Sanayide yatırım, üretim rakamlara göre “tam gaz” (!)

Sanayi kesiminde yatırımların durduğu, üretimin yavaşladığı söyleniyor. Geliniz görünüz ki, yılın ilk 3 ayına ait rakamlar tamamen farklı bir gelişmeyi gösteriyor. Yılın ilk 3 ayında: (1) Sanayi üretimi artmış. (2) Sanayicinin makine ve teçhizat ithalatı patlamış.
Yılın ilk 3 ayından sonra durum değişmiş olabilir ama... İlk 3 ayın rakamlarını sıralayayım ki, genel kabul gören “sanayi ölmüş-bitmiş” tablosu ile rakamların gösterdiği “Üretim de yatırım da artıyor” tablosu arasındaki fark ortaya çıkabilsin.
İlk 3 ayda ekonomi yüzde 6.6 büyüdü. Milli gelir (sabit fiyatlarla/enflasyondan arındırılmış olarak) yüzde 6.6 oranında arttı.
Ama aynı dönemde sanayinin büyümesi yüzde 7 olarak gerçekleşti. Sanayi sektörü, ekonomideki genel büyüme oranının üzerinde bir büyüme göstererek, ekonominin motoru oldu. Yüzde 7 oranında sanayi büyümesi (dünya ölçüsünde) iyi bir büyümedir.
Öte yandan, yılın ilk 3 ayında milli gelirin harcama şeklini sergileyen rakamlarda özel sektörün makine ve teçhizat harcamalarındaki artış da dikkati çekiyor.

Üretim artmış görünüyor
Toplam harcamalarda (milli gelirin toplamının harcanmasında) özel sektörün makine ve teçhizat harcamalarının payı yüzde 14.7’dir. Bu çok önemli (büyük) bir harcamadır. (2008 yılının ilk 3 ayında özel sektörün inşaat harcamalarının toplam harcamalarındaki payı makine ve teçhizat harcamalarının payının çok altında yüzde 8.9 oranında gerçekleşmiştir.)
Geçen yılın ilk 3 ayında özel sektörün makine ve teçhizat harcamaları yüzde -4.5 oranında gerilemişken, bu yıl aynı dönemde yüzde 14.7 oranındaki harcama artışı inanılması güç bir gelişmeyi sergilemektedir.
Nasıl olur da 2008 yılının ilk 3 ayında özel sektörde böyle bir “makine ve teçhizat harcaması artışı” (daha doğrusu yatırım patlaması) ortaya çıkabilir?
Özel sektörün yılın ilk 3 ayında bu büyüklükte makine ve teçhizat harcaması yapabilmesi ancak o dönemde makine ve teçhizat ithalatının da patlamasıyla mümkün olabilir.
İlginç olan şudur ki, dış ticaret göstergeleri de yılın ilk 3 ayında özel sektörün yatırım patlamasını desteklemektedir. 

Yatırımlar da...
-  Yılın ilk 3 ayında ithalatımız genel olarak patlamıştır. Geçen yılın ocak-mart döneminde yüzde 17.6 oranında artan toplam ithalat, bu yılın aynı döneminde yüzde 39.5 artmıştır. Açık anlatımıyla, ithalatta genel bir patlama gerçekleşmiştir. 
-  Geçen yılın ilk 3 ayında yatırım malı ithalatı yüzde 5 oranında artmışken bu yıl yüzde 36 oranında artmıştır. Geçen yıl 5.1 milyar dolarlık yatırım malı ithal edilmişken bu yıl 6.9 milyar dolarlık yatırım malı ithal edilmiştir.
Yatırım malı denilen makine ve teçhizat, depoda saklanmak için ithal edilemeyeceğine göre, bunlar bir yerlerde yapılan yatırımlarda kullanılmış, üretime katkıda bulunmaya başlamış demektir.
Sonuç olarak, özetlemek gerekirse, (1) Milli gelir rakamları yılın ilk 3 ayında sanayi üretiminde ve yatırımlarında artışı (yatırımlarda patlamayı) göstermektedir.
(2) Hammadde ve ara malı ithalatındaki artışlar üretim artışını, yatırım malı ithalatındaki artışlar yatırım patlamasını destekler göstergelerdir.
Acaba üretim ve yatırımlar yılın ilk 3 ayında iyiydi de şimdi mi yavaşladı? Yoksa üretim ve yatırımlar şimdilerde “tam gaz” olmasa da belli çizgide gittiği halde bizler mi farkına varamıyoruz?