Düzce'deki KOBİ'nin ABD'den alacağı mal yok. Derdi mal satmak

Düzce'de ahşap parke üreten fabrikanın çatısı olduğu gibi makinelerin üzerine inmiş. Ne bina kalmış, ne makine... Fabrikanın sahibi, yanında iki üç arkadaşı, yıkıntının karşısına geçmiş, kara kara düşünüyor. Yağmur bardaktan boşanırcasına insanları ve yıkıntıları ıslatmaya devam ediyor.
Geçmiş olsun diyerek yaklaştım... Fabrikanın sahibi "- Geçti ama kötü geçti..." dedi. Yakındı: "- Ekonomik durgunluk nedeniyle satış durmuştu. Çek ve senet verenler borçlarını ödemiyordu. Buna karşılık bankalar kredi ve faiz alacakları için bizi sıkıştırıyordu. Fabrikayı ya bankalara teslim edecektik ya da satışa çıkaracaktık... Şimdi ortada fabrika kalmadı. Ama borçlarımız olduğu gibi duruyor. Faizleri de katlanarak çığ gibi büyüyor."
ABD Başkanı Clinton'ın, depremden zarar gören KOBİ'lerin (Küçük ve Orta Boy İşletmelerin) üretime geçmesine yardımcı olmak için Amerikan Eximbank'ından Türkiye'ye verilmesine aracılık ettiği 1 milyar dolarlık kredinin işe yarayıp yaramayacağını tartıştık.
Fabrikası enkaz yığını haline gelen KOBİ sahibi diyor ki: "- Ahşap parke üreticisi olarak bizim ABD'den alacağımız mal yok ki. Kütüğü ormandan alıyoruz. Kullandığımız makineler Türk yapısı... Biz ABD pazarına ahşap parke satmaya kalksak, bizden almazlar. Eximbank kredisini hangi KOBİ'cinin kullanarak ABD'den ne getireceğini doğrusu pek merak ediyorum..."
1998 yılında Türkiye'de işlenen orman ürünlerinin yüzde 20'si, Düzce'deki KOBİ tanımına giren işletmelerden çıktı. Düzce yöresinde 16 kaplama fabrikası, 50 parke fabrikası, 55 kereste fabrikası, 170 atölye, 1 yonga levha fabrikası var. Daha doğrusu vardı... Şimdilerde bunların hiçbiri iş yapamıyor.
Düzce'de gene KOBİ statüsünde 49 av tüfeği imalathanesi var. Bunların hiçbiri ithal girdi veya makine kullanmıyor. Türk yapısı makineler ile Kanada, Rusya ve başka ülkelere av tüfeği ihraç ediyor. Düzce'de Fiskobirlik'in fındık kırma tesisi yanında 10 kadar özel fındık işleme tesisi, fındık kullanan 2 şekerleme ve çikolata fabrikası var. 130 işletmede besi tavukçuluğu, 81 işletmede besi sığırcılığı yapılıyor.
Türkiye'de büyük sanayi olarak adlandırılan fakat Amerikan Eximbank'ının kredi kıstaslarında KOBİ kapsamına giren işletmeler ise, Kelebek Mobilya, Pekintaş, Süperlit Boru, Anadolu Plastik, Fanko Tekstil, Erciyas Boru, Kombassan Divapen, Sarsılmaz Silah, Filiz Makarna, Ardem, Anadolu Lastik ve Genpaş gibi tesisler. Bunların da hiçbirin ABD'den alacağı makine, ABD'den alacağı girdi yok.
İyi de... Başkan Clinton'ın aracılık ettiği 1 milyar dolarlık Eximbank kredisini kim kullanacak? Herhalde Türkiye'ye silah satacak, yapılacak santrallara makine satacak ABD firmaları kullanacak. Ön imzalar Ankara'da ABD Dışişleri Bakanı Bayan Madeleine Albright ile bizim Enerji Bakanımızın huzurunda atıldı bile... Geçen salı günü Ankara'da 2 milyar dolarlık enerji ve 800 milyon dolarlık sulama yatırımları için bağlantılar yapıldı.
Anadolu'da bir deyim vardır "fakire hıyar vermişler, eğridir diye beğenmemiş" derler... Benzer duruma düşüp, Başkan Clinton'ın sayesinde Türkiye için açılan 1 milyar dolarlık Amerikan Eximbank kredisini küçümsemenin imkanı yok ammma... Neyin ne olduğunu bilelim de... Ona göre değerleme yapalım... Ona göre sevinelim.






Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr