Borç bizim "istikbalimizi karartır hale geldi". Borç ödemekten başka bir şey düşünemez ve yapamaz hale geldik. Borç ödemek denilince 2 farklı şey anlaşılıyor. (1) Vadesi geldiğinde borcun anapara taksidi ile faizini ödemek. (2) Borç miktarını azaltmak. Ve böylece "borç belasından kurtulmak". Biz 2003te borç anapara taksitlerini, faizlerini düzgün ödedik. Alacaklılar buna bakar. Ama biz borçlular için önemli olan borcu azaltmak. Rakamlar gösteriyor ki, bunda başarılı olamıyoruz. 2002 sonunda iç borç 149 katrilyon lira idi. 2003te bu borcun anaparası için 113 katrilyon lira ödedik. Böylece borcun anaparasını 36 katrilyon liraya düşürdük. Ancak bu anapara ödemesini ve de buna ek olarak, tahvil ve bono sahiplerinin 52 katrilyon liralık faizlerini ödeyebilmek için Hazine yıl içinde tekrar 158 katrilyon liralık borçlanmaya gitti. Böylece 36 katrilyon liraya inen borca 158 katrilyon liralık yeni borç eklenince borç çıktı 194 katrilyon liraya. Bu arada da tahvil ve bono sahiplerinin cebine bir yılda 52 katrilyon lira girmiş oldu.2003te iç borcun 149 katrilyondan 194 katrilyona çıkması borç stokunun yüzde 29.7 büyümesi demektir. 2003te Aralık / Aralık TÜFE endeksi yüzde 18.4 arttı. Bu oranı enflasyon oranı kabul ederek iç borç artışından enflasyon etkisini yok etsek bile reel olarak iç borcun yüzde 9.5 büyüdüğü ortaya çıkıyor.TL cinsinden iç borç rakamlarının dolara dönüştürülmesi için cari döviz kuru kullanıldığında, düşük döviz fiyatı nedeniyle 2003 toplam borç stokunda abartılı rakamlar ortaya çıkıyor. Çünkü TL değerlendi. TLyi ucuz dolara bölünce dolar cinsi borç rakamı olduğundan büyük görünüyor. Ama ne yaparsınız ki, iç ve dış borçları, dolar ve TL borçları bir arada değerlendirmek için dolara çevirme zorunluluğu var. Dış borç rakamlarımızın tamamı kamu borcu değil. Sadece kamunun dış borçlarını ve kamunun iç borçlarını toplarsak 2003 sonunda konsolide bütçeden ödenecek borç toplamının 203 milyar dolar. Bu borç toplamının GSMHye oranı 2002de yüzde 81.7 iken 2003te yüzde 85.1e tırmandı. İç borçların milli gelire oranı yüzde 50.5 iken yüzde 58 oldu. Bunlar olumsuz göstergeler. Diyelim ki bunda TL / dolar paritesi etkili. Ama bir başka önemli gösterge var. 2002de 18l milyar dolar olan milli gelir 2003te 238 milyar dolara yükseliyor. Yıllık büyüme 56.4 milyar dolar. Buna karlışık aynı yıl içinde toplam borçlar 148 milyar dolardan 2002 milyar dolara tırmandı. Yıllık artış 54.2 milyar dolar. Açık anlatımıyla borç artışı milli gelirdeki büyümeye eşit hale gelmiş durumda...Sonuç, "biz bu boçları çeviriyoruz" diyerek borç belasını unutuyoruz. Beladan henüz kurtulamadık. Tersine bela giderek büyüyor. guras@milliyet.com.tr Hazine iç ve dış borçlarımızın 2003 sonundaki durumunu açıkladı. 2003 sonu itibariyle iç ve dış borç toplamımız 202 milyar dolara ulaşmış. 2003 sonunda GSMH (milli gelir) rakamımız 238 milyar dolar olarak tahmin edeiliyor. Demek ki bir yılda ürettiğimiz mal ve hizmetlerin parasal (katma) değeri olan milli gelirimizin yüzde 86sı büyüklüğünde bir borcumuz var. İç borcumuzun milli gelirin yüzde 59u, dış borcumuz milli gelirin yüzde 27si büyüklüğünde.
