Çekirdekli karpuzun iyisi “baş karpuz”dur. “Baş karpuz”, 7 kilonun, 10 kilonun üzerinde ağırlığı olan karpuzdur. Karpuz büyüdükçe kabak çıkma riski azalır.
Çarşıda pazarda satılan karpuzların çoğu Adana karpuzudur. Karpuz yetiştiricileri eskiden karpuzu tohumdan yetiştirirdi. Şimdi aşılı fideden yetiştiriyorlar.
Çukurova üreticisi ocak-şubat döneminde karpuz çekirdeğini tarlaya atar, üzerini plastik örtüyle kaplar. Tohum plastik örtünün altında çimlenir, gelişir.
Havalar ısınmaya başladıkça üretici plastiğin üzerinde delikler açarak, bitkinin doğal şartlara yavaş yavaş alışmasını sağlar. Derken efendim, karpuz bitkisi çiçek açmaya başlar. Çiçek açtığında da plastik örtü kaldırılmaz, ama delikleri büyütülür. Çünkü, karpuz bitkisinin ilk boğumlarından açan çiçeklerin döllenmesiyle oluşacak karpuzlar 5 kilodan küçük olur, kelek çıkar. Yedinci ve normalde, onuncu boğumdan sonraki çiçeklerin döllenmesinden olan karpuzlar 6-20 kiloluk “gevrek ve bal” karpuz olur. Bu nedenle plastik örtü, bitki yedinci boğuma gelinceye kadar muhafaza edilir, sonra kaldırılır.
Aşılı fide verimi artırdı
Karpuz çiçeğinin hem dişisi hem erkeği aynı bitki üzerinde olur. Döllenmeyi arılar ve böcekler yapar. Bu tip karpuzlar normalde haziranın ortasından itibaren hasat edilir. Temmuz ayının ortasında “tarla karpuzu” mevsimi başlar. Tarla karpuzu “baba Türk” tipi, siyah iri çekirdekli karpuzdur.
Şimdilerde üretici tohum yerine aşılı fideden karpuz yetiştiriyor. Aşılı fidenin özelliği, hastalık ve böcekle mücadele için kimyasallara gerek görmeden sağlıklı ve verimli karpuz bitkisinin oluşmasına imkân vermesidir.
Aşılı fide şimdilerde sadece karpuzda değil domateste de kullanılıyor. Hastalığa dayanıklı, güçlü kabak kökü üzerine domates veya karpuz fidesinin gövdesi aşılanıyor.
(Şimdilerde karpuz tohumu satıcıları “aşılı fide”yi kötüleme kampanyası başlattı. Aşılı fideden oluşan karpuzun kabak gibi koktuğu söylentisi yayılıyor. Aşılı fide projesini destekleyen TÜBİTAK bu söylentilerin doğru olmadığını raporladı.)
Adana dışında Trakya ve Ege Bölgesi’nde de karpuz yetiştiriliyor. Türkiye’de yılda toplam 2.8-4 milyon ton karpuz üretiliyor.
Bu yıl karpuz ucuz
Üretici, tarlasının dönümünden ortalama 5-10 ton karpuz alıyor. Gübreleme ve sulama şekli ile olgunlaşma süresi, karpuzun kabuğunun ince veya kalın olmasını, kabak veya kan-kırmızı/bal gibi olmasını belirliyor.
Üretici karpuzu tarlada yeşiliyle bırakır. Piyasaya yavaş yavaş sürer. Çünkü tarladan kesilip “sergen”e (gölgedeki açık sergiye) yığılan karpuzun yirmi günlük ömrü kalır. İçi koflaşır. Aşırı sıcak ve poyraz yeşili kurutursa, tarladaki karpuzları hemen toplamak zorunluluğu ortaya çıkar.
Karpuz üreticisi genelde karpuzu tarlada satar. Geçen yıl Adana karpuzunun dönümü 800-1.500 YTL’den satılmıştı. Bu yıl üretici dönümünü 1.500-2.000 YTL’den satmayı beklerken, ürün fazlalığı ve ekonomik durum nedeniyle fiyatlar geçen yılın altında kaldı. Tüketici ucuz ucuz karpuz yiyor ama, üretim maliyetleri artan üretici mutsuz.
