Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ocak ayında sanayi üretimi bir yıl öncenin 2012 yılının Ocak ayına göre arttı. Bu olumlu ve sevinilecek bir gelişmedir.
- Ancak 2012 Ocak ayında sanayi üretiminin düşük olduğunu dikkate almakta yarar vardır. Teknik anlatımı ile, baz ayı (karşılaştırma ayı) rakamının düşük olması, artış oranının yüksek çıkmasına imkân vermiştir.
- 2013 Aralık ayına göre gerileme var. Bizde sanayi üretiminde dur kalklar, aylar itibariyle dalgalanmalar çoğaldı.
- 2014 Ocak ayı sanayi üretimi, 2013 yılının aylık ortalamasının altında gerçekleşti. Ancak buna bakıp yılın tamamı için değerleme yapılamaz. Ocak üretimi, yılın kalan ayları ve yılın tamamı için bir işaret veremez. Sanayi Üretim Endeksi, 2010’un anayi üretimi 100.0 esasına dayalı olarak, (1) Her ay sanayi üretimin ne olduğunu, (2) Yıl ortalaması sanayi üretim büyüklüğünü izleme imkanı sağlıyor. Endeks sayıları birbiri ile oranlanarak sanayideki değişim değerlendiriliyor. Eskiden tek bir endeks-tek bir gösterge vardı. Şimdilerde endeksler-göstergeler çoğaldı.
- İlk gösterge, sanayin tamamında bir ay içindeki gelişmeleri yansıtıyor.
- İkinci gösterge “Takvim Etkisinden Arındırılmış” olarak sanayi üretiminin izlenmesine imkân veriyor. Aylar içinde çalışma süreleri farklı oluyor. Az veya fazla çalışma süresine göre sanayi üretim miktarında düzeltme yapıyor.
- Üçüncü gösterge “Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış” sanayi üretim endeksi. Mevsimlere göre de sanayide üretim artıyor, azalıyor.
Tekrarda yarar var, bütün bu göstergelerin temelinde aylık sanayi üretimin büyüklüğü var. Üretim büyüyünce, endeksler de büyüyor.

Sanayi üretimi arttı, önceki aya göre düşüş var


Önemli olan üretimin artması
Arındırılmamış Sanayi Üretim Endeksi ocakta 106.8 idi. Endeks, mayısta 120.5, eylülde 123.9 ve aralıkta 124.8 oldu. İşte bunun içindir ki, 2014’ün sanayi üretim göstergesini Ocak 2013’ün düşük üretimine göre değerlendirirsek, sağlıklı değerleme yapamayız. Dikkat edilmesi gereken yılın bütününde büyüklüğün ne olduğudur. Bunun göstergesi ise yıl ortalaması sanayi üretim endeksidir. 2013’ün yıl ortalaması endeksi (arındırılmamış endeks) 116.3’tür. Bu anlatımın amacı, 2014 yılı Ocak ayı sanayi üretim artışını küçümsemek değildir. Amaç, neyin ne olduğunu anlatmaktır.
Sonuç olarak 2014 yılında sanayi üretimin bir yıl öncenin ocak ayının sanayi üretiminin üzerinde olması 2014 yılı için “olumlu bir başlangıç”tır. Önemli olan bu olumlu başlangıcın devam etmesidir.
Çünkü sanayi üretim ekonominin dinamiğidir. Lokomotifidir. Üretim istihdamdır. Gelirdir. Ancak üretimin devamının talebe bağlı olduğunu unutmamak gerekir. Üretimdeki artışın devamı iç talebin canlılığına, ihracatın artışına bağlıdır.

Sanayi üretimi arttı, önceki aya göre düşüş var