"Hormon"lu yerine "bambus"lu domates

Satın aldığınız domatesi bıçakla ortadan kesiniz. Bakınız bakalım içindeki gözcüklerinde boşluk var mı? Çekirdek oluşmuş mu? Şekli düzgün mü? Elinize aldığınız domates hafif geliyor ise, şekil bozukluğu var ise, bıçak ile kestiğinizde gözcükleri boş ise, çekirdek oluşmamış ise o domates hormonludur.
Hormonlu domates ne demektir şimdi de onu anlatayım. Yaz aylarında tarlada yetişen domates dışındaki domatesler serada yetiştiriliyor. Sera demek, dışarıda hava soğuk iken domatesi sıcak ortamda yetiştirmek demek.
Tarlada, doğal ısıda, güneş ışığında domatesin dişi çiçeği de erkek çiçeği de aynı zamanda açıyor. Arılar, kuşlar, rüzgar, erkek poleni, dişiye ulaştırıyor, dişinin döllenmesini ve domates oluşmasını sağlıyor.
Serada ise doğal ısı yok. Güneş ışığı yok. Dişi çiçek daha çabuk açıyor. Erkek çiçek geç kalıyor. Erkek polen oluştuktan sonra da onu taşıyıp, dişiyi döllendirecek "aracı" yok.
Teknoloji buna çare bulmuş: Suni döllenme... Fısfısın içine ilacı dolduruyorsunuz. Dişi çiçeğin üzerine "fıssss - fıssss" ilacı basıyorsunuz. Dişi çiçek suni olarak dölleniyor. Ve de yamuk yumuk bir domates ortaya çıkıyor. Oluşan domatesin içi "hormonlu". Açık anlatımıyla "ilaçlı". Hemi de pek çok ilaçlı!
Çünkü bir domates fidesinde 5 sıra dişi çiçek açtığında bir fısfıs yapılıyor. Sonra 5 sıra daha... Bir fısfıs daha... Sonra 5 sıra daha... Bir fısfıs daha... İlk 5 çiçek 3 defa fısfıs yiyor. Bu fısfıslar ile ilaç çiçekten domatese geçiyor. Domatesin içindeki ilaçları da halkımız yiyor.
Teknolojinin buna bulduğu çare, "bambus" arısı... Bambus arısı hortumu diğer arılara göre uzun olan ve polenlerle beslenen bir arı türü. Seranın içine bambus arısı salındığında, arı uzun hortumu ile henüz açmamış olan erkek çiçeğin polenini alıyor, dişiye taşıyor. Dişiyi gerçek erkek poleni ile döllüyor. Fısfısa gerek kalmadan dişi dölleniyor ve de doğal doğum ile domates üretiyor.
Bambus arısının anavatanı Türkiye. Muğla'da toprakta yaşayan yaprağın içinde üreyen bir arı türü. Normal arı aileleri 30 - 40 bin arıdan oluşurken bunun ailesi 30 - 40 arıdan oluşuyor. Bal yapma özelliği yok. Kendi yiyeceğini kendi topluyor. Bu arı türünü yıllar önce Hollandalılar Türkiye'den alıp götürmüş, ıslah etmiş, şimdi dünyaya satıyor.
30 - 40 arıdan oluşan bir bambus arısı kolonisinin satış fiyatı 40 - 45 milyon lira. Bu koloni 2 ay yaşıyor. İki ay sonunda ölüyor. Önce fiyatı pahalı. Sonra ömrü kısa. Sonra serada muhafazası güç. Hiçbir delik olmayacak ki, seradan kaçmasın.
Bir koloni ölünce yenisini satın alacaksınız. Dünyada bambus arısı üreten 3 Hollanda, 1 İsrail firması var. Bu dört firmanın da Türkiye'de temsilcilikleri var. Teknolojisini satmıyorlar. Kendilerine saklıyorlar. Sadece bu firmalar bambus arısı üretip satıyor.
Tüketicinin hormonlu domates istemediğini gören üretici şimdilerde sera domatesi yetiştirirken "bambus arısı" kullanıyor ama bu ona pahalıya mal oluyor. Onun için "bambuslu domates" pahalıya satılıyor. Ancaaaaakkkk... Sayın okuyucularım dikkatli olunuz... Hormonsuz domates niyetine, fısfıslı domateslere yüksek fiyat ödemeyiniz. Hormonlu ile hormonsuzun nasıl ayrılacağını yazının başında anlattım.


Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr