New York’ta mahalle pazarı
New York’ta mahalle pazarının tezgahında küçük kutular içinde taze taze kabak çiçekleri satıldığını görünce şaşırdım. Kutusu 5 dolardı. “Amerikalılar bu kabak çiçeklerini ne yapıyorlar” diye meraklandım.
Ben sanıyordum ki, kabak çiçeğini sadece Bodrum’un yerlileri değerlendirirler. İçine pirinç doldurarak zeytinyağlı dolma yaparlar. İyi de kabak çiçeğinin New York’ta işi ne? Satana sordum, “bunun içine farklı tür peynirler doldurulur. Yemesi pek lezzetlidir. Talebi büyüktür. Pazarda her mevsim bulabilirsiniz” dedi.
Bu pazar sayın okuyucularıma New York’taki “bizim mahallenin pazarı”nı anlatacağım. Kızımın oturduğu bina New York’ta Union Square denilen yeşillikler içindeki meydana yakın. Kızımı ziyarete gittiğimde, evin alışverişini Union Square’de haftanın 4 günü kurulan bu pazardan yaparım.
New York’ta şimdilerde haftanın değişik günlerinde 54 ayrı yerde mahalle pazarı kuruluyor. Mahalle pazarlarının özelliği, sadece New York çevresinde üretim yapan çiftçilerin kendi ürünlerini satabilmeleri.
Daha önceleri başka vesilelerle yazmıştım. Tekrarlayayım. Bu pazarlar, New York Belediyesi’nin çevre politikası çerçevesinde 1976 yılından bu yana kuruluyor.
Hedef yeşili korumak
New York Belediyesi diyor ki, New Yok’un yerleşim bölgesi çevresinde çok sayıda küçük tarım arazisi var. Bu küçük arazilerde üretim yapanların, büyük üreticilerle rekabet etme şansı yok. Bunlar üretim yapamaz ise tarım arazilerini satacaklar. Tarım arazilerine binalar dikilecek. Yeşil yok olacak. Bu küçük üreticilerin yaşaması New York için önemli. Bunlar ürünlerini şehir içindeki mahalle pazarlarında doğrudan satarlar ise, aracı ve pazarlama sorunu olmaz. Para kazanırlar. Tarım arazilerinde üretim devam eder. Bunun için sınırlama getirilmiş. New York’a uzak mesafelerden ürün getirmek, başkasının ürününü pazarlamak yok. Pazarlara ürün getirenler New Yok’tan en fazla 90 mil uzaklıktaki tarım arazilerinde üretim yapanlar.
Üretici kendi malını satıyor
Pazarlarda kesme çiçek, meyve, sebze, süt ve süt ürünleri, unlu mamüller, ekmek, kurabiye, yumurta, serbest yetiştirilmiş tavuk eti, salam, sucuk, reçel gibi farklı ürünler var. Bu pazarlara ürünlerini getiren lisanslı 250 dolayındaki üretici ailenin New York’a yakın 120 bin dönüm tarım arazisine sahip oldukları söyleniyor. Pazardaki ürünlerin fiyatlar genelde market fiyatlarından ucuz. Tezgahların yarısından çoğunda “sertifikalı” organik ürün satılıyor.
Çanakkale domatesi aramaktan perişan oluyoruz. Pazardaki domateslerin tamamı Çanakkale tipi, içinde beyazlıklar olmayan, çekirdeği kırmızı domatesler. (Antalya’da Grow Fide’ci Hasan Ünal’ın kulakları çınlasın) Kilosu (Libreyi ve doları TL’ye çevirerek fiyat vereceğim) 7.5 TL. (Markette 15 TL.) Maydanozun, turpun demeti 3.75 TL. Patlıcan, yeşil fasulye, pazı türü yeşilliklerin kilosu 7.5 TL. Soğan, patates 3 TL.
Şeftali, elma, armut 9 TL. Bamya 10 TL. Sebzenin meyvenin hepsi dalından kopmuş. Taze taze. Union Square pazarı güzel ama, gene de ben Bodrum’un cuma pazarından, Gündoğan’ın çarşamba pazarından alışveriş etmeyi tercih ederim.
New York’ta Union Square pazarından bir kare.