Olayların içinden Bu faiz oranı fazla parası olan bana için "garantidir/güvencedir". Parasını hiçbir yerde kullanmasa (kredi vermese/bono-tahvil almasa) akşam vakti götürüp Merkez Bankası'na verir. Gecede yüzde 17.50 faiz alır.Merkez Bankası'nın gecelik yüzde 17.50 faiz oranının yıllık bileşik (birikimli) tutarı yüzde 19.11'dir. Paranın alternatif faizleri işte bu yıllık yüzde 19.11 Merkez Bankası faizine göre oluşur.Hazine, bono ve tahvil satarken, Merkez Bankası'nın faiz oranının üzerinde faiz belirlemelidir ki, bankalar satın alsın. Bono ve tahvil faizi Merkez Bankası faizinin altındaysa, bankalar paralarını bonoya değil, Merkez Bankası'na yatırır. (Hazine, tahvil ve bono faizlerini kendisi belirleyemez. Bono ve tahvil satışı için ihale açar. Banka ve aracı kuruluşlar, Merkez Bankası faizine ve piyasa şartlarına bakarak faizi oluşturur.)Merkez Bankası'nın gecelik faizinin bir avantajı, "gecelik" olmasıdır. Bankalar şuna güvenir ki, kasalarında para kalırsa, faizsiz durmaz. Gece Merkez Bankası'na yatırılır, faiz alınır. Merkez Bankası'nın gecelik faizi yüzde 17.50 oranında. Merkez Bankası indirirse, işte bu faiz oranını indirecek. Gecelik faiz demek, bankaların kasalarındaki fazla paraları bir gece için Merkez Bankası'na verdiklerinde aldıkları faiz demektir. Merkez Bankası'nın gecelik faiz imkânı bankalara kaynaklarını likit tutma ve likit kaynaklarına getiri sağlama imkânı verir. Ama bu imkân geceliktir. Faiz oranlarının aşağıya inmeye başladığı dönemlerde bankalar kaynaklarını daha uzun vadeli faize bağlamak isteyeceklerinden bu imkânı daha az kullanır. Faizin yükselme dönemlerindeyse tersi olur. Bankalar uzun vadeli bağlantıya girmekten çekinerek Merkez Bankası'nın gecelik faizleriyle yetinir.Uzun süredir Merkez Bankası'ndan faiz indirimi bekleniyor. Merkez Bankası gecelik yüzde 17.50 (yıllık birikimli yüzde 19.11) oranındaki faiz oranını indirirse piyasa faizleri de (bono faizi, mevduat faizi, kredi faizi) aşağıya inecek.Bono faizleri aşağıya inince Hazine daha az faiz ödeyecek. Faizler aşağıya inince, faizden para kazanmak arayışında olan yurtdışındaki yatırımcıdan içeriye döviz girişi yavaşlayacak. İhtiyacın üzerinde giren dövizde azalma olunca, dolar fiyatındaki gerileme duracak.Merkez Bankası, yüksek faizin talebi kıstığı ve böylece enflasyonun azmasını önlediği inancıyla faiz indirimini geciktiriyor.Ama seçimden sonra piyasalar Merkez Bankası'nın önüne geçti. Piyasalarda faiz aşağıya inmeye başladı. MB faizi önemli Dün sabah 385 gün (13 Ağustos 2008 ) vadeli tahvilin yıllık bileşik faizi yüzde 17.88, 651 gün (6 Mayıs 2009) vadeli gösterge tahvilin yıllık bileşik faizi yüzde 17.27 idi.Açık anlatımıyla, piyasada tahvil faizi Merkez Bankası'nın yüzde 19.11 olan birikimli yıllık gecelik faizinin yaklaşık 2 puan altına inmişti.(Hatırlatmakta yarar var: Merkez Bankası'nın gecelik faizi ile tahvil faizi aynı şeyler değildir. Faizlerin gerileme eğiliminde olduğu dönemlerde tahvile yatırım yapanlar faiz dışında sermaye kazancı-anapara kazancı arayışında olur.)Dün bu köşede yayımlanan yazıda, salı akşamüzeri piyasalardaki gelişmeleri değerlendirerek, Merkez Bankası'nın gecelik faiz oranını 2 puan indirmesi gerektiğini yazdım.Yazım yayımlanmadan önce rakamları kontrol etmesini rica ettiğim arkadaşım, Merkez Bankası'nın birikimli yıllık bileşik (birikimli) yüzde 19.11 olan faiz oranı rakamını silerek onun yerine gecelik yüzde 17.50 faiz oranı rakamını koymuş. Bu nedenle yazı çok feci şekilde karışmış. Bugün hem o karışıklığı düzeltmek, hem de özür dilemek için yazıyorum. guras@milliyet.com.tr Piyasa öne geçti