararlanıp daha çok yatırım neden yapamıyoruz" diye üzülelim.