Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Neden bu böyle? Çünkü bizde devlet baba, (1) İnsan çalıştıranı, (2) Kayıtlı insan çalıştıranı cezalandırıyor, yüksek vergi alıyor.Buna "İstihdam Vergisi" deniliyor. Aslında işverenin, kayıtlı çalıştırana yaptığı net ödeme dışındaki yükümlülüklerinin tamamı "vergi" değil. Ödemelerin bir bölümü SSK ve işsizlik sigortası ödemesi, bir bölümü yemek ve servis masrafı, kıdem tazminatı yükü. Ama işveren için önemli olan cebinden çıkan para. İşçi için önemli olan cebine giren para. Bu ülkede 72 milyon insan yaşıyor. Bunların sadece 10,5 milyonu ücretli, 1,8 milyonu yevmiyeli bir iş bulabilmiş. Ücretlilerin yüzde 23,2'si kayıt dışı. Yevmiyelilerin yüzde 92.7'si kayıt dışı. Bunlar devletin yayımladığı rakamlar. Bizim 2 temel sorunumuz var: (1) Nüfus artıyor. İş imkânı artmıyor. (2) Çalışanların çoğu kayıt dışı. "İşverenin cebinden ne kadar çıktığını, işçinin cebine ne kadar girdiğini" iyi anlatabilmek için Vergi Hocası Prof. Dr. Veysi Seviğ'in yaptığı hesaplamayı özetleyeceğim.2005 yılında "bordroya kayıtlı", bordroda aylık brüt ücreti 1000 YTL görünen bir çalışanın cebine bu yılın ilk aylarında net 716,50 YTL giriyordu. Vergi dilimindeki artışla net ücreti yıl sonunda 42,50 YTL azalarak 674,0 YTL'ye indi.Halbuki çalışanın cebine 674 YTL'nin girmesi için, işverenin cebinden her ay 1625 YTL çıkıyor.Açık anlatımıyla, işverenin cebinden çıkan 100,0 YTL'nin sadece 41,5 YTL'si işçinin cebine giriyor. İşveren, "Bir işçi çalıştırmak maliyete 1625 YTL yük getirecek. En iyisi işçi çalıştırmak yerine yeni makine alarak işçiyi azaltmak... Veya işçiyi kayıt dışı çalıştırmak" diyor. İşçi ise: "İş bulamıyor veya kayıt dışı çalışmaya razı olmak zorunda kalıyor". 1.625 YTL 674 YTL'ye düşüyor guras@milliyet.com.tr