Kurban Bayramı başlıyor. Bir yıl boyunca kesilen toplam küçük ve büyükbaş hayvanların büyük kısmı kurban bayramı döneminde sokaklarda, bahçelerde kesiliyor. Bunların kanları sokaklara, bahçelere akıyor. Derileri, bağırsakları ortada kalıyor. Bazı kuruluşlar deri toplamak için birbiriyle kavgaya tutuşuyor. Kurbanlık hayvanların kesiminde, derilerinin ve bağırsakların toplanmasında yapılan yanlışlar nedeniyle hayvan varlığımız, sağlığımız zarara uğruyor. İktisatçı Kadir Günay’ın bu konuda önemli araştırmaları var. Sayın okuyucularıma Günay’dan öğrendiklerimi aktaracağım. Sayın okuyucularım, ruhsatlı kesimhanelerde sorun yok. Sorun sokaklardaki ve bahçelerdeki kesimlerde.
Seçmek de kesmek de önemli
Kurban işinin bir önü, bir arkası var: Önü kurbanlık olarak alınan hayvanların sağlığıyla ilgili. Kanunla hayvan ve hayvan maddelerinin yurtiçinde nakli, satışı, kesimi belli bir düzen altına alınmıştır. Sağlık kontrolünden geçirilmemiş hayvan kesilemez. Kesimden sonra da veteriner kontrolü yapılır. Halbuki kurbanlık koyunların naklinde, satışında kontrol yok. Bunları satın alırken dikkatli olmak gerekir.
Geldik işin arkasına... Hayvan kesildikten sonra ortada kalan kanı, derisi ve bağırsakları mikrop ve hastalık taşıyıcı özelliğe sahiptir. Bunlar usulünce işlem görmez ise çok ciddi hastalıkların kaynağı olur. Kadir Günay’ın araştırmasına göre, Türkiye’de hayvan stoklarının azalması “aşırı kesim”den (yaş, doğurganlık özellikleri dikkate alınmadan...) kaynaklanıyor. Hayvan varlığımızın azalmasında en önemli etken, “kesilebilir hayvan üretiminin” giderek erimesi. Mevcut büyük ve küçükbaş hayvan stoku giderek doğurganlığını kaybediyor. Doğurganlık azalınca kesilebilir hayvan üretimi düşüyor. Stok yaşlanıyor. Stoktaki hayvanlar kesiliyor. Yaşlı stok daha az doğuruyor. Ve böylece zincirleme olarak hayvan varlığı azalıyor.
Deri mikrop sağmasın
Kurban bayramlarındaki kesimlerde kan, deri, bağırsaklardan kaynaklanan mikrop ve parazitlerin üreme ve dağılmalarının hızlanması hayvan hastalıklarının ciddi boyutlara ulaşmasına neden oluyor. Gideceği yere ulaştırılmayan deri ve bağırsakların yaydığı mikrop ve parazitler tüm canlıların sağlığını olumsuz etkiliyor.
Sokakta ve bahçede hayvan kesecek olan sayın okuyucularım; kurbanın kanını akıtmak, bağırsaklarını, kullanılmayan parçalarını gömmek için derin bir çukur kazınız. Bu çukur yeterince derin olmalı ki, kediler, köpekler eşeleyerek ulaşamasın.
Kurbanın derisini ve bağırsaklarını kime bağışlarsanız bağışlayınız. Bağışlayacağınız deri ve bağırsakların usulünce saklanmasına önem veriniz. Taze derinin içine bolca tuz atınız ve etli kısmı, üst üste gelecek şekilde katlayınız. Bağırsakları başkalarına verecekseniz bir kap içinde muhafaza ediniz veya naylon bir torbaya koyunuz. Etrafa mikrop ve bakteri saçmaması için siz kendiniz özen gösteriniz. Bağış yaptığınız kimselerin özen göstermesini isteyiniz.