Bu iyi gelişmelere rağmen çok kimsenin kafasında iki soru var:(1) Acaba ihracatçı daha çok satabilmek için fiyatları mı kırıyor? Türk malları yok pahasına mı satılıyor? Acaba miktar olarak daha çok mal çıkarken daha az döviz mi giriyor?(2) Acaba (Türk ekonomisini çok iyi izleyen Prof. Dr. Asaf Savaş'ın 6 Tammuz 2003 tarihinde Vatan'daki köşesinde yazdığı gibi) Türk lirasının değer kayıbı ve de konsolidasyon korkusu ile "...üretim yapılıyor. Üretilen mal ve hizmetler yurtdışına satılıyor. Fakat karşılığı Türkiye'ye gelmiyor..." mu? Açık anlatımıyla ihracatçı sattığı malın dövizini yurtdışında mı bırakıyor?Bu soruları cevaplayabilmek için DİE Dış Ticaret İstatistikleri Şubesi Müdürü Akın Bodur'un yardımı ile derlediğim rakamları ve düzenlediğin tabloyu bu yazının altında sayın okuyucularıma sunuyorum. 1994 yılı ihracat gelirini 100 kabul ederek, her yıl ihracat gelirindeki artış nedeni ile 100'ün nasıl değiştiğini hesapladım.DİE, ihracatın miktar olarak değişimini izliyor. 1994 yılı ihracat miktarı 100 iken, her yıl Türkiye'den çıkan malların miktarındaki değişime göre 100'ün nasıl değiştiği DİE tarafından hesaplanıyor. Bunları tabloya ekledim.İhracat geliri endeksi, (endeks sayısı), miktar endeksine bölündüğünde ise miktar olarak bir birim mal ihracatı karşısında, fiyatın kaç birim olduğu ortaya çıkıyor. Sayın okuyucularım için bu hesabı da yaptım. İhracatçı rekor üzerine rekor kırıyor. İhracat geliri bu yılın ilk altı ayında geçen yıla göre yüzde 34.6 oranında arttı. İhracatçılarımız 6 ayda 21.7 milyar dolarlık mal sattı. İhracatçımız 1997 yılı sonuna kadar daha az mal satarak daha çok döviz getirdi. 1997 yılı sonunda ihracat miktarı 132 iken, geliri 145 idi. İhracat birim fiyatı 102 olmuştu. Bir birim malı 1994 yılında 100'e satan ihracatçı 102'ye satar hale gelmişti.1998 yılı başından itibaren işler bozulmaya başladı. ihracatçımız daha çok mal sattı. Daha az döviz geldi. 1997 yılında bir birimini 102'ye sattığımız malları, 2002 yılında 84'e satar hale geldik.2003 yılının sadece ilk üç aylık dönemine ait miktar endeksi rakamlarına sahibiz. Bu rakamları değerlendirdiğimizde 2003 yılının ilk üç ayı için çok olumlu göstergeler ortaya çıkıyor.2003 yılının ilk üç ayında ihracat artışı sağlanırken, ihracatçımızın birim fiyatını yükseltme başarısı gösterdiği anlaşılıyor. (Hem de Türk lirasının değer kazanmasına rağmen...) İhracatçımız geçen ocak ayında ihraç mallarında 82 olan birim fiyatını bu ocak ayında 89'a çıkarmış. Geçen şubat 82 olan birim fiyat bu şubat 92 olmuş. Geçen yıl martta 89 olan birim fiyat bu mart 92 olarak gerçekleşmiş Bu açıklamalar çerçevesinde, aşağıdaki tabloyu "okuyarak", neyin ne olduğunu anlayalım. Bakalım daha çok mal satıp daha az para mı alıyoruz? Bakalım ihracatçılarımız paralarını yurtdışında bırakmaya mı başladı? Bu tablo aynı zamanda ihracatçılarımızın yurtdışında döviz bırakmadığını, daha çok dövizi Türkiye'ye getirdiğini de gösteren bir tablo. Sonuç: 2003 yılında ihracat artışı daha çok malı daha ucuz satarak elde edilen bir sonuç değil. Birim fiyat artışına rağmen sağlanan bir başarı. İhracatımız miktar olarak artarken, ihracat geliri nasıl artıyor? İhracatın birim fiyatı nasıl değişiyor? İhracat Gelir Endeksi İhracat Miktar Endeksi İhracat Birim Fiyat Endeksi1994 100.0 100.0 100.01995 119.5 106.4 112.61996 128.2 116.7 107.61997 115.0 132.4 102.51998 148.9 145.2 98.41999 146.8 149.8 91.72000 153.4 166.7 87.82001 173.0 203.7 85.52002 197.5 235.9 84.02002/1 173.5 213.4 82.42002/2 158.0 200.3 82.82002/3 193.4 231.5 82.62003/1 231.8 267.4 89.62003/2 193.0 214.3 92.72003/3 261.5 291.7 92.3 (1994 yılı rakamları 100.0 kabul edilerek düzenlenen endeks) guras@milliyet.com.tr