Devlet İstatistik Enstitüsü her ay 403 önemli sanayi maddesinin üretim rakamlarını derliyor. Üretim rakamlarını değer olarak değil, "ton, litre, metre" olarak derliyor. Sonra her maddenin bir ay önceye göre üretiminde ne kadar değişim olduğunu belirliyor. Kolaylık olsun diyerek 1997 yılının aylık sanayi üretimler ortalaması 100 kabul edildi. Buna göre her ayın sanayi üretimindeki değişim rakamı veriliyor.
1997 yılının aylık sanayi üretim ortalaması 100 kabul edildi ama 1997 yılının Ocak ayında (dikkat buyurunuz sadece ocak ayında) sanayi üretimi 88.7 idi. Yıl içinde aylık üretim sayısı indi, çıktı sonunda ortalama 100.0 olarak gerçekleşti.
Bu tip hesaplamaya endeks deniliyor. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün 1997 yılı 100.0 esası ile yayımlandığı sanayi üretimindeki gelişmeleri gösteren bilgiler de "Aylık Sanayi Üretim Endeksi" olarak adlandırılıyor.
Devlet İstatistik Enstitüsü 2000 yılı Ocak ayı sanayi üretim endeksinin 85.3 olduğunu açıkladı.
Bu rakam, 1999 yılı Ocak ayının (geçen yılın aynı ayının) 81.9 olan endeks sayısının üzerinde. Geçen yılın endeks sayısından yüzde 4.2 daha büyük.
İşte buna dayalı olarak deniliyor ki, "2000 yılı Ocak ayında sanayi üretimi geçen yıla göre yüzde 4.2 oranında arttı. Sanayi sektörü 2000 yılına iyi başladı. Bu yıl sanayide üretimin artacağı ümidi var..."
Bu yılın ocak ayındaki 85.3'lük sanayi üretim endeks sayısı geçen yılın ocak ayı endeks sayısının üzerinde ama, 1997 yılının Ocak sayısı olan 88.7'nin, 1998 yılı Ocak ayı endeks sayısı olan 90.6 rakamının gerisinde.
Demek ki, 2000 yılı Ocak ayındaki sanayi üretimi, 1997 ve 1998 yıllarından kötü, ama 1999 yılında iyidir...
Unutulmaması gereken bir nokta daha var. Sadece bir ayın sanayi üretimi yılın tamamı hakkında bir fikir veremez.
Örneğin 1999 yılı Ocak ayı sanayi üretim endeksi 81.9 olarak başladı ama, yılın ortasında 100'lere çıktı, sonra geriledi, yıl sonunda gene 100 oldu, ocak ayında 85'e düştü... Bu inip çıkmalar sonunda 1999 yılı ortalama sanayi üretim endeksi 95.7 olarak gerçekleşti.
1997 yılında ortalama sanayi üretim endeks sayısı 100.0 iken, 1998 yılında 100.9 olmuştu. Azzzıcık da olsa artmıştı. Halbuki 1999 yılında önemli bir gerileme ile 95.7'ye düştü... Üretimde gerileme fakirlik demektir. İşsizlik demektir...
2000 yılında Ocak ayı endeks sayısının geçen yıldan daha iyi olarak çıkması bu nedenle memnunluk yaratıyor. Şimdilik 1999'dan iyi gidiyoruz diyerek seviniyoruz. Halbuki esas olan 1998'in sanayi üretimini de aşmak. Ülkenin iyiliği buna bağlı.
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr