Türkiyenin mevcut elektrik enerjisi üretim gücü 120 milyar kwh dolayında. Demek ki, önümüzdeki yılbaşı elektrik enerjisi üretiminde birdenbire yüzde 30 dolayında artış gerçekleşecek...Artık "yağmur yağmadı, barajlar kurudu, elektrik kesintisi başlıyor" derdi uzun bir süre yok oluyor.Enka dergisinin son sayısında "Gebze ve Adapazarı doğalgaz santrallarında ilk ateşleme yapıldı, üretilen enerjinin sisteme bağlanması denendi" başlıklı haberi okuyunca ve de dergide yayımlanan fotoğraflarda dev santral yapılarını görünce işin ciddiyetini fark ettim. Doğrusunu isterseniz bu projelerle ilgili haberleri ben ciddiye almıyor, bu işin aksadığını, sanıyordum.Haber ve fotoğraflar beni heyecanlandırdı. Müteahhit Enka - Bechtel firmasının proje müdürü Şan Gürdamar ve daha sonra Tarık Şara bilgi verdi. İşte öğrendiklerim:Devlet 1997 yılında "yap - işlet" modeli ile 5 elektrik üretim tesisini ihaleye çıkarmış. Bu 5 tesisten 3ünü Intergen - Enka ortaklığının yapması kararlaştırılmış. Intergen bir ABD şirketi. Yüzde 65i Shelle, yüzde 35i Bechtele ait. Türkiyedeki ortaklıkta Amerikalıların payı yüzde 60, Enkanın payı yüzde 40.Adapazarında bir blok, Gebze ve İzmirde ikişer blok, toplam beş blok santral yapılıyor. Bir blok santralda 2 gaz türbini, 1 buhar türbini var. Gaz türbinleri doğalgazı yakıyor, elektrik üretiyor. Yanan gazın sıcaklığı ile buhar üretiyor. Ve de buhar türbininde ikinci kademe tekrar elektrik üretiliyor. Bu 5 blok elektrik enerjisi üretme tesisi yatırımının harcama gereği 2 milyar 250 milyon dolar. Yatırımcılar bu paranın 1.5 milyar dolarlık bölümünü Amerikan, Alman ve Belçika bankalarından bulmuş.Bu 5 blok enerji üretim tesisinin tam kapasite çalışması için yılda 6 milyar metreküp doğalgaza ihtiyaç var.Santralları yapan müteahhit firma yüzde elli, yüzde elli Enka ve Bechtel ortaklığı. Santral için yapılan harcamanın yüzde 70i dışarıdan getirilen makine ve teçhizata, yüzde 30u yerli harcamalara gidiyor.Adapazarı ve Gebzedeki 3 blok enerji üretim tesisinin temeli 6 Nisan 2000 tarihinde atıldı. Temeli atıldıktan 23 ay sonra ilk blok enerji üreterek milli sisteme elektrik vermeye başlayacak... Bu bir dünya rekoru... Diğer bloklar birer buçuk ay ara ile devreye girecek. Adapazarı ve Gebzede 2.200, İzmirde 1.500 işçi yirmi aydır gece gündüz çalışıyor.Adapazarı ve Gebzedeki 3 blok yılda 19 milyar kilovatsaat, İzmirdeki 2 blok yılda 13 milyar kilovatsaat elektrik üretecek.Ekonomik kriz, döviz sorunu gibi olumsuzluklara rağmen bu ülkede iyi şeyler de oluyor. İyi şeyleri genelde duyamıyoruz.Yap - işlet modeli çok tartışıldı. Bu model ile hiçbir projenin gerçekleşemeyeceği söylendi... Ama öğreniyoruz ki, bir şeyler yapılmış. Hem de yapılanlar önemli şeyler... Türkiyeyi elektrik kıtlığından, elektrik bolluğuna geçirecek tesisler önümüzdeki aylarda devreye giriyor. guras@milliyet.com.tr Enkanın Adapazarı, Gebze ve İzmirde yapmakta olduğu 5 blok doğalgaz santralı önümüzdeki yılın ilk aylarında elektrik üretmeye başlıyor. Bu santrallar tamamlanır tamamlanmaz yılda 32 milyar kwh enerji üretecek.
