Yılın tümünde sanayi üretimindeki artışlara göre, 2010 yılında ekonomideki büyümenin (milli gelirdeki GSYH’deki artışın) yüzde 9’lar dolayında gerçekleşeceği anlaşılıyor.
Bu ise iyimser tahminlerin de ötesinde bir büyüme oranıdır. Hükümet, 2011 yılı Orta Vadeli Programı’nı hazırlarken 2010 yılı büyüme oranını yüzde 6.8 olarak tahmin etmişti. Daha sonra IMF uzmanları büyümenin yüzde 7.8 olabileceğini belirtmişti. Ama yüzde 9’lar oranında büyümeyi en iyimser çevreler bile tahmin etmiyordu.
Büyümenin lokomotifi sanayidir. Sanayi büyüyünce onun peşine ticaret, ulaştırma, mali hizmetler kesimleri takılır.
Sanayideki büyüme sanayi endeksinden izlenir: Sanayi endeksi aralık ayında, sanayi üretiminin çok, hem de pek çok arttığına işaret ediyor..
Sanayi canlandı
2008 yılı aralık ayında sanayi üretimi yüzde -17.4 gerilemişti. 2009 aralık ayında sanayi üretimi yüzde 23.9 artış gösterdi. Bir yıl önceki gerilemeden sonra sanayinin bu ölçüde büyümesi, gerilemedeki düzeltme idi. Ama 2010 yılı aralık ayında, bir yıl öncenin yüzde 23.9 büyümesinin üzerine yüzde 26.3 büyümenin eklenmesi, sanayide üretim patlamasının göstergesi sayılıyor.
Sanayide üretimim artması, ekonominin büyümesi (milli gelirin, GSYH’nın artması) gelir artışı demektir.
- Artan üretimin tamamı stoka gitmez. Ya içeride tüketilir, ya ihraç edilir. İthalattaki miktar artışı sınırlı olduğuna göre, artan üretimin büyük bölümü içeride tüketilmiştir.
- Sanayi üretimindeki beklenenin üzerine artış ithalattaki artışın ve cari açıktaki (döviz açığındaki) büyümenin nedenini ortaya koymaktadır.
- Sanayideki artışa ve milli gelirdeki büyümeye karşın istihdamda dişe dokunur ölçüde iyileşme görülememesi üzücü bir durumdur.
2010 yılında sanayi üretimdeki büyümeye dayalı olarak 2010 yılı milli geliri için şöyle bir tahmin yapılabilir:
Büyüme hızlandı
- 2009 yılı milli gelir (GSYH) rakamı 1998 yılı sabit fiyatlarıyla 97.1 milyar TL’dir.
- 2010 yılının ilk 9 aylık milli gelir rakamı toplamı 77.7 milyar TL oldu.
- 2010 yılının tümüne ait milli gelir rakamı, IV. 3 aylık (Ekim, Kasım, Aralık) büyüme rakamının, 9 aylık milli gelir rakamı olan 77.7 milyar TL’ye eklenmesiyle ortaya çıkacaktır.
- Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksine göre, 2010 yılının IV. 3 aylık döneminde sanayi üretim artışı ortalaması yüzde 13’tür. Katma değer artış oranının sanayi üretiminin gerisinde olduğu varsayılsa bile, (en konservatif yaklaşımla bile) son 3 aylık dönemde katma değer artışını yüzde 8 kabul etmek gerekecektir.
- 2009 yılının son 3 aylık döneminde milli gelir rakamı 25.6 milyar dolardır. 2010 yılının aynı döneminde katma değer artışı yüzde 8 ise, (25.6x108.0) 3 aylık milli gelir rakamı 27.6 milyar TL olacaktır. Bu rakam 9 aylık milli gelir rakamına eklenince (77.7+27.6) 2010 yılı milli gelirinin sabit fiyatla 105.3 milyar TL’ye ulaştığı görülür.
- Bu ise ekonominin 2009 yılına göre (105/3:97.1= 8.44) yüzde 8.5 dolayında büyüdüğünü gösterir. Eğer IV. üç ayda milli gelir artışı yüzde 9 olmuş ise, yıllık büyüme oranı yüzde 8.8’in üzerine çıkar.