BU kaçıncı paket? Ben araştırdım. Kaçıncı paket olduğunu bulamadım. Eminim Ankara'da bilen, hatırlayan yoktur. Çünkü boyuna paket hazırlanıyor. Paket açıklanıyor. Her paket, sanki ilk paketmiş gibi anlatılıyor.
Sayın Ecevit, önceki gün, "Başbakan" olarak yeni paketi açıklayınca, kendi notlarımı karıştırdım. Gördüm ki 1995 yılından bu yana her iki yılda bir Doğu ve Güneydoğu için bir paket açıklanmış.
1) 15 Temmuz 1995 Paketi
Başbakanlıkta, Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin ile birlikte, 22 bölge valisini toplayan Tansu Çiller, bölgenin ekonomik kalkınması için 25 trilyon liralık paketi açıkladı (o yılların ortalam döviz kuru ile 550 milyon dolar eder).
Bu paket bitmiş veya bitime yaklaşmış 144 proje için yatırım ve işletme kredisi verilmesini öngörüyordu. Bu sayede 20 bin kişiye istihdam imkanı sağlanacaktı. Ziraat Bankası 6 trilyona ek olarak 2 trilyon daha tarımsal kredi dağıtacaktı.
İstihdamı geliştirerek, nüfus hareketlerini önlemek için "Toplu Çiftlikler Projesi" çalışması başlatılmıştı. Acil Destek'ten hibe niteliğinde sağlanacak kaynak ile 7 bin 500 konut yaptırılıyordu. Halk Bankası da 2.7 trilyon kredi dağıtacacaktı.
Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin, et ve süt kombinalarının durumunu yeniden gözden geçirme sözünü vermişti. Hikmet Çetin, toplam 809 köy, 1.612 mezra ve 43 bin hanenin boşaltıldığının, 275 bin nüfusun göç ettiğinin bakanlıkça tespit edildiğini açıkladıktan sonra, şunları söylemişti: "Ekonomiyi canlandırmadan insanlara haydi köyünüze demek yetmiyor."
2) 9 Eylül 1997 Paketi
Doğu için bir kurtarma paketi de Anasol - D hükümeti tarafından açıklandı. Bakanlar Kurulu bünyesinde kurulan Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit başkanlığındaki Güneydoğu yatırımlarını organize etmek ile görevli komitenin çalışmaları netice verdi. Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki yarım kalmış projeler için ek bütçeden 18 trilyon lira ayrıldı (o yılların ortalama döviz kuru ile 120 milyon dolar eder).
Paketin hazırlanmasında emeği geçen bölge kökenli Devlet Bakanı Salih Yıldırım, "- Beş yıl öncesine kadar bölgede herkes hayvan ihraç ederken, şimdi Irak ve İran'dan kaçak hayvan getiriyoruz... Olacak iş mi?" diyordu.
Bölgede yarım kalmış, işletmeye açılamamış tesislerin üretime geçmesi için ucuz kredi, enerji, SSK pirimi ve KDV muafiyeti gibi tedbirler uygulanacaktı.
3) 1 Mart 1999 Paketi
Başbakan Bülent Ecevit'in önceki gün açıkladığı, son "Güneydoğu İçin Destek Paketi" kapsamındaki 26 ilde yarım kalan yatırımların tamamlanması ve bu illere acil destek sağlanması için 40.5 trilyon liralık bir kaynak aktarımı öngörülüyor (günümüzün döviz kuru ile 115 milyon dolar eder).
Sayın okuyucularım, yazımın başında Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi için hazırlanan paketlerin sayısını bilemediğimi, bileni bulamadığımı yazmıştım. Ama söylendiğine göre en az 9 paket hazırlanmış ve açıklanmış. Bütün bu paketlere rağmen, ağza sakız edilen yarım kalmış 150 kadar proje bir türlü tamamlanıp üretime geçememiş ise ve de yeni projeler ortaya çıkmamış ise, tarım ve hayvancılıkta bir kıpırdanma olmamış ise, göç edenler köylerine dönemiyor ise, bu paketlerde bir yanlışlık var demektir. Ya her paket ile açıklanan paralar harcanmıyor ya da paralar harcanıyor da bir işe yaramıyor.
Bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum... Acaba biz Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da terör ile mücadeleye ayırdığımız paralar yanında, ekonomik ve sosyal kalkınma için yeterli fon ayıramıyor muyuz? Biri öbürünün yanında acaba devede kulak misali küçücük mü kalıyor? Dişin kovuğu arasında kayıp mı oluyor?
Trilyonlar insanın aklını karıştırdığından ben trilyon liraları dolara çevirdim. 1995 paketi 550 milyon dolar, 1997 paketi 120 milyon dolar, 1999 paketi 115 milyon dolar!.. Bu milyon dolarların ne anlama geldiğini ölçmek için de iki rakam vereyim: Terör ile mücadelenin yıllık faturası en az 4 milyar dolar. İnterbank'ın içinden çekilip alınan paraları karşılamak için devletin ödeyeceği fatura 1.5 milyar dolar!..
Eeeee... Bu durumda bir yeni paket daha hazırlansa ve de bu defa 115 milyon dolar yerine 1.5 milyar dolar ödenek ayrılsa, Doğu ve Güneydoğu'da ekonomi canlanır mı? Hayır canlanamaz. Sadece para ayırmak işe yaramaz. Parayı kullanmayı bilmek gerekir. Yoksa para tüketime dönüşür.