IMF'den aldığımız krediler için 2004 ve 2005 yıllarında toplam 19.8 milyar dolar geri ödeme yapacaktık. İcra Direktörleri bu ödemeyi 13.0 milyar dolara indirdi. 6 milyar dolar ödemenin 2004 ve 2005 yılları yerine, daha sonraki yıllarda yapılmasını kabul etti.
Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı, bu borç erteleme kararını "Türkiye'nin istikrar programını uygulamadaki başarısının bir sonucu" şeklinde kamuoyuna duyurdu. Devamlı olarak "başarının büyüklüğü" vurgulanıyor.
Ama Hazine eski Müsteşarı Mahfi Eğilmez, tam tersine bir değerleme yapıyor. Mahfi Eğilmez diyor ki: "IMF bizi başarılı bulduğu için borçlarımızı ertelemedi. Dış ödemelerde risk ortamı devam ettiği için borcumuzu yaydı."
Mahfi Eğilmez, Türkiye'nin IMF'ye yapacağı geri ödemeleri gösteren tablonun altına eklenen, "IMF İcra Direktörleri Kurulu, önceden belirlenmiş limitler içinde kalmak kaydıyla, dış ödemeler pozisyonu beklentileri karşılayacak kadar güçlü olmayan borçlu ülkelerin isteği üzerine geri ödemeleri yayabilir..." ifadesine dikkati çekiyor.
"Dış ödemeler pozisyonunun beklentileri karşılayacak kadar güçlü olamaması" şudur: Bir ülkenin dış yükümlülüklerini karşılama gücü "cari işlemler (faiz dahil, olağan döviz gelir ve gider) hesabı"ndan izlenir. Bu hesap ülkenin döviz açığının büyüklüğünü gösterir. Döviz açığı, "sermaye hareketleri (dış kredi ve yabancı sermaye) hesabı" ile dengelenir... Eğer ülkenin yıllık döviz borcu ödemeleri büyük ise, hem cari açığı (olağan döviz gelir gider açığını) hem de borç ödemelerini karşılayacak büyüklükte yeni krediler bulmak zorlaşır. İmkansız hale gelir. Ülke dış ödemelerini yapamaz. Dış ödemeleri aksar.
Halbuki IMF'nin kuruluş amacı "kaba ifadelerle ve özet olarak" ülkelerin dış ödemelerini aksatarak alacaklılara ve de ticari ilişki içine girdiği başka ülkelere zarar vermesini önlemektir.
IMF'nin bir ülkenin istikrar programları parasal amaçlı programlardır. IMF içeride parasal istikrarın sağlanmasının, böylece ülkenin dış dünyaya karşı parasal yükümlülüklerin aksamamasının peşindedir.
Bizim cari işlemler (döviz) hesabımız yılın ilk 5 ayında 3.5 milyar dolar açık verdi. Açığın yıl sonunda 7 milyar doları aşması tehlikesi var. Hem döviz açığını kapatmak, hem de IMF'ye ve başka ülkelere döviz borcunu ödemek için yeniden borçlanacağız. Ama Türkiye'nin yeniden borçlanma gücünün bir sınırı var. İşte IMF İcra Direktörleri bunu görerek, IMF'nin 2004 ve 2005 yıllarında Türkiye'den yapacağı tahsilatı hafifletiyor... Yükü ileri tarihlere kaydırıyor... Türkiye'nin döviz açığını ve döviz borcu taksitlerini karşılayacak ölçüde yeniden kredi bulamamasından korkuluyor.
1999 yılından bu yana IMF'den 31.2 milyar dolar kredi aldık. Bunun 8.6 milyar dolarını ve 1.6 milyar dolar faizini ödedik. Aldıklarımızdan 22.6 milyar dolar borcumuz var. Kredi kullanmaya devam ediyoruz. Ödeme planımıza göre borçları ancak 2008 yılında bitirebileceğiz...
| 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | |
| Eski takvim | 2.6 | 9.7 | 10.1 | 3.6 | 1.8 | 0.8 |
| Yeni takvim | 2.6 | 5.2 | 7.8 | 10.7 | 1.8 | 0.8 |
| Fark | - | -4.5 | -2.3 | +7.1 | - | - |