ABD'de faiz artıranlar "enflasyonu" dizginlemek için artırıyor. Bizde faizi artıranlar "dövizi ucuzlatmak" için artırıyor. ABD'de faiz artırılınca enflasyon (talep enflasyonu) düşüyor. Bizde faiz artırılınca enflasyon (maliyet enflasyonu) tırmanışa geçiyor.ABD ekonomisi, ABD tüketicisi faiz oranlarına karşı çok duyarlı. Faiz oranlarında 0.25 puanlık bir değişim işadamlarının, yatırımcıların, halkın davranışlarının değişmesine neden olabiliyor.Faiz oranı ucuzlamaya başlayınca ABD halkı krediyle harcamaları artırıyor. Önce konut, sonra otomotiv daha sonra dayanıklı tüketim mallarındaki taksitli satışlar artıyor. Kredi kartına dayalı harcamalar artıyor. İşadamları, talepteki büyümeyi karşılamak için yatırımı ve üretimi artırıyor. Dün bu yazıyı yazdığım saatlerde ABD'de faizlerin artırılması beklentisi vardı. Siz bu yazıyı okurken faizlerin artırılıp artırılmadığı belli olacak. Ekonomi çok ısınınca, dış ticaret açığı büyümeye başlayınca, fiyatlar yukarıya doğru çıkma eğilimine girince bu defa faiz artırımına gidiliyor. Faizlerdeki ufak bir artış, talebi kısıyor. Ekonomiyi soğutuyor. Tasarrufları artırıyor.Bizde Merkez Bankası'nın tek hedefi enflasyonu aşağıya çekmek için döviz arzını artırmak, döviz fiyatını aşağıda tutmak. Merkez Bankası, faizi yükseltiyor ki, (1) Dövizi olan yerliler, yabancılar, ülkeye döviz getirsin. Bozdursun. Türk parasıyla faize yatırsın. Döviz bollansın. Döviz bollanınca da döviz fiyatı aşağıya insin. (2) Türk parası birikimi, yatırımı olanlar, faizden yararlanmak için Türk parasında kalsın. Döviz satın almaya kalkışmasın.Merkez Bankası faizi yükseltince işadamları için yatırım ve üretim maliyeti artıyor. Yatırımdaki üretimdeki duraklama işsizliği artırıyor. Büyümeyi yavaşlatıyor. Öte yanda maliyet artışları fiyatlara yansıyınca enflasyon (maliyet enflasyonu) kıpırdıyor. Ucuz döviz için yüksek faiz Şimdilerde Merkez Bankası, Türk parasından dövize geçişi önlemek için dövizi bulunur ve ucuz kılmak için piyasadaki Türk paralarını da toplamaya başladı. Bir yanda Türk parasının faizi yükseltiliyor, öte yanda piyasadaki Türk parası miktarı azaltılıyor... Bütün bunlar ekonomide yatırımlarda ve üretimde hızlı daralmaya yol açacak tedbirlerdir.Bir ekonomide sağlığın işareti üretim artışıdır. Bir ülkenin büyümesinin anahtarı üretim artışıdır. Bir ülke, ya ürettiğini ihraç ederek döviz bulur, ya da borçlanarak döviz bulur.Biz üretemiyoruz. Biz yüksek faizle Türkiye'ye çektiğimiz dövizlerle ucuz ucuz ithalat yaparak, ithal mallarını tüketerek yaşamaya çalışıyoruz. İthalata ve tüketime dayalı sanal büyümeyi gerçek sanıyoruz. Üretemeyen ülke ayakta kalamaz. Üretemeyen ülkede refahtan söz edilemez.Dövizi ucuzlatarak eski sanal cennet görüntüsünü sürdürme çabaları yanlıştır. Sorunlarımızı doğru teşhis edelim. Yanlış tedavilerle faturayı büyütmeyelim. guras@milliyet.com.tr Ucuz döviz uğruna küçülme
