Bu yılın bir özelliği var. Farklı dinlere inananların kutsal günleri bir araya toplandı. 22 Aralık Cuma Müslümanların gecesi idi. Perşembe gecesi Musevilerin 8 günlük Hanuka Bayramı başladı. 24 Aralık gecesi Hıristiyanların Christmas gecesi, 25 Aralık Christmas günü. Ermeniler ise 6 Ocak'ta "Surp Sununt"u kutlayacak.
Sayın okuyucularıma bugünlerin farklı dinlere inananlar için neden kutsal olduğunu özetleyeceğim.
Museviler bu yıl 21 Aralık Perşembe gecesinden 29 Aralık Cuma gününe kadar uzanan sekiz günü Hanuka (Hanukkah) Bayramı olarak kutluyor. Bu kutlamanın MÖ 167 yılına kadar giden 2.167 yıllık bir geçmişi var.
Ortadoğu'yu fetheden Büyük İskender'in ölümünden sonra Makedonya Krallığı bölündü. Filistin "Selevkiler"in eline geçti. Başlangıçta Yahudilere iyi davranılırken Suriye Helen İmparatoru Antiyohus Epifanes döneminde kısıtlamalar getirildi. Musevilerin Helen putlarına tapmaları emredildi. Musevi takvimine göre, Kislev ayının 25'inci günü Haşmonay ailesinden Matatyau ve "Makabiler" olarak anılan beş oğlu (Yeuda Makabi ve kardeşleri) ile yandaşları Suriye yönetimine baş kaldırdı. Kudüs'ü ele geçirerek, daha önce kapatılmış olan Büyük Mabed - Bet Amikdaş'ı kurtardı. Mabedi putlardan temizledi. Mabette devamlı yanması gereken altın "Menora" yerinde yoktu. Onun yerine bir madenden yapılmış yeni bir Menora bulunup konuldu. Menora'da yakılacak yağın hazırlanması için sekiz güne ihtiyaç vardı. Mabedin bir köşesinde bulunan yağ ise Menora'yı bir gün yakacak kadardı. Ancak bir mucize gerçekleşti. O bir günlük yağ sekiz gün boyunca yandı.
Bu mucizeyi Yahudiler her yıl, sekiz gün boyunca "Işıklar Bayramı" olarak kutlamaya başladı. Hanuka Bayramı aralık ayının son haftalarına rastlar. Hıristiyanların Christmas kutlamalarıyla çakışır.
Kudüs'teki mabette sekiz gün yanan ışık, Yahudilerce "Hanukiya" adı verilen dokuz kollu bir şamdan ile simgelenir. Ortadaki kandil veya mum diğerlerini yakmak için kullanılır. İlk gece birinci mum veya kandil yakılır. Daha sonra her gece birer tane artırılarak son gece sekiz mum veya kandil beraberce yakılır. Hanuka'da yanan mum veya kandilin tüm insanlara cesaret ve umut ışığı verdiğine inanılır.
Çok kimse 24 Aralık gecesini yanlış olarak "İsa"nın doğum günü olarak bilir. Halbuki "İsa"nın doğum günü yoktur. Bu gecenin "yeni yıl" ile de bir ilgisi yoktur. Bu gece Hıristiyanların "Epiphany" diye isimlendirilen yortularından kaynaklanmış dini kökenli bir gecedir.
Hıristiyanlar her yıl 6 Ocak tarihinde "Epiphany" diye adlandırılan bir "yortu" gününde (1) İsa'nın beden alıp dünyaya gelişini, (2) 8 günlük iken sünnetini, (3) 40 günlük iken mabede sunuluşunu, (4) 12 yaşında din adamlarıyla konuşmasını, (5) 30 yaşında vaftizci Yahya tarafından vaftizini bir arada tek bir günde kutlardı.
Roma'da ise değişik putlara tapanlar 24 Aralık gecesi ve 25 Aralık günü güneşin yükselişine dayalı olarak, güneş sembolü ışığa taparak değişik eğlenceler düzenlerdi. Bu eğlenceler Hıristiyan dininin ahlak anlayışına ters, çarpık eğlencelerdi.
Hıristiyan dinini Roma'da yaymaya çalışan din adamları "6 Ocak'ta Epiphany yortusundaki kutlamalar arasında yer alan 5 farklı kutlamadan" biri olan "İsa'nın beden alıp dünyaya gelişinin kutlamasını" 25 Aralık gününe çektiler.
Böylece milattan sonra 354 yılından itibaren 25 Aralık kutlamaları Roma'da İsa'nın doğum kutlamalarına dönüştü.
İstanbul'daki kilise ise çok daha sonra 380 yılında, "Doğu'daki Hıristiyanların da İsa'nın beden alıp dünyaya gelişini 25 Aralık'ta kutlamaları" için emir çıkardı.
Şimdi Hıristiyanlar bir bütün olarak 24 Aralık gecesini ve 25 Aralık gününü Christmas olarak kutluyor.
Bu gece ve gün, 597 yılından sonra Christmas olarak adlandırıldı.
Ermeniler yeni yılı ve İsa'nın beden alışını 6 Ocak'ta "Surp Sununt" gününde kutlamayı sürdürüyor.
Musevi, Hıristiyan ve Ermeni Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ile tüm Musevi, Hıristiyan ve Ermenilerin kutsal günlerini tebrik ederim.
