Rusya, doğalgazının bin metreküpünü genelde 150-200 dolardan satarken, eski Sovyetler Birliği'ne dahil ülkelerden, Rusya Federasyonu'na bağlılığı devam eden ülkelere özel fiyat uyguluyor. Örneğin Avrupa'daki dost ülke Beyaz Rusya'ya gazın bin metreküpünü 46 dolardan, doğu komşularımız Gürcistan ve Ermenistan'a 110 dolardan satıyor.Ukrayna yakın zamana kadar Rusya Federasyonu'nun "arka bahçesi" idi. Ve de bu nedenle Ukrayna ekonomisini desteklemek için Rusya bin metreküpü 50 dolardan gaz veriyordu.Ukrayna bu ucuz gaza dayalı bir sanayi geliştirmişti. Ucuz gaz kimya ve demir-çelik sanayiinde maliyeti düşürdüğünden, Ukrayna ekonomisi bu iki sanayiye dayanıyordu.Batılıların desteğiyle Ukrayna'da "Turuncu Devrim" gerçekleşti. Batı yanlısı Viktor Yuşçenko iktidara geldi. Rusya ile ilişkileri keserek ülkeyi Batı'ya bağladı. Doğalgaz satışı şimdilerde Rusya'nın en önemli döviz gelirini oluşturuyor. Avrupa ülkeleri tükettikleri gazın dörtte birini Rusya'dan satın alıyor. Bizim kullandığımız doğalgazın da yüzde 65 dolayındaki kısmı Rus gazı. Bu durumda (bana göre pek de haklı olarak) Rusya Federasyonu Başkanı Putin, "Mademki artık Ukrayna Batı ekonomisinin içinde yer alacak, o zaman Batılı ülkelerin ödediği fiyatı ödemelidir" gerekçesiyle Ukrayna'ya "Batı fiyat tarifesini" uygulamaya karar verdi. Ukrayna'nın gazın bin metreküpüne 50 dolar yerine 230 dolar ödemesini, aksi halde doğalgaz satmayacaklarını açıkladı.Gaz fiyatının yükseltilmesi, ucuz gaza dayalı Ukrayna ekonomisini yıkacak. Çünkü gazın fiyatı 95 doları geçince kimya sanayii, 103 doları geçince demir-çelik sanayii çöküyor.Rusya'nın fiyat artışını kabul etmemesi nedeniyle Ukrayna'ya gaz taşıyan borunun musluğunu kapatması, Avrupa Birliği ülkelerini telaşlandırdı. Çünkü Avrupa ülkelerinde tüketilen Rus gazının yüzde 80'i Ukrayna topraklarından geçen boru hattıyla taşınıyor.Rusya'nın bir iddiası da, Ukrayna'nın topraklarından geçen borulardan gaz çaldığı, Ukrayna ise Rusya'nın Ukrayna'ya gaz satmaması halinde topraklarından geçen borularla taşınan gazın yüzde 15'ini geçiş ücreti olarak alacağını (açık anlatımıyla "çalacağını") belirtiyor.Rus gazının en büyük tüketicileri yaklaşık 36.1 milyar metreküple Almanya, 21.5 milyar metreküple İtalya ve 14.5 milyar metreküple Türkiye. Ukrayna'ya özel muamele Türkiye'ye Rusya'dan gaz iki boru hattıyla geliyor. Birinci hat, Ukrayna, Moldova, Romanya ve Bulgaristan üzerinden Trakya sınırına ulaşıyor. Bu hattın kapasitesi 6+8=14 milyar metreküp dolayında. İkinci hat "Mavi Akım" diye adlandırılan Karadeniz'in altına döşenen borularla Rusya'dan gaz getiren boru hattı. Bu hattın taşıma kapasitesi 16 milyar metreküp.Avrupa ülkelerinin korkusu, Ukrayna'nın ülkesinden geçen boru hatlarından gaz "çalması" karşısında Rusya'nın gaz sevkıyatının aksaması. Bu tabii ki, boru hattı Ukrayna'dan geçen Türkiye'yi de ilgilendirir. Ama Türkiye'nin farklılığı, Karadeniz altından geçen boru hattının yeterli kapasiteye sahip olması.Bizim başka güvencelerimiz de var. İran ile 10 milyar, Türkmenistan ile 16 milyar, Azerbaycan ile 6.6 milyar metreküplük doğalgaz anlaşmalarımız var. Cezayir ve Nijerya ile 5.2 milyar metreküp doğalgaz değerinde sıvı gaz anlaşmamız var.Rusya ile ticari ve siyasi ilişkilerimiz giderek iyileşiyor. Tekrarda yarar var, Rusya'nın Ukrayna'dan piyasa fiyatı talep etmesi normal bir davranış. Rusya'nın doğalgazı ekonomik ve politik baskı aracı olarak daha başka ülkelere uygulama şansı çok az. Çünkü doğalgaz Rusya'nın nakit döviz gelirini sağlayan en önemli ihraç kalemi. Türkiye için sorun yok guras@milliyet.com.tr