Fitre ve zekat zamanı geldi
Haberin Devamı
Sayın Müslüman okuyucularım, fitre ve zekat zamanı geldi. Fitre ve zekatın ne olduğunu ve miktarını hatırlatayım da vecibelerinizi yerine getiriniz.
Fıtır Sadakası (Fitre), kitabımız olan Kuran'da yer almaz.
Hicretin ikinci yılında Ramazan orucunun farz olduğu sene, zekattan önce meşru kılınmıştır. Vacip olmasının delilleri bazı hadislerdir.
Fitre, orucun noksanını tamamlar. Fakirleri bayram gününde dilenmekten kurtarır.
Fitrenin dinen vacip olması için, bir Müslümanın fitre vermekle mükellef olması için "akıl baliğ olması" ve de "nisap miktarı mala malik olması" yetişir.
Nisap, hadislerde belirlenen yoksulluktan zenginliğe geçme sınırıdır.
Fitre verecek kişinin kendi ihtiyacı dışında, 200 dirhem gümüş veya 20 miskal (80.18 gram) altın veya bunların değerine eşit varlığa sahip olması gerekir. (İşte bu varlık miktarı, nisap miktarıdır.)
İstanbul Müftülüğü 80.18 gram altının 2000 yılı Ramazan'ındaki nakdi karşılığını yaklaşık 500 milyon lira olarak belirlemiştir.
Demek ki, borcundan, evinden, ev eşyasından, bineğinden ve ailesine yetecek maldan başka, bayram günü imsak vaktinden önce 500 milyon liranın üzerinde varlığı olan her Müslümanın fitre vermesi vaciptir.
Böyle bir kişi hem kendisi hem de bakmakla mükellef oldukları için fitre verecektir. Her yaştaki çocukların ve hatta bayramın birinci günü imsak vaktine kadar doğan çocukların da fitrelerinin verilmesi gerekir.
Fitre, buğday, arpa, üzüm ve hurma cinslerinden aynen verilebileceği gibi, bunların bedellerinin verilmesi şeklinde nakden de olabilir. Fitrede ölçü "sa" olarak belirlenmiştir. Eski bir ağırlık ölçüsü olan "sa"nın karşılığı, yaklaşık 3 kilogramdır. (2920 gram). Asgari fitre ölçüsü, buğdayda yarım "sa" (1460 gram), arpa, kuruüzüm ve hurmada bir "sa" veya bunların para ile karşılığıdır.
İstanbul Müftülüğü bu Ramazan ayı için en az fitre miktarlarını buğdaya göre kişi başına en az 1 milyon lira, iyi kalite hurmaya göre 10 milyon lira olarak belirlemiştir.
Demek ki, en az 500 milyon lira varlığı olan, kişi başına en az 1 milyon lira fitre verirken, normal varlıklı Müslüman kişi en az 10 milyon lira fitre verme yükümlülüğü altındadır.
Fitre hür olan, müslüman olan, fakir olan herkese verilebilir.
Zekat, Kuran - ı Kerim'de çok sayıda surede namaz ile birlikte zikredilmiştir.
Bakara suresinde beş defa, "Namazı dosdoğru kılınız, zekatı veriniz" buyurulmuştur.
Mali bir ibadet olan zekat, yılda bir defa, Müslümanın malından Allah'ın tayin ettiği bir miktarın verilmesiyle yerine getirilir. İslam inancına göre zekat, malda hem bereket ve artmaya yol açar, hem de paklığa, temizliğe, helalliğe sebep olur.
Zekat, gelirin değil, varlığın vergisidir.
Zekata tabi olan malın (nami) büyüyen bir mal olması şarttır. Çünkü zekatın, manası, "nema" olup, "ancak büyüyen maldan" elde edilir.
Zekat verecek kimsenin kul borcundan fazla paraya sahip olması da gerekir. Ev, dükkan, mağaza gibi yaşamak ve işi görmek için gerekli olan nafakalarını sağlamakla görevli olduğu insanların bir yıllık masrafları, ev eşyası, giyecekler (yazlık ve kışlık olarak), binek hayvanları, bir sanat veya zanaatın uygulanması için gerekli malzeme, alet, ticaret amacı olmayan kitaplar, gerekli silahlar, zekata bağlanmamıştır.
Zekat hesabında bir yıldan fazla bir varlığa sahip olma esası söz konusudur.
Zekat her önüne gelene verilmez. Yoksullara, nisap miktarı malı bulunmayanlara, (nisap miktarı 2000 yılı Ramazan ayında 500 milyon Türk lirası olarak belirlenmiştir) çaresizlere, borçlulara, kölelikten kurtulacaklara, parasızlıktan dolayı yolda kalmış olanlara, hali vakti yerinde olmayan öğrencilere, kardeş, amca, dayı, teyze, hala ve benzeri akrabaya zekat verilir.
Zekat her yıl içinde istenilen zamanda verilebilir. Fitre, Ramazan ayı içinde verilmelidir. Herhangi bir sebeple bayrama kadar verilmemiş olan fitreler daha sonra da verilebilir.
Genelde zekatın fitre ile birlikte verilmesi usulden olmuştur.
Zekat ve de fitre vermek için "niyet etmek" gerekir. Fakat verilen kimseye bunun "zekat ve fitre" olduğunu söylemek mecburiyeti yoktur.