Fiyatlar düşüyor. Pahalılık artıyor... Halkımızın büyük bölümü bu nedenle son üç aydır "eksi" olarak açıklanan aylık fiyat artış oranlarına "inanamıyor"...
Çünkü fiyatların düşmesi başka şey, halkın yaşadığı pahalılık başka şey.
Anlatayım.
Tüketici fiyatlarında haziran ayında binde 2, Temmuz ayında binde 4 gerileme oldu... Gerileme oldu ama, geçen temmuz ayından bu temmuz ayına tüketici fiyatları yüzde 27.7 oranında arttı.
Demek ki, Ayşe Hanım Teyzem geçen temmuz ayında mahalle bakkalımız Coşkun'dan 100 liraya doldurduğu alışveriş torbasını, bu temmuz ayında 127.4 liraya doldurabilmiş.
Eğer Ayşe Hanım Teyzemin net geliri geçen temmuz ayından bu temmuz ayına 100 liradan 127.4 liraya yükselmemiş ise (örneğin 100 lira iken bir yıl sonra sadece 110 lira olmuş ise), Ayşe Hanım Teyzem için hayat pahalılığı devam ediyor demektir. Çünkü fiyat artışları yavaşlasa da, geliri fiyatlar kadar artmamıştır.
Alışveriş faturası yükseldi
Ayşe Hanım Teyzem, fiyatların düşmeye başladığı haberlerini "hikaye olarak" dinler...
Ama Ayşe Hanım Teyzemin komşusu KİT işçisi Rüstem Efendi'nin ücretine Devlet Baba, "enflasyon + yüzde 5" formülü ile zam yapılmış ve de Rüstem Efendi'nin aylık net geliri geçen temmuzdan bu temmuza 100 liradan 128.8 liraya yükselmiş ise ve de Rüstem Efendi, bizim bakkalımız Coşkun'dan daha önce 100 liraya doldurduğu sepeti 127.4 liraya doldurabiliyor ise, Rüstem Efendi pahalılıktan yakınmaz. Fiyatlardaki gerilemeyi dikkatle izler.
Enflasyonu kontrol altına almanın, fiyat artışlarını aşağıya çekmenin "raconu", halkın büyük kısmının pahalılıktan yakınmasını (veya inlemesini) göze alabilmektedir.
Enflasyonda gerileme şartları
İşte bugün yapılan da budur. Alışveriş sepeti faturasının 100 liradan 127.4 liraya yükselmesine rağmen Ayşe Hanım Teyzemin gelirini 110 lirada sınırlarsınız. Ayşe Hanım Teyzem bakkal Coşkun'dan daha az mal alır. Bakkal Coşkun peynirciden, zeytinciden, deterjancıdan daha az mal çeker. Deterjancı, zeytinci, peynirci iç talep düştüğü için fiyatlarını artıramaz.
Maliyeti düşürmeye, içeride satamadığını yurtdışına satmaya çalışır. Karını indirir... Bütün bu tedbirlere rağmen iç talep kıpırdamayınca da fiyat kırmak mecburiyetinde kalır.
Fiyat artışlarındaki gerileme devam eder mi? Eder... İki önemli şartı var: (1) Hükümet iç talebi büyütmeyecek. Açık anlatımıyla Ayşe Hanım Teyzemgillerin pahalılıktan ezilmesine göz yumacak. (2) Döviz fiyatı patlamayacak...
Tek amaç fiyatları aşağıya çekmek ise... Uygulanan politika başarılıdır... Devam...