Giresun türü kaliteli fındık toplam fındık üretiminin yüzde 20'sini oluşturur. Kalanı "Lavant" diye adlandırılan türdür. TMO yüzde 5 kesintiyle üreticiye ödeme yapacak. Demek ki, Giresun türü fındık üretenlerin eline 3.80 YTL geçecek. Diğerlerinin fındığına TMO 3.50 YTL dolayında ödeme yapacak.Bu fiyat, geçen yılın fiyatının çok altındadır. Fakat, bu yıl 2 YTL'ye kadar düşen, 3 YTL'nin üzerine bir türlü çıkamayan fiyata göre iyi bir fiyattır. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO), Giresun'un kaliteli fındığının kilosunu 4 YTL'den satın alacağı açıklandı. Türkiye'de çok kişiyi ilgilendiren fındık fiyatlarındaki gelişmeleri konuyu bilmeyenlere özetleyeyim: Fındık Karadeniz'in ürünüdür. Karadeniz'in sarp yamaçlarında yaşayanların tek uğraş konusu, tek gelir kaynağıdır. Fakat fındık dikim alanları zamanla batıya kaydı. Sulak alanlara, Bursa ovalarına kadar yayıldı. Akçakoca'nın batısında dekarda 132 kg ürün alınıyor. Karadeniz'de dekar başı verim 85 kg'ye kadar düşüyor. Fındık dikim alanlarının genişlemesi, sulak alanlarda fındık yetiştirilmesi sonucu fındık üretimi hızla arttı. Bu yıl 700 bin tonun üzerinde kabuklu üretim bekleniyor. İki kilo kabuklu fındıktan bir kilo iç fındık çıkıyor. Yurtdışına yılda 220 bin ton iç fındık ihraç edebiliyoruz. İç talep 30 bin ton. Yıllık 250 bin ton iç fındık, 500 bin ton kabuklu fındık talebi var. Bunun üzerindeki fındık elde kalıyor. Fındıkta bir yıl var, bir yıl yok yılı söz konusu değil. Bu nedenle elde kalan stoku bir yıl sonra satmak mümkün değil. Sadece 2003-2004 yıllarında fındığı don vurdu. Fındığı don vurduğu için üretim azaldı. Fiyat yükseldi. Karadeniz'in gelir kaynağı 2003 yılında 470 bin ton üretim vardı. Kilosu 2.50 YTL idi. 2004 yılında üretim 358 bin tona düştü. Fiyat 5.05 YTL'ye çıktı. 2005 yılı için yanlış üretim tahmini yapıldı. Ürün az olacak diyerek Fiskobirlik 7.05 YTL'den fındık satın aldı. Fakat üretim 550 bin ton olarak gerçekleşince, fındıklar depoda kaldı. Fiskobirlik üreticiye fındık parasını bugüne kadar ödeyemez duruma düştü. Geçen hafta Trabzon'daydım. Kabuklu fındık 3 YTL'den alıcı bulabiliyor, tüccar tonu 370 dolardan ihracat yapabiliyordu. Fındık fiyatı, 4 YTL'den alınan kabuklu fındığın içinin en az 500 dolardan ihraç edilmesi gerekir. Bakalım yurtdışındaki alıcılar bu fiyatı ödeyecek mi?Fiskobirlik geçen yıl 50 bin ton fındık almıştı. Bu yıl eğer tüccar 3 YTL'den 4 YTL'ye hemen geçmez ise, TMO, 50 bin tonun çok üzerinde alım yapmak zorunda kalır. Ne olursa olsun, bu yıl ürün 700 bin tonun üzerinde olduğu için TMO yüksek miktarda stok taşımak zorunda kalacaktır.Özellikle Karadeniz'de geçimi fındığa bağlı olanları 4 YTL fiyat mutlu etmeyecektir. Ama gerçekçi olalım, TMO'nun daha yüksek fiyatla alım yapması da devlete büyük yük getirir. Hükümetin belirlediği fiyatın doğru olup olmadığını ihraç fiyatlarının gelişmesi gösterecek. Avrupa'daki çikolata üreticileri TMO fiyatından fındık satın alacaklar mı? Hükümetin belirlediği fiyat ihraç fiyatını da yükseltecek mi? Göreceğiz. Fındık depoda kaldı guras@milliyet.com.tr