Ekonomide kör uçuş devam ediyor

Halkın tek bir gündemi var. İş ve aş. İş ve aşın olabilmesi üretim artışına bağlıdır. Üretimi artırmak bize özgü bir sorun değil. Dünyanın her ülkesinde iktidarlar şimdilerde sadece bu sorunu çözmeye, ekonomilerini harekete geçirmeye çalışıyor.
Bizde ise iktidarın gündemine iş ve aş konusu bir türlü giremiyor. İktidar partisi ülke gündemini devamlı değiştiriyor. Muhalefet partileri ve ülkenin entelektüel kadroları ile medyası iktidar tarafından belirlenen gündem dışına çıkamayınca ekonomide ‘kör uçuş devam ediyor.’

Beklenti başkaydı

2009 yılının dördüncü üç aylık dönemine giriyoruz. Çok kişinin bekleyişi iktidarın alacağı tedbirlerle, talebin ve bunun sonucu üretimin yılın dördüncü üç aylık döneminde canlanmaya başlaması idi.
Ekonominin tüm oyuncuları “Eylülden itibaren işler düzelmeye başlar” diyerek bir hedef belirlemişti. Halk da buna inanmıştı.

Yapılacak çok iş var
Ağustos bitiyor. Eylül başlıyor. Neyin ne olacağı bilinmiyor. İktidar işleri düzeltmek için bu güne kadar ne yaptı?
- Maliye’nin belli mallarda KDV ve ÖTV indirimi ile, belli sektörlerde satışların geçici süre için artırılması sağlandı.
- Merkez Bankası faizi aşağıya çekti.
Bu iki tebir dışında ‘tedbir’ olarak yapılan açıklamalar, örneğin yeni teşvik mevzuatı, uzun sürede, işler normale döndükten sonra sonuç verebilir. İşte o kadar.
Anlaşıldığı kadarıyla iktidar;
(1) Dövizin bulunurluğuna ve ucuzluğuna,
(2) Bono faizinin aşağıya inmesine,
(3) Borsada endeksin çıldırmasına bakarak ekonomiyi ihmal ediyor.

Üç önemli iş bitirilemedi
Haziran ayından bu yana her ay hatırlatmaya çalışıyorum. Ekonomi yönetimi, kanunen yapılması gerekenleri bile yapamaz duruma düştü.
Tekrar hatırlatayım: Haziran ayı bitmeden hükümetin;
(1) Orta Vadeli Çerçeve Program,
(2) Orta Vadeli Mali Plan adında 2 önemli çalışmayı tamamlayarak açıklaması,
(3) Ve 2010 bütçe hazırlıklarının başlaması gerekiyordu.
Orta Vadeli Çerçeve Program ve Orta Vadeli Mali Plan açıklanamadığı için 2010 bütçesi için çalışmalar başlayamadı.
Bu gecikmenin nedeni, hükümetin 2010 yılı için ‘temel büyüklükler’ konusunda belirsizlik içinde olmasıdır.

Kanuni mecburiyet
1) Orta Vadeli Çerçeve Program ve Orta Vadeli Mali Plan hazırlanarak ülkenin kaynaklar - harcamalar dengesi ve önümüzdeki 3 yılın büyüme hedefleri belirlenecektir. Bütçenin gelir - gider dengesi kurulacaktır.
2) Bu program ve planın hazırlanması ve haziran ayı içinde açıklanması (Resmi Gazete’de yayımlanması) kanuni bir mecburiyettir.
3) Çok yıllı (3 yıllık) bütçe hazırlık süreci Bakanlar Kurulu’nun temel ekonomik büyüklükleri içeren Orta Vadeli Program’ı kabul etmesiyle başlar.
4) Çok yıllı bütçe hazırlık sürecini yönlendiren ikinci önemli belge ise Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanacak olan Orta Vadeli Mali Plan’dır. Bu planı Maliye Bakanlığı hazırlar. Plan, Yüksek Planlama Kurulu tarafından haziran ayında karara bağlanır ve Resmi Gazete’de yayımlanır.
5) Bütün bunlar 2003 sonunda “5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu” gereğince yapılması gereken işlerdir. Ne zaman yapılacakları da kanun ile belirtilmiştir.
Geçen yıl Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan “Orta Vadeli Program 2009-2011”, Resmi Gazete’de 28 Haziran 2008’de yayımlanmıştı. Bu program çerçevesinde hazırlanan “Orta Vadeli Mali Plan 2009-2011” ise 8 Temmuz 2008’de Resmi Gazete’de yayımlandı.
Bu yıl bunlar yapılmadığı gibi ne zaman yapılacağı konusunda da bir işaret yok. Dün, Sayın Başbakan Yardımıcısı Ali Babacan, reklamcıların toplantısında da Orta Vadeli Çerçeve Programı ve Mali Plan konusundaki hazırlıkları anlatmış. Ama yine bir tarih vermemiş.