Olayların içinden Bir kilo buğdaydan yaklaşık 850 gr un elde eden değirmenciler, geçen yıl bu zamanlar 50 kg'lık çuvalını 25-29 YTL'den sattıkları unu, şimdilerde 33-39 YTL'den satıyor.Bir çuval undan tanesi 200 gr'lık 330 ekmek çıkaran fırıncılar, un fiyatındaki artış nedeniyle zam istiyor.Hükümet yetkilileri ve belediyeciler ise ekmek maliyetinde buğdayın payının yüzde 21 dolayında, unun payının yüzde 30 dolayında olduğunu söyleyerek zam isteğini gereksiz ve yüksek buluyor.Halkımız bir somun ekmeğe ödediği ücreti biliyor da, ekmeğin kilosunun kaça satıldığını anlayamıyor. Çünkü bazı fırınlar ekmeğin gramajını küçülterek fiyat ayarlaması yapmayı tercih ediyor.Bu nedenle ekmekler küçüle küçüle sandviç ekmeğine döndü. Halbuki ekmek gramajı küçülünce maliyet de artıyor. Kuraklık nedeniyle tahıl üretiminde azalma olduğu için geçen yıl bu zamanlarda kilosu 35-40 kuruştan işlem gören buğday, şimdilerde 45-50 kuruştan satılıyor. Birçok ilde ekmek fiyatları geçen günlerde artırıldı.Örneğin Ankara'da 200 gr'dan 150 gr'a düşürülen ekmek 3 Ekim'den bu yana 30 kuruşa satılıyor ama, kilosu 2 YTL'ye geliyor. Türkiye genelinde 25 ilde ekmeğin kilosu şimdilerde 2 YTL, geçen yıl ise ortalama fiyat 1.5 YTL idi.Fırıncılar un fiyatlarını gerekçe göstererek ekmek fiyatlarını tekrar artırmaya niyetli.Aslında fırıncıların zam talebinin altında, buğday ve un fiyatındaki artışın ötesinde çok sayıda fırın nedeniyle fırınların üçte bir kapasiteyle çalışması ve genel giderlerin yüksek olması var.Ekmek zammı orta ve alt grubundaki halkı ilgilendirir. Hem de çok ilgilendirir. Çünkü özellikle alt gelir grubundakilerin ana besin kaynağıdır.Bir zamanlar kırsal kesimde yaşayanlar ile Anadolu'nun küçük yerleşim bölgelerinde yaşayanlar ekmeklerini kendileri yapardı. Günümüzde onlar da "çarşı fırını" ekmeği yemeye başladığından, bir yanda ekmek talebi arttı, öte yanda ekmek fiyatı önem kazandı. Fırıncılar devamlı zam istiyor Şimdilerde Türkiye'de günde 80 milyon adet ekmek tüketildiği tahmin ediliyor.Ekmek için değişik maliyet hesapları var. Ekmeğin maliyetinde tabii ki undan sonraki en büyük yük işçilik gideri. Daha sonra yakıt gideri geliyor. Tabii ki, su, maya ve günümüzde moda olan diğer kimyasal katkı maddeleri de maliyeti oluşturuyor.Önceki yıllarda hükümetler halkın ekmek fiyatının artmaması için buğday fiyatı üzerine baskı yapardı. Şimdilerde buğday fiyatı piyasada oluşuyor. Değirmenlerde fazla kapasite olduğundan değirmenciler arasında rekabet var. Bu nedenle un fiyatları da piyasa şartlarında oluşuyor.İşte o nedenle ekmek fiyatında fiyata ancak son halkadan, fırıncılık kesiminden müdahale imkânı oluyor. Günümüzde ise fırıncılar odalar ve federasyon şemsiyesi altında toplandıkları için, pazarlık güçlerini artırmış durumda.Belediyelerin çok eleştirilen "Halk Ekmek Fabrikaları", gene de piyasada fiyatları dengeleyici etki yapıyor. Özellikle alt gelir grubundaki kesim ucuz ekmek arayışında belediye fırınlarının ekmeklerini tercih ediyor. guras@milliyet.com.tr Ekmek zammı fakiri üzüyor